Gespreksstof voor ouderlingen die huisbezoeken afleggen Het huisbezoek Gespreksstof voor ouderlingen die huisbezoeken afleggen

Uniek verschijnsel Traditionele kerken kennen het reguliere huisbezoek (eens per jaar of twee jaar) afgelegd door ambtsdragers, soms met een bezoekbroeder. Alle leden van de gemeente worden bezocht. Dat is een uniek verschijnsel. In onze tijd vinden sommigen het zelfs brutaal, opdringerig. In modernere gemeentes is het verdwenen. Daar vinden ze ook geen ouderlingen meer die het willen doen.

Vragen Krijgt of kreeg u graag huisbezoek van een ouderling? Waarom wel of niet? Wat hebt u geleerd van de ontvangen bezoeken (zo wil ik het ook doen – of juist niet)? Doet legt u nu graag zelf huisbezoeken af? Waarom wel of niet?

Calvijn Het huisbezoek komt bij Calvijn vandaan (rond 1540 in Genève). Het kwam in plaats van de biecht. Zonde en genade kwamen nu bij het huisbezoek aan de orde. Het kreeg ook een catechetisch element. Geloof en levenswandel werden getoetst en onderwezen. Het huisbezoek paste bij opzicht en eventueel tucht (rondom het Heilig Avondmaal).

Het gereformeerde accent Alle gemeenteleden moesten elkaar helpen en opbouwen in het geloof (priesterschap van alle gelovigen, door Luther benadrukt en nog sterker door de dopersen). En de ambtsdragers kregen hiervoor een extra taak. Dat was gereformeerd. In Genève werden de jaarlijkse huisbezoeken afgelegd door de predikant en ouderling samen, met nog een ambtenaar van de stadsraad erbij!

Waarom elkaar opzoeken? De ‘ware zielzorg’ is volgens Bucer (vriend van Calvijn) Mensen tot Jezus en Zijn gemeente brengen die nog niet van Hem gehoord hebben. Mensen weer terug brengen die van Jezus vervreemd zijn. Mensen die Jezus dienen maar in zonden leven, tot bekering roepen. Mensen die Christus dienen maar nog geestelijk zwak zijn, versterken. Mensen die trouw zijn in de gemeente, beschermen tegen verleidingen in de wereld.

Vragen Herkennen wij de reformatorische insteek (biecht, onderwijs, tucht) van de huisbezoeken in onze eigen ambtsuitoefening? Waarin wel of niet? Bucer vult het pastoraat geestelijk in. Pastoraat is mensen bij Christus (terug) brengen en houden. Is dat ook nog zo in onze pastorale contacten? Waardoor wordt dat eventueel belemmerd?

Doel van het huisbezoek nú Het past ook nu nog bij het ambtelijk leiding geven aan de gemeente. Zie Hand. 20:28. Meestal zijn dit de onderdelen van het opzicht: het al dan niet meeleven met de gemeente de vrucht op de prediking in de gemeente het gebruik en beleving van de sacramenten het persoonlijk geloofsleven; de huisgodsdienst de levenswandel (bijv. huwelijk, opvoeding) Wat komt in uw bezoeken (niet) aan de orde?

Dubbel doel Doel is niet alleen opzien over of toezien op (vroeger in gereformeerde kerken sterk benadrukt, tot ergernis van veel mensen), maar ook Omzien naar. 2 Kor. 1:3,4 Het gaat ook om pastorale aandacht. Het huisbezoek geeft van daaruit soms aanleiding tot pastorale vervolgbezoeken of tot doorverwijzen. Zie ook 1 Thess. 5:14

Vragen Wat doet u liever (waarom dan): opzien over de gemeente of omzien naar de gemeente? Waarom? Hoe gaat u met eventuele spanning tussen die twee om? Evangelische gemeenten zeggen: opzien over is voor de oudsten en omzien naar is voor de hele gemeente. Een goede oplossing?

