De Regionale Energie Strategie (RES) in Flevoland #RES Positieve energie in de transitie De Regionale Energie Strategie (RES) in Flevoland #RES

De Flevolandse Energie Agenda (FEA) [RIJK, GEDEPUTEERDE EN KOEPELS OP HET PODIUM] goede moderator nodig om bijv aan de hand van stellingen/ vragen discussie op gang komt.

En wat gaan we dan doen ?

v v Stand van zaken Versterking opgave Duurzame Energie 2018: volledig benut Publiekscampagne Duurzame energie & Energieloket: eerste aanzet in vierde kwartaal laat goede resultaten zien voor 2019 EEF: Expertise centrum (DE-on): achterkant geregeld, voorbereidingen in volle gang, formele start voor verkiezingen Subsidieregeling Bevorderen initiatieven energietransitie: ligt net ter inzage Subsidieregeling Energiebesparing in plaats van asbestdak : ligt ter inzage Het goede voorbeeld: van start met actieplan zoals voorgesteld

Wat is de FEA? Doel: CO2-neutrale provincie Flevoland in 2050 Inspireren en netwerken voor kennisontwikkeling en samenwerking 27 partijen (and counting): provincie, gemeenten, waterschap, woningbouwcorporaties, werkgevers, brancheverenigingen, energieverenigingen, energieproducenten en netbeheerders

April 2018 Toegetreden tot het college Direct actie: ondertekening Flevolandse Energie Agenda Inventarisatie: wat willen we? Van elkaar leren, elkaar inspireren en van elkaar weten wat we doen

Schoolreisjes!

Van FEA naar RES Volgende uitdaging: van individuele doelen naar een gezamenlijk doel De hamvraag: hoe kunnen we elkaar aanspreken en elkaar aan afspraken houden? De RES als remedie: afrekenbare afspraken

Flevoland is één RES-regio Boodschap over regiovorming en de noodzaak daarvan. Je moet aan de slag. Stand van zaken regionale energiestrategieën : Wat herkent u van de energietransitie? (Waar ontmoet u elkaar nu al, werkt dit?) Hoe verloopt de samenwerking rond omgevingsbeleid? Welke steun heeft u, wat heeft u nodig, van de koepels? Kerntaak als overheden: ruimte geven aan elkaar en partijen Verantwoordelijkheden nemen binnen afgesproken kaders Wat is nodg om dit te laten slagen (naast geld…) Vorm de regio Bestuurlijk Ambtelijk Afstemming en mandaten Betrek raad/ staten bij het proces Organiseer participatie met andere partijen (bedrijfsleven/ maatschappelijke organisaties/ energiecorporaties Wat kunnen en willen we en wat moeten we? Ambities en wensen Vereisten (landelijke opgave, maar ook wettelijke opgaven) Wat doen we al

De RES Wat is de RES? Tijd en timing Governance Omvang van de doelstelling

Wat is de RES? Een product waarin de regio beschrijft welke energiedoelstellingen er moeten worden gehaald en op welke termijn Een instrument om ruimtelijke inpassing met maatschappelijke betrokkenheid te organiseren Een manier om langjarige samenwerking tussen alle regionale partijen te organiseren

Inhoud Product RES 1.0 Regionaal aanbod tot 2030 ten aanzien elektriciteit, gas en warmte Met vermelding concrete zoekgebieden opwek zon, wind, (duurzame) warmte en duurzame gassen Dit met ruimtelijke kwaliteit en maatschappelijk draagvlak Door de netwerkbeheerder uitgewerkte aanpassingen aan de energie-infrastructuur die nodig is Een Regionale Structuur Warmte die inzicht biedt in de regionale warmtevraag en de beschikbaarheid van warmtebronnen

