Infomoment bijzondere erkenning zorg en ondersteuning personen met jongdementie

Ellen Thielens, Raadgever kabinet Verwelkoming Ellen Thielens, Raadgever kabinet

Agenda   10.00-10.10:      welkom + kennismaking (Raadgever kabinet, Ellen Thielens)     10.10-10.45:      stilstaan bij het evaluatierapport (EDV, Jurn Verschraegen)     10.45-11.00:      inspecties WZ: thema jongedementie     11.00-11.15:      toelichting bewijsvoering subsidies 2019 (team Financiën, Jeroen Dekeyser)     11.15-12.00:      bespreking vragen van de initiatiefnemers (team Planning en Kwaliteit, Eddy Mettepenningen)      12.00-13.00:      broodjesmaaltijd

Stilstaan bij evaluatierapport Jurn Verschraegen, EDV

Het referentiekader dementie Grote lijnen

Wat is goede zorg? Praktijkervaringen zorg Wetenschappelijke bronnen & visieteksten Praktijkervaringen zorg Praktijkervaringen personen met dementie en mantelzorgers We bogen ons over de vraag: wat is goede zorg voor mensen met dementie? Het antwoord vonden we bij verschillende bronnen: Wetenschappelijke literatuur en visieteksten (bv. de teksten van Tom Kitwood en Anne-Mei The) Praktijkervaringen van mensen die in de zorg staan Praktijkervaring van mensen met dementie zelf en van hun mantelzorgers Toen we al deze informatie bundelden, vonden we steeds dezelfde zes thema’s.

Autonomie in geborgenheid Beeldvorming Normalisatie Autonomie in geborgenheid Afgestemde zorg voor de persoon met dementie Mantelzorgers en naasten De professionele zorgverlener en vrijwilliger Kernwaarden: zodra we over goede of minder goede zorg praten, hebben we het in essentie over kernwaarden. Vind je autonomie belangrijk? Veiligheid? Privacy? Participatie? … Zowel de zorgvoorziening, de persoon met dementie, de familieleden als de zorgverleners hebben kernwaarden die hun visie op goede zorg bepalen. Ze komen tot uiting in hoe we omgaan met elkaar (de zorgrelatie) en in de keuzes die we maken. Centraal in het model staat de zorgrelatie, die steunt op zes fundamenten van goede zorg: de beeldvorming over dementie, normalisatie, autonomie in geborgenheid, afgestemde zorg, de betrokkenheid van het sociaal netwerk en de mantelzorgers, en de rol van de professionele zorgverleners en vrijwilligers. Het referentiekader zet betekenisvolle contacten tussen zorgverleners, de persoon met dementie en zijn mantelzorgers centraal. Het is in die zorgrelatie dat zorgverleners op zoek gaan naar wat echt op het spel staat en wat bijdraagt tot iemands levenskwaliteit. Dit is voor elke persoon met dementie anders. Een goede zorgrelatie evolueert mee met de zorgvrager. Ze is persoonsgericht. De zorgverlener houdt rekening met wie iemand vroeger was en vandaag is. Hij heeft oog voor wat nog wel lukt en stimuleert de autonomie van de persoon met dementie. Beeldvorming Personen met dementie mogen nooit herleid worden tot hun aandoening. Zij blijven in de eerste plaats mensen met een stem en een plaats in de samenleving. Veel heeft te maken met de manier waarop we naar dementie kijken. Die beeldvorming bepaalt hoe zorgverleners met en over de zorgvragers spreken. Niet: demente/dementerende/dementenafdeling – wel: persoon met dementie / woning voor mensen met dementie / … Normalisatie ‘Gewoon’ kunnen leven en de dag doorbrengen is essentieel. Enkele voorbeelden? Mee helpen bij het bereiden van de maaltijd, naar de bakker gaan en gaan slapen wanneer men wil. Of een gezellige kamer hebben, een huiselijke inrichting en zo weinig mogelijk institutionele elementen zoals een verpleegpost of beroepskledij. Ook blijven deelnemen aan het maatschappelijke leven is een belangrijk onderdeel van het normalisatieprincipe. Dit kan in elke setting, maar is in een ziekenhuisomgeving iets moeilijker te realiseren. Autonomie in geborgenheid Mensen met dementie willen niet betutteld worden. Ze willen niet dat er over hun hoofd beslist wordt als ze het nog zelf kunnen. “Nothing about us, without us”, is dan ook een vaak gehoord betoog. Uiteraard neemt de kwetsbaarheid toe doorheen het dementieproces. De persoon met dementie krijgt het gaandeweg moeilijker om beslissingen te nemen over de eigen gezondheid en zorg, het nalatenschap, de financiën… Zorgverleners hebben de verantwoordelijkheid om, samen met de familie, na te denken over een geborgen aanpak wanneer een situatie niet langer veilig is. Bij gedeelde en plaatsvervangende beslissingen moet de beleving van de persoon met dementie een centrale plaats hebben. Het komt erop aan een juiste balans te vinden tussen autonomie en geborgenheid. Afgestemde zorg Ieder van ons heeft andere wensen, verlangens, dromen, een andere levensgeschiedenis, sociaal netwerk, … => Ieder van ons heeft dan ook een andere visie op goede zorg en op levenskwaliteit. Laten we gaan voor zorg en begeleiding, die afgestemd is op wat iemand belangrijk vindt. Geen routinezorg, geen zorg vanuit efficiëntiedenken of puur economische belangen. Een goede ziekte- én zorgdiagnose, met ruimte voor persoonlijke opvolging en vroegtijdige zorgplanning. Mantelzorgers en naasten Mantelzorgers en naasten nemen de zorg doorgaans op lang voor er professionele hulp ingeroepen wordt. Een zorgvoorziening  kan dus niet om hen heen. Mantelzorgers zijn medezorgverleners, medecliënten, naasten en experten in de zorg. (Dit komt uit het SOFA-model uit Nederland) Het referentiekader onderstreept het belang van triadisch werken, psycho-educatie en opvolging.   De professionele zorgverleners en vrijwilligers Om kwaliteit van leven, wonen en zorg te realiseren heb je medewerkers nodig die hun hart, hoofd, handen en buikgevoel volop benutten. Mensen die het welbevinden van de persoon met dementie steeds voorop plaatsen, die kennis hebben over omgaan met dementie en die durven creatief zijn. Sterke medewerkers dus. Personen met dementie en hun familieleden benadrukken het belang van vriendelijkheid, geduld, tederheid, respect, empathie, menselijkheid en humor. Ze willen vooral van mens tot mens benaderd worden en een authentiek contact voelen met de zorgverleners. DE ZORGRELATIE KERNWAARDEN

