Duurzaam denken is nog niet duurzaam doen Peter Peter Kanne Congres Duurzaamheid 7 maart 2019 – Driebergen

Mijn verhaal vandaag Wat verstaan mensen onder duurzaamheid? I&O Waardenmodel + filmpje Onderzoek voor BB: duurzame houding & duurzaam gedrag = congruent? Wat kan de overheid doen?

Horizontaal: open voor verandering versus behouden wat er is Waarden in 4 dimensies Horizontaal: open voor verandering versus behouden wat er is Verticaal: gericht op de ander (verder weg) en opkomen voor jezelf en je naasten (dichter bij) Gezin Nieuwe culturen ontdekken Doen wat je leuk vindt VERDER WEG VERANDERING BEHOUD DICHTER BIJ Veiligheid Tradities Vaderlandsliefde In het nu leven Nieuwsgierig Zekerheid Genot Hard werken Nuchter zijn Status Online populair zijn Creativiteit Privacy Rationeel zijn De beste zijn WANTROUWEN PLEZIER Geloven Netjes zijn Eenvoud Spiritualiteit Vergeving Nederig zijn In de natuur zijn Zelfopoffering Oprechtheid Zorgzaamheid Rekening houden met anderen Duurzaamheid Zingeving Ruimdenkend Niet veroordelen Geluk VERTROUWEN VERANTWOOR- DELIJKHEID

Filmpje (Noord) Wachtwoord: Noord https://vimeo.com/296726386

I&O Waardenmodel & duurzaamheid VERTROUWEN VERANTWOOR- DELIJKHEID “Ik doe al wat ik kan om klimaatverandering tegen te gaan” “Ik maak me veel zorgen om klimaatverandering” “Ik kan het me financieel niet veroorloven om duurzamer te leven” “Vliegen is iets dat ik mezelf gun” PLEZIER WANTROUWEN

DUURZAAM GEDRAG?

CO2-uitstoot absoluut Bronnen: CE Delft / Milieu Centraal

Hoe meer inkomen, hoe meer CO2 I&O CO2-uitstoot-berekening: gemiddeld = 1000 punten

Hoger opgeleiden: meer zorgen, maar ook meer CO2-uitstoot I&O CO2-uitstoot-berekening: gemiddeld = 1000 punten

DUURZAME HOUDING?

Zorgen om klimaatverandering In hoeverre maakt u zich zorgen over de