De RES Wat is de RES? Tijd en timing Governance Omvang van de doelstelling

2015 klimaatakkoord van Parijs (temperatuurstijging < 2 °C) [SLIDE RIJK] Kernboodschap: Een tijdspad waarin de gezamenlijke afspraken zijn weergegeven. Belangrijk om te benadrukken dat het ONZE kaders zijn voor de energietransitie: 2015 klimaatakkoord van Parijs (temperatuurstijging < 2 °C) INEK: Het integraal nationaal energie- en klimaatplan (INEK) is een Europese verplichting die het nationale energie- en klimaatbeleid voor de periode 2021–2030 en het beleid op langere termijn (richting 2040/2050) op hoofdlijnen aangeeft. Er wordt tweejaarlijks aan de Europese Commissie gerapporteerd over de voortgang. Het concept-INEK wordt na publieke consultatie en afstemming met de Europese Commissie en buurlanden, eind 2018 definitief gemaakt. Okt 2017: Investeringsagenda: aanbod decentrale overheden over bijdrage aan 3 maatschappelijke opgaven waaronder Energietransitie Maart 2018: Interbestuurlijk programma: afspraken over werkwijze tussen overheden: vanuit de praktijk/ opgave bijdrage leveren. Tevens grootste maatschappelijke opgaven benoemd waaronder Klimaat. Afspraken regeerakkoord 10 oktober 2017: 49% CO2 reductie in 2030 t.o.v. 1990 sluiting laatste kolencentrale 2030 2021 geen aardgas verwarming nieuwbouw sectorale taakstelling: CO2 reductie en verduurzaming warmtevraag opdracht Klimaat en Energie Akkoord (KEA) –sectortafels, regionale uitwerkingen- Uitfasering Gronings Aardgas 2030 December 2018 Ontwerp Klimaatakkoord Om dit te realiseren is samenwerking nodig tussen alle overheden! REGIO'S EN RIJK Met de RES’en wordt er veel verwacht van samenwerking in de regio. Hoe komen we de Rijksoverheid hier tegen? De filosofie in het Klimaatakkoord is: ‘Iedereen doet mee’. In het Bestuursakkoord is afgesproken dat overheden binnen het Klimaatakkoord als partners samen optrekken. Daarbij kom je elkaar als overheden op verschillende manieren tegen. Iedere overheid heeft daarbij natuurlijk wel een eigen verantwoordelijkheid.  Ieder vraagstuk heeft een eigen schaal, de regio is een mooi niveau om een aantal gezamenlijke vraagstukken op te organiseren. Denk aan de energie-infrastructuur, aan warmtebronnen en aan locaties voor wind en zon. Dit zijn vraagstukken die gemeentegrenzen overschrijden en die stad en land met elkaar verbinden. Iedere regio is hierbij weer specifiek zodat je een maatwerkaanpak nodig hebt. Energietransitie is immers niet het enige vraagstuk dat in de regio speelt. Denk ook aan de woningmarkt, de werkgelegenheid, recreatie, natuur.   De regio is dan een mooi platform om verbinden te leggen en samen te besluiten wat waar en vooral hoe, eventueel in combinatie met andere opgaven, het beste kan worden gerealiseerd. Regionaal samenwerken is dus niet alleen samen verkennen maar samen komen tot besluiten en komen tot uitvoering. Als Rijksoverheid willen we hier op inspelen door de samenwerking te versterken, om goede afspraken te maken, en om eventuele problemen gezamenlijk te signaleren en te zoeken naar oplossingen. Daarnaast kunnen we als rijksoverheid ook zaken inbrengen zoals de mogelijkheden die er zijn op rijksvastgoed (gebouwen en gronden).  Wat verwacht de Rijksoverheid van de regio’s? Ten eerste dat – voor zover dat nog niet gebeurd is – er in beeld wordt gebracht wat de energietransitie concreet betekent voor de regio. En dat er een gezamenlijke strategie wordt gemaakt én uitgevoerd. Heel concreet betekent dat helder wordt wat de potentie voor de opwek van duurzame elektriciteit is, hoe de warmtevraag zich ontwikkeld, en welke warmtebronnen er zijn. Dit moet worden gerelateerd aan de benodigde energie-infrastructuur. Alle potenties samen moeten voldoende zijn om de nationale opgave te dekken. Deze potenties zijn niet alleen theoretische potenties zijn maar haalbare realistische potenties. Om te komen tot haalbare potenties moeten vooral ook ruimtelijke afwegingen gemaakt worden. En gekeken worden naar maatschappelijk draagvlak. Het is dus belangrijk om in een zo vroeg mogelijk stadium de belangrijkste stakeholders bij dit proces te betreken.Het is dus ook een belangrijk samenwerkingsvraagstuk.