TOEPASSINGEN DE ZORGRELATIE Beeldvorming Normalisatie Autonomie in geborgenheid Afgestemde zorg voor de persoon met dementie Mantelzorgers en naasten De professionele zorgverlener en vrijwilliger We vertaalden de zes fundamenten van goede zorg naar twintig toepassingen, zodat het wat concreter wordt. DE ZORGRELATIE KERNWAARDEN

TOEPASSINGEN Architectuur en inrichting Betekenisvolle dagbesteding Cultuur Zorg voor mensen met een migratie-achtergrond Dossiervorming en zorgplan Hulpmiddelen Intimiteit en seksualiteit Maaltijdzorg Maatschappelijke participatie Moeilijk hanteerbaar gedrag Palliatieve zorg en levenseindezorg Preventie Psychosociale ondersteuning voor personen met dementie en hun mantelzorgers Reminiscentie Vermissing Vrijheid en fixatie Vrijwilligerswerking Vroegtijdige zorgplanning Zinbeleving TOEPASSINGEN Het is belangrijk dat deze toepassingen geen doel op zich worden. Het zijn vertalingen van de zes fundamenten van goede zorg. Bv. het hebben van een levensboek is geen doel op zich. Het is wel een manier om de zorg beter af te stemmen op de persoon met dementie. (fundament 4: afgestemde zorg) Bv. Het hebben van een tuin is geen doel op zich. Het is vooral belangrijk om te kijken hoe je hem gebruikt en welke vrijheid je mensen met dementie kan geven om erin te wandelen, te werken, … (fundament 2, 3 en 4: autonomie in geborgenheid, afgestemde zorg, normalisatie, …) Geclusterd: levensdomeinen (WHO)

