Toerusting voor (pastorale) vrijwilligers in de ouderenzorg Ouderen doen ertoe Toerusting voor (pastorale) vrijwilligers in de ouderenzorg
Stellingen, mee eens of oneens? We kunnen het leven in vier fases verdelen: 1-25 jaar is de lente, 25-50 de zomer, 50-75 de herfst, 75-100 jaar is de winter van het leven. Ouderen moet je stimuleren en doen alsof ze nog jaren mee kunnen komen. Gelovige ouderen hebben het een stuk makkelijker dan ongelovige ouderen.
Uitgangspunt 1 Het leven is niet alleen een gave maar ook een opgave. Ouderen moeten het durven leven tot het einde, mede door het in Gods hand te leggen (Rom. 14:7,8). Wij moeten hen ondersteunen om dat zo kwaliteitsvol mogelijk te doen!
Uitgangspunt 2 Wie vrijwilligerswerk doet kan alleen een relatie / verbinding met ouderen hebben vanuit respect voor hun eigenheid. Tegelijkertijd heeft een vrijwilliger ook zijn of haar eigen identiteit en gedachten bij de ondersteuning. Die kunnen vanuit een luisterhouding ter sprake komen.
Echte ouderdom is zwaar Aftakeling Vereenzaming Contacten onderhouden wordt moeizamer Verveling Zorg om een zieke partner De leefwereld wordt steeds kleiner Afhankelijkheid + machteloosheid Dreigend gevoel van zinloosheid, levensmoeheid, vreugdeloosheid, depressiviteit, knorrigheid.
De grootste innerlijke last… … wordt veroorzaakt door het veranderd mensbeeld. Dat is technisch geworden. Dát maakt mensen levensmoe. Een mens is als een auto: je repareert en vervangt onderdelen tot de auto total-loss verklaard moet worden. Dan kan hij naar de schroothoop. Vroeger was een oudere er bijna – bij God, nu is een oudere er bijna geweest. Dan verliest de ouderdom zin.
Ouderenzorg richt zich op Een goede woon- en leefomgeving Participatie in familie, samenleving en gemeente Mentaal welbevinden, autonomie Lichamelijk welbevinden, gezondheid Geestelijk welbevinden, geloofs- en levensovertuiging Dit moet ZO LANG MOGELIJK bevorderd worden; wat kunt u doen?
Geloof- en levensovertuiging Aandacht voor geloofs- en levensvragen (ook door vrijwilligers) op het goede moment Verdiepen van geloof door, waar zinvol, het dagelijkse verhaal te verbinden met het grote Verhaal van God Vieren (bidden, uit de bijbel lezen, zingen, rituelen) Taak van de dominee /pastor? Wat kunt u doen?
Geloofs- en levensvragen gaan over Het levensverhaal (het begrijpen ervan) Verlieservaringen, oude pijn, onvervuldheden, gebrokenheid (in relaties) Sterfelijkheid, angst voor lijden, angst voor het naderende afscheid, loslaten Zorgen, bijv. om (klein)kinderen, maar ook om eigen eenzaamheid en verveling - Geloofszekerheid, God ontmoeten, verwáchten
‘Heeft het leven nog zin?’ Zin van het leven Zin van mijn leven Zin in mijn leven Zin in vandaag! (Ps. 143:8; Matth. 6:34) Wij kunnen ouderen helpen om zin in vandaag te hebben. Wat kunt u doen of bedenken?
Ouderen hebben zin in vandaag als alledaagse behoeften vervuld worden; ze kunnen ontspannen, alleen of met anderen. als ze iets kunnen doen met of voor een ander; luisterend oor bieden; vertellen als ze met God leven, kunnen danken niet voor maar onder alle omstandigheden Zin in vandaag heeft dus met ‘ik’, ‘wij’, ‘Hij’ te maken.
Participatie = erbij horen Ouderen willen participeren en zo van betekenis zijn: Ze zijn erfdelers van levenswijsheid, cultuur, normen en waarden, geloof, geschiedenis Ze zijn hoorders én vertellers Ze willen niet alleen ontvangen en dankjewel zeggen, maar ook geven! Paulus roept daar ook toe op (1 Tim. 6:17-19) Hoe kun je dit activeren?
Luisteren ‘Ouderen zijn hoorders en vertellers’ (vorige dia). Wij draaien het vaak om: wij praten en zij moeten naar ons luisteren. Toon echte belangstelling voor wat ouderen te vertellen hebben, luisteren naar hun grote en kleine verhalen en belevenissen. (Soms kun je daarvoor zelfs jongeren inschakelen!) En als ze eens in herhaling vallen: heb geduld
Netwerken Ouderen participeren in bestaande gemeenschappen (gezin, buren, familie, kerk, vrienden, voetbalclub) De zorggemeenschap (professioneel, vrijwillig) vervangt die niet maar vult ze aan wat kunt u doen om bestaande netwerken, die kleiner worden, actief te houden of nieuwe netwerken te vormen? (Denk ook aan digitale media)
Jaargetijden De levensjaargetijden lopen door elkaar. Op je dertigste kun je een winterperiode meemaken en in hoge ouderdom de lente. Psalm 93:13-16. De rechtvaardigen bloeien zelfs nog in de ouderdom. Dat heeft wel met de grond te maken waarin ze geplant zijn. Geniet van de vruchten die ouderen geven en deel af en toe wat (gelovige) mest uit.