Opdracht: Verankeren van ruimelijke consequenties in het omgevingsbeleid Dat betekend: Integrale weging en formele besluitvorm met de mogelijkheid voor bezwaar en beroep voor betrokkenen.

Eerste kwartaal 2019 Januari - maart: de doorrekeningen PBL onderzoek de haalbaarheid, CPB de betaalbaarheid, overheden de uitvoerbaarheid (uitvoeringslaten) Maart - mei appreciatie Kabinet, Kamerdebat, IPO en andere partners in gesprek met achterban over de doorrekeningen Na ondertekening definitief Klimaatakkoord: Start opstellingen van RES-bod (binnen 12 maanden af te ronden)

De RES Wat is de RES? Tijd en timing Governance Omvang van de doelstelling

De Rijksoverheid & koepels De Rijksoverheid & koepels Gemeenten, provincie en waterschap(pen), NMF, netbeheerders, woningcorporaties, energiecorporaties, ontwikkelaars, bedrijfsleven NB: in Flevoland bestaaat de FEA. In Flevoland moet de RES dus aansluiten op het werk van de FEA. Er moet immers goed gebruik gemaakt worden van al bestaande netwerken [KOEPELS] : WIJZIGING VAN HET PLAATJE: DE REGIONALE AANPAK met daarin, KOEPELS, Rijk, gemeenten, provincies, waterschappen, burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties. Kernboodschap: Samen verantwoordelijkheid nemen op nationaal én regionaal niveau, elkaar de ruimte geven om beslissingen te nemen (zoals ‘interne’ afstemming/ bespreking met raad, staten etc), maar ook verantwoordelijkheid pakken. Ambities monden uit in gezamenlijke afspraken die gelden voor ons allemaal: rijk, decentrale overheden en sectoren. Doorvertaling in RO is daarbij illustratief. Besluitvorming en escalatie conform Omgevingswet NOVI – POVI – GOVI (en bijbehorende plannen/ instrumenten zoals RCR, PIP). Zo vormt het Klimaatakkoord als voorstel op nationaal niveau bouwsteen voor de NOVI. En kan de RES als invulling een bouwsteen zijn voor de POVI en GOVI. Gesprek over samenhang met andere belangen voeren we in IBP-overleg op nationaal niveau en op regionale schaal met de andere belangen voor besluitvorming minimaal ook op gemeentelijk en provinciaal niveau.  Afspraken die in sectorakkoorden worden gemaakt vormen de randvoorwaarden voor de RES. De afspraken gemaakt aan de sectortafel worden doorvertaald naar de regio. Voor een industriële regio zijn de industrie-afspraken de basis voor de invulling van dat deel van de RES (bijvoorbeeld verbod op warmtelozing direct van invloed op warmteaanbod in regio. Dat betekent dat we nu ook goed naar de tafels kijken om te zorgen dat er afspraken gemaakt worden die a. richtinggevend zijn voor de regionale inkleuring en b. ook vertaalbaar zijn in een RES Overheden (rijk en decentraal) en sectoren (bedrijfsleven/ maatschappelijke organisaties) acteren zowel nationaal als regionaal. Bij RES spelen ngo’s als NMF, netbeheerders, woningcorporaties, energiecorporaties, ontwikkelaars, bedrijfsleven een belangrijke rol. In feite is dit veelal de lokale/regionale pendant van de partijen die aan de KEA-tafels zitten.

De RES Wat is de RES? Tijd en timing Governance Omvang van de doelstelling

Omvang van de doelstelling: het RES-bod Wat doen we al? Wat willen we doen, welke plannen hebben we? Hoe telt dat op?

Uitdaging Ruimtevraag van de RES in relatie tot andere ruimtelijke claims Positieve energie: staan te trappelen, hoe houden we dat zo? Tijdsschema is scherp voor volgen democratische procedures (legitimatie en betrokkenheid)

Concrete voorbeelden Windparken Zonneweide Lelystad Energiek Nagele ZEP op Urk