Onderzoek naar effecten van schaal Reflectiebijeenkomst De Alliantie 28 maart 2017 dr. ir. Rik Koolma

Doel presentatie Open gedachtenwisseling met praktijkmensen over voorlopige resultaten lopend onderzoek. Zijn bevindingen plausibel te verklaren etc.? Gewijzigde inzichten voor onderzoek?

Quiz vraag 1 Als we alle corporaties op een rij zetten van klein naar groot, hoeveel verhuureenheden heeft dan de middelste corporatie in rij?

Stand van zaken onderzoek Wat betreft kosten per verhuureenheid schaalnadelen Fusies sorteren weinig effect zowel positief als negatief. Meerwaarde wordt vaak niet bereikt. Bij meervoudig input-outputmodel laag omslagpunt. Door aggregatie echter te weinig inzicht in verklaringen (blackbox)

Stand van zaken praktijk Volgens wetgever omslagpunt bij 10.000 woningen (zwaardere fusietoets) Mogelijk andere redenen om te fuseren dan kostenvoordelen/efficiency. Nieuwe trend: kleine corporaties fuseren vanwege complexiteit (nieuwe woningwet)

Nieuwe analyses VU CorpoData set 2002 – 2012 Trendbreuk rond 2013. Nieuwe ontwikkelingen dus buiten beeld. Achterliggende periode wel interessant.

Drie benaderingen Economy of scale: schaalvoordeel vaste kosten en schaalnadeel complexiteit organisatie Economy of scope: activiteiten combineren (leereffecten & betere bezetting capaciteit) Resource dependency: schaal zorgt voor gemakkelijker beschikking hulpbronnen.

Economy of scale verwacht beeld met schaaloptimum

Model economy of scale

theorie en praktijk: Netto bedrijfslasten per VHE

theorie en praktijk: Totale onderhoudslasten per VHE

theorie en praktijk: Kapitaalslasten (rente) per VHE

theorie en praktijk: Totale lasten per VHE

Economy of scale conclusie Sector wijkt af van verwacht beeld met schaaloptimum Wel oplopende kosten boven schaalpunt, maar geen aflopende kosten tot schaalpunt. Mogelijke verklaring: geen schaalvoordeel bij verdeling vaste kosten en geen effectuering marktmacht richting aannemers en leveranciers?

Economy of scale ‘bijvangst’ Bevinding bij controlevariabelen vanaf schaalomslagpunten: onderhoudskosten per VHE zijn lager naarmate aandeel bijstandsontvangers in werkgebied groter is. Mogelijk verklaringen?

Economy of scope: kostenvoordeel uit dingen tegelijk doen

Model economy of scope: in 2 stappen

Scope meten met productiecijfers

Scope meten met productiecijfers

theorie en praktijk stap 1 van schaal naar scope

theorie en praktijk: stap 2 van scope naar kosten

Economy of scope conclusie Schaal leidt tot meer Scope en Scope leidt tot lagere Netto bedrijfslasten omgeslagen over de productieaantallen Verwacht beeld omslag naar nadeel niet significant, maar wel wegvallen voordeel bij 10.000 VHE

Economy of scope discussie Diversificatie van productie leidt tot lagere kosten per eenheid van productie mits de schaal van de organisatie onder bepaald niveau blijft. Schaalniveau benadert dat van de politiek/wetgever.

Quiz multiple choice Wat is het profiel van corporaties met onbebouwbare grond? Grotere omvang Werkzaam buiten stedelijk gebied Bouwer van koopwoningen Vermogend

Theorie resource dependency Niet laagste kosten maar strategische keuze. Door juiste schaal veiligstellen van essentiële hulpbronnen, noodzakelijk voor ‘overleven’

Resource dependency: schaal voor minder afhankelijkheid hulpbronnen

Model resource dependency

Praktijk in twee stappen alleen duidelijk effect van meer personeel

Resource dependency conclusie Schaal leidt tot naar verhouding meer personeel en dat leidt tot minder vernieuwing huurvoorraad. Effect volledig omgekeerd van verwacht beeld Schaal vanaf 2500 VHE negatief gecorreleerd met nieuwbouw huurwoningen per VHE in voorraad.

Resource dependency discussie Nieuwbouwhuur productie delen door VHE doet voordeel van groot zijn verdampen. Contra-intuïtief omslagpunt 2500 VHE ook bij dit onderzoek Kapitaal ‘dependent’ van WSW, grond in overvloed. Beide onafhankelijk van schaal. Verklaring uitblijven schaalvoordelen op kapitaalintensieve activiteiten

Doel presentatie bereikt? Open gedachtenwisseling met praktijkmensen over voorlopige resultaten nieuw onderzoek. Zijn bevindingen plausibel te verklaren etc.? Gewijzigde inzichten bij onderzoek?