Knelpunten van het huisbezoek Veel mensen zien tegen het ongevraagd huisbezoek van ouderlingen op. Wat stelt een gesprek een maal per twee jaar voor? Gesprekken hebben niet altijd diepgang, dus pastorale nood komt dan niet boven. Hoe kan een vertrouwelijk gesprek onderdeel van het opzicht zijn? Dat botst.

Vragen Kent u nog meer knelpunten? In veel gemeenten staat het huisbezoek vanwege die knelpunten op een laag pitje. Waarom wilt u er dan mee doorgaan?

Drie redenen om door te gaan Betrokkenheid (het antropologische motief): de kerk heeft belangstelling voor al haar leden. Het pastorale motief: het huisbezoek schept de mogelijkheid om pastoraal contact op te bouwen. Het ecclesiologische motief: huisbezoeken bouwen de gemeente op. Mensen blijven zo betrokken bij het kerkelijk leven.

Twee aandachtspunten Bezoeken aan gezinnen hoe betrek je kinderen erbij? durft bij een gezinsbezoek ieder eerlijk te zijn? Bezoeken aan randkerkelijken een kans! soms een beter gesprek dan bij kerkmensen kijk uit met vermanen (vragen stellen mag altijd)

Alleen of samen op huisbezoek? Minder bedreigend voor mensen (vooral voor alleenstaanden) Meer ruimte voor omzien naar, pastoraat Je hebt minder gesprekspartners die allemaal hun inbreng hebben, dus een helderder gesprek Je staat er dan toch ook maar alleen voor Je kunt elkaar geen feedback geven Je kunt ieder apart veel meer mensen bezoeken

Alleen of samen op huisbezoek? Je benadrukt (on)bedoeld het opzichtelement. Je kunt elkaar helpen in het gesprek, gesprekstaken zelfs verdelen. De ervaren ambtsdrager kan de onervaren ambtsdrager het ‘vak’ leren. De tijd bewaken gaat makkelijker. Je kunt elkaar na afloop feedback geven.

Geen ambtsdragers genoeg… Ambtelijk huisbezoek is niet de enige contactmogelijkheid! Kringen kunnen ook onderling pastoraat geven, waarbij een ambtsdrager verantwoordelijk blijft. (Het opzien blijft voor de ouderling; het basale omzien is dan voor de kringleden.) Rondom één ambtsdrager kunnen bezoekbroeders en –zusters functioneren die ook bezoeken afleggen

Kwetsbaarheid bij het bezoek Wees zelf kwetsbaar, juist omdat mensen tegen huisbezoek kunnen opzien. Wees hartelijk, accepteer de anderen als gelijkwaardig. Deel in het gevoel van mensen. Verdedig uzelf niet, noch de kerk, noch de dominee, noch… God. Uit kritiek vragenderwijs. Praat niet over uzelf maar wel vanuit uzelf.

Gespreksopbouw, algemeen Koetjes, kalfjes (ja, waarom dan wel?) Verdieping (het échte gesprek) Afronding (altijd met Schriftlezing en gebed?) Als je mensen goed kent, kun je de Schriftlezing ook naar voren halen om daarmee het gesprek te verdiepen.

Opbouw van een pastoraal gesprek Gebruik de tempel als beeld: - Voorhof 1: meeleven (feiten) - Voorhof 2: meevoelen (gevoelens) - Heilige: meedenken (overtuiging, vragen) - Allerheiligste: meebidden (God ontmoeten)

Afhankelijkheid Wie op bezoek gaat, doet dat in afhanke-lijkheid van God (bid maar dat Hij erbij is!) God roept geen bekwame mensen maar maakt mensen die Hij roept bekwaam. Ieder mag ook zelfvertrouwen hebben (gevolg van ervaring, van toerusting) Rust elkaar toe en bouw elkaar geestelijk op. Waarvoor hebt u nog toerusting nodig?