Stel een groep mensen samen met wie je de doelstellingen bij een fundament of toepassing zal bespreken. Zorg voor een zo groot mogelijke variëteit aan profielen. Denk bijvoorbeeld aan een stafmedewerker, een verpleegkundige, een logistiek medewerker, de administratief medewerker, de referentiepersoon dementie of ethiek, een vrijwilliger … Het is dus zeker niet de bedoeling dat de kwaliteitscoördinator of de referentiepersoon dementie de doelstellingen in zijn eentje evalueert. Benadruk dat goede zorg nooit ‘aan- of afwezig’ is. Het is een groeiproces met obstakels, met kleine en grote verwezenlijkingen, met proberen en stopzetten … Het is teamwerk. Wees dus eerlijk bij het invullen. Vraag elke deelnemer om bij elke doelstelling een streepje te plaatsen op de kleurenbalk. Bij de bespreking in groep is het belangrijk dat elke deelnemer eerlijk en zelfkritisch is. Benadruk dat de score die mensen geven niet gebruikt wordt voor officiële rapportering naar de overheid of voor benchmarking tussen organisaties. Het is een intern groei-instrument. Waar een deelnemer zijn streepje zet op een bepaalde doelstelling, kan zeer gekleurd zijn. Ga met elkaar in gesprek over de ‘score’ die mensen geven en de motieven achter die score. Ga met de groep op zoek naar manieren om een trapje naar rechts op te schuiven op de groeimeter. Hoe zou je bijvoorbeeld van geel naar lichtgroen kunnen geraken? Concludeer per fundament of toepassing wat nu al goed gaat en durf benoemen waar het beter kan. Je kan als samenvatting van de discussie en als katalysator voor veranderingen het groeipad invullen,

ORGANISATIESPECIFIEKE VOORWAARDEN TOEPASSINGEN Beeldvorming Normalisatie Autonomie in geborgenheid Afgestemde zorg voor de persoon met dementie Mantelzorgers en naasten De professionele zorgverleners en vrijwilligers ORGANISATIESPECIFIEKE VOORWAARDEN DE ZORGRELATIE KERNWAARDEN

Bij het rapport Wettelijke voorwaarden en kwaliteitseisen toegepast

Afzonderlijk architectonisch geheel + kleinschaligheid + normalisatie ‘Afzonderlijk architectonisch geheel en kleinschalig genormaliseerd wonen als uitgangspunt. Tegelijk vormt het geheel geen getto gezien de linken met de buurt en het woonzorgcentrum. Buurtwerking, buddywerking, intergenerationeel … Er is toegang tot een tuin langs twee kanten van de woning. De grote binnentuin vormt één geheel met de tuinen van andere eenheden waartoe de bewoners dan toegang hebben op zonnige dagen. Het creëert een gevoel van bewegingsvrijheid.’ Kleinschaligheid en FTD-problematiek Uniform! Reden van aparte benadering

Inrichting - jongdementie voorbeeld

Deelname aan externe activiteiten Verderzetting leefgewoontes of nieuwe dingen ontdekken (cfr paardrijden, zwemmen, wandelen, duofiets, moestuin, zingen, …) ‘Salutogenese als uitgangspunt is sterk (kijken ook naar capaciteiten van mensen met jongdementie, eerder dan naar wat er niet meer lukt). Herstelgerichtheid is de omschrijving van de indieners voor hun werking.’

Deskundigheid zorgverleners Brussel, 18-12-2019 Deskundigheid zorgverleners ‘Het centrum beschikt over een deeltijdse psychologe met het getuigschrift referentiepersoon dementie. Van haar mag wellicht verwacht worden dat zij door de combinatie van beide afgeronde opleidingen, indien daar behoefte aan is, op de juiste wijze hulp en begeleiding kan bieden aan de persoon met jongdementie en zijn of haar relatienetwerk en aan de teamleden op de woning’ Competentieprofiel cfr. psycho-educatie en uitbouw aanbod – zie www.dementieennu.info Samenwerken met RECD: meer dan een overeenkomst Te beginnen met een introductiemodule over het WZC en een basisvorming via FeBi “inzicht in dementie” voor nieuwe werknemers. Verder is er jaarlijks een gamma aan verdiepende modules rond allerlei thema’s van theoretische vorming tot trainingen en uitwisselen van ervaring. Jaarlijks schrijft elke medewerker zich in voor minstens 2 vormingen via een inschrijvingsfiche. Er is bovendien een soort “gids” met tips om het maximum uit de vorming te halen.

