Kenniskring GOAB regio noord 26 maart 2019 Petra van der Kwast Hans Piederiet maart 2019

Agenda Welkom OAB vanaf 2020 Sturen op VVE sinds harmonisatie a. Dashboard CBS toegelicht b. Concept AMvB c. VVE 16 uur en inzet hbo-coach d. Doelgroepdefinitie VVE Sturen op VVE sinds harmonisatie Nieuws en recente Kamerbrieven Rondvraag en afronding

2a. Toelichting CBS dashboard

https://dashboards.cbs.nl/v1/onderwijskansen_180543/

Model voor onderwijsachterstanden Verwachte score per kind: risicozwaarte Eveneens risicozwaarte in een gemeente Informatie over kind bij CBS bekend Gekozen grenswaarde: 15% 15%

Bronbestand met verwachte onderwijs-scores Samenvattend Tabel Afronding 5-tallen, met minimum 10 Onder de 40, let op betrouwbaarheid Kaart Locatiegegevens van alle doelgroepkinderen gebruikt Concentratiegraad bepaald per locatie Laagste concentratie onzichtbaar gemaakt Bronbestand met verwachte onderwijs-scores

Aantallen versus middelen Aantallen 15% doelgroep en OAB budgetten zijn bekend Buitenhek analyse: enorme verschillen in bedrag per doelgroepkind bij gemeenten (laagste €1,63, hoogste € 24 per uur) Reden: kinderen met groter risico genereren meer OAB-geld dan kinderen met kleiner risico Voor beide groepen zelfde aanbodverplichting

Reactie OCW aantallen versus middelen Vertrekpunt: wettelijk aanbod alle gemeenten kinderen met een risico op een onderwijsachterstand. Met aankomende AMvB vastgesteld op: 960 uur aan de gemeentelijke doelgroep, in de leeftijd van 2.5 – 4 jaar Landelijke verdeling budget: actuele inschatting 15% kinderen met hoogste risico op onderwijsachterstand Geen directe koppeling meer met aantallen kinderen: hierdoor berekening Buitenhek niet betrouwbaar Geldt ook voor de heatmaps: geven alleen een beeld van de aantallen en spreiding binnen een gemeente Ook zwaarte van het risico telt weer mee (maar meer gradueel): extra inspanning nodig Anders ook veel grotere herverdeeleffecten Vangnet: minimumbudget indien 1 kind in de landelijke doelgroep 15% hoogste risico

2b. Concept AMvB

Concept AMvB hbo’er Concept kaders Rijk Vanaf 2022 Opleidingseisen gelijk aan IKK hbo’er 160 uur per VE groep; gemiddeld 4 uur per week Kosten circa €5.500 per VE-groep Vrij in te zetten – meer uur indien groep of beroepskracht het nodig heeft en vice versa

Concept AMvB 16 uur Aanbod: maximaal 6 uur per dag meetellen 960 uur tussen 2,5 en 4 jarige leeftijd Dus enige flexibiliteit t.o.v. strikt 16 uur Geen vereiste dat ieder VVE-kind dit afneemt Aanbod tussen 2-2,5 jaar mag geboden worden. Telt niet mee voor 960 uur Opvang zonder educatief kenmerk (slaap en rust) tellen niet mee NB: gemeenten hebben en houden plicht om afspraken te maken over een zo groot mogelijke deelname van doelgroepkinderen 6 uur telt mee voor 960 uur. Mag er meer aanbieden

2c. VVE in 16 uur

Aanpak in 3 stappen Kennis vergaren en verkennen Standpunt bepalen en doorrekenen Besluitvorming en implementatie

Stap 1 Kennis vergaren Wat kan er? Vraagstukken o.a.: huisvesting, aantal weken mogelijk, kernspreiding, financiering reguliere opvang (niet KOT) Wat willen we? Vraagstukken o.a.: niveau educatief aanbod, dagdelen, (on)gemengde groepen, VVE in kinderopvang, NB: Wie neemt regie? Hoe sturend wil je als gemeente zijn?

Variatie naar leeftijd Voorbeeld 1 (dagdeel 5,5 uur) Voorbeeld 2 (dagdeel 4 uur) Voorbeeld 3 (dagdeel 3 uur) 2,5 – 3 jaar 11 uur per week 12 uur per week 15 uur per week 3 – 3,5 jaar 16,5 uur per week 16 uur per week 3,5 – 4 jaar 22 uur per week 20 uur per week 18 uur per week

Variatie met openingsweken ) Weken open Uren per week 40 16 43 15 44 14,5 46 14 48 13,5 50 13 Let op: bij aantal varianten komt het aantal boven de 640 uur per jaar

Variatie uren per dagdeel Aantal dagdelen Uren per dagdeel 4 4 uur 3 5 uur 20 min 5 3- 3,5 uur 2 x 4,5 uur & 3 x 2 uur 3 x 4 uur 20 min & 1x 3 uur 2x 6 uur & 1x 4 uur

Kostenaspecten in beeld Uurprijzen Breedte doelgroepdefinitie Concentratie vs spreiding vve-peuters Uitbreiding uren betekent spreiding vaste lasten over meer uren; lagere uurprijs?

Stap 2: Standpunt bepalen Bepaal gemeentelijk standpunt tov punten inventarisatie Startleeftijd, omvang/doelgroepdefinitie Gewenste kwaliteit, ook in dagopvang Overgangsperiode/pilots mogelijk Etc Daarna doorrekenen Varianten mogelijk Ook consequenties voor reguliere peuters! Varianten: : Bv: 50% VVE tegen inkomensafh. en 50% gratis/laag tarief

Stap 3. Besluitvorming Aanpassen verordening Communicatie aanbieders en ouders Aandacht voor uitvoeringsvraagstukken

Verdere aandachtpunten uitvoering Voldoende personeel vanaf 2020? Leegstand nodig om vanaf 2020 extra aanbod te creëren? Inloop telt niet mee Afspraken doorgaande lijn schoolbesturen

En nu jullie aan zet In groepjes van 4/5 met elkaar uitwisselen waar je nu staat als gemeente en welke knelpunten je tegen komt of bent gekomen Knelpunten noteren op A4tje Wij nemen die knelpunten mee als aanvulling op de handreiking van 10 naar 16 uur

2d. VVE doelgroepdefinitie

Uitkomsten peiling eind 2018 Twee derde van gemeenten overweegt aanpassing doelgroepdefinitie VVE De belangrijkste redenen om te wijzigen zijn: Aanpassing gewichtenregeling Meer of minder OAB-middelen Verkeerd bereik: er missen kinderen Regionale afstemming en/of herindeling Zorgvraag meenemen Oab inbedden in ‘Kansrijke start’ (VWS-programma) Peiling door GOAB ondersteuningsconsortium tijdens vorige kenniskringronde, ruim 100 gemeenten hebben korte vragenlijst ingevuld

Uitkomsten peiling eind 2018 Wat aanpassen: Toevoegen schuldsanering Aanpassen van de focus op één ouder (veelal moeder) naar beide ouders Verbreden van de definitie richting armoede, zorg en/of sociaal emotionele problematiek Geen gebruik meer van leerlinggewicht of CITO-toetsen Startleeftijd veranderen (van 2 naar 2,5 of juist andersom)

3. Sturen op VVE na harmonisatie

3. VVE sinds Harmonisatie Motie Westerveld CS recent aangenomen: Onderzoeken hoe het stelsel eenvoudiger gemaakt kan worden via verschillende scenario’s Twee kernvraagstukken rondom VVE in geharmoniseerde setting: 1. Aanbod en gebruik 2. VVE in marksetting

bron: Peuteropvang op drift, HJK, 2019, IJsbrand Jepma Scenario’s binnen de harmonisatie: Beknopte omschrijving: 1a gesloten peuterstelsel zowel reguliere peuteropvang als peuteropvang met ve alleen mogelijk in huidige ve-locaties (het oude peuterspeelzaalwerk) 1b half open peuterstelsel reguliere peuteropvang ook mogelijk in kinderopvang, peuteropvang met ve alleen mogelijk op ve-locaties 1c open peuterstelsel zowel reguliere peuteropvang als peuteropvang met ve mogelijk in huidige ve-locaties en kinderopvang 2 opheffen/overnemen van peuterspeelzaalwerk alleen nog kinderopvang 3 invoeren van 0-groepen 2,5 – 4 jarigen in basisscholen (praktisch, organisatorisch en bestuurlijk) 4 invoeren van IKC’s 0 of 2,5 tot en met 12 jaar) diverse bestuurlijke varianten bron: Peuteropvang op drift, HJK, 2019, IJsbrand Jepma

3. Vraagstuk 1: aanbod en gebruik Wat is minimum aantal plekken VVE? Landelijke richtlijn volgt: minder strak dan voorheen Relatie middelen en aantal doelgroepkinderen in jouw gemeente Aanbod (aantal plekken) aanpassen vanaf 2020? No-Show. Ouders tekenen contract voor meer uren, maar kinderen komen vaak niet: Kan/moet gemeente ingrijpen? Belang kind? Financieel belang gemeente?

3. Vraagstuk 2: marktwerking VVE en marktwerking: Is marktwerking VVE wenselijk? Hoeveel aanbieders? Geld volgt kind: kwetsbaarheid voor VVE-aanbod VVE-groepen met minder dan 5 VVE-kinderen zijn onrendabel?! Reguliere kinderen niet te financieren uit OAB middelen Wat is gewenste VVE-kwaliteit (inhoudelijk en financieel)? Van subsidie naar inkoop? Wat is een realistische uurprijs VVE?

4. Nieuws en recente Kamerbrieven Brief Kansengelijkheid 13 maart Motie inburgeraars voorschools 12 maart VVE in opleiding als 2de pm’er geregeld Correcties scholen GOAB, budgetten openbaar Kennisvraag doorgaande lijn Kennisrotonde LKK nieuwe meting Pilot nieuw toezicht VVE Themabijeenkomsten GOAB.eu: Ouderbetrokkenheid: 4 april VVE in kleine kernen: 17 april Beilen en 21 mei Eindhoven

5. Wat verder ter tafel komt Evaluatie van vandaag Volgende kenniskring: 18 juni, onderwerpen?