Welke medewerkers? Vooral gericht op leven en wonen Aansluitend bij behoeften Hardware versus heartware Probleemoplossend, niet problematiserend Glas halfvol ipv halfleeg Communicatie communicatie communicatie Moeilijk hanteerbaar gedrag en incasseringsvermogen Expertise + opleiding/bijscholing jongdementie

Vroegtijdige zorgplanning ‘Er wordt een actief beleid rond vroegtijdige zorgplanning aangetoond via een behandeldoelenplan en er is een intern palliatief supportteam beschikbaar. Ook de medische discipline is geïntegreerd (maar staat niet op de voorgrond)’ Rol van de persoon met dementie / familie

Vragen / bedenkingen Foto: Brain Adventure Team, Italië 2019 www.brainadventureteam.com

Inspecties WZ: thema jongedementie 16 januari 2020

Inhoud Opzet en inhoud inspecties Timing en verloop inspectieproces

Opzet en inhoud inspecties Thematische inspecties Focus op de bijzondere erkenningsvoorwaarden Bezetting WZC Personeelsequipe Infrastructuur Samenwerking met een ECD (Inspraak) begeleidingsplan bewoner en context Facturatie

Opzet en inhoud inspecties Nalevingstoezicht Beschrijving huidige situatie en ev. toekomstplannen

Timing en verloop inspectieproces Inspecties: eind maart 2020 Aangekondigd Interne afstemming Zorginspectie Afstemming met Agentschap Zorg en Gezondheid Ontwerpverslagen Reactiemogelijkheid Verwerking reacties en definitieve verslagen Openbaarheid

Toelichting bewijsvoering subsidies 2019 Jeroen Dekeyser, team Financiën,

Ontwerp MB momenteel bij Raad van State Ontwikkeling e-loket pas na advies Raad van State Verschuiving indieningsdatum 2020 naar 1/6

Omvat volgende gegevens, in te dienen via het e-loket van het agentschap: Per bewoner: - Identificator - Geboortedatum - Aantal verblijfdagen in betreffende jaar waarvoor dagprijs is aangerekend - Afhankelijkheidscategorie: Cd of B - Datum diagnostisch bilan dementie - Totaal bedrag korting op de dagprijs voor het betreffende jaar Voorschotten voor 1/07/2020

Bespreking vragen van de initiatiefnemers Eddy Mettepenningen, team Planning en Kwaliteit

Administratie Welke documenten zijn officieel nodig om een persoon met jongdementie als dusdanig te erkennen?

Administratie Hoe ziet het begeleidingsplan voor de gezinsleden van de gebruiker (cfr. art 48/34) er inhoudelijk uit? Is hiervoor een sjabloon voorzien?

Administratie Hoe vertaal je de wettelijke verplichtingen in concrete actiepunten bij bijvoorbeeld het opstellen van het zorgdossier?

Doelgroep Zijn er mogelijkheden om D-categorie (vaak persoon met fronto-temporale dementie die niet geconfronteerd worden door desoriëntatie van tijd en ruimte) op te nemen binnen de bijkomende erkenning (de vroegere RVT-erkenning)?

Doelgroep Is de ziekte van Korsakov een indicatie binnen deze regelgeving?

Doelgroep Wat is meerwaarde om zorgvragers met een Cd- profiel op te nemen in de doelgroep als die volledig afhankelijk zijn?

Financiering – wettelijk kader Kunnen de patiënten die wachtende zijn op een opname in een erkend JD-wgl. ook al aanspraak maken op de korting van 25 euro indien zij aan de voorwaarden voor een erkenning JD voldoen? M.a.w. mag/kan de norm van 12 erkende bedden dan overschreden worden (vroegere norm = max 10% van totale bewonerscapaciteit) of per kwartaal te bekijken ahv aantal ligdagen?

Financiering – wettelijk kader Kan elk WZC zelf de criteria vastleggen van wie in de unit kan verblijven en terugbetaling van 25euro/dag krijgt en wie niet?

Financiering – wettelijk kader Wat gebeurt bij een gunstige revalidatie van vb CD naar A of O profiel?

Financiering – wettelijk kader Het diagnostisch bilan vóór de leeftijd van 65 jaar en/of de eerste symptomen vóór de leeftijd van 65 jaar (cfr. art. 48/29, 4°): wat betekent dit?

Aparte unit Staat er een tijdslimiet op het realiseren van de aparte unit als die momenteel nog niet gerealiseerd is?

Aparte unit In welke mate kan een uitzondering gemaakt worden op het samenleven van personen met jongdementie in een aparte unit?

Netwerking Bestaat er een mogelijkheid dat de initiatiefnemers met een bijzondere erkenning met elkaar kunnen communiceren buiten de communicatiemomenten? Via een platform/sharepoint van bvb. VAZG?

Bedankt voor uw aanwezigheid! Je wordt uitgenodigd om samen een broodje te eten in zaal tegenover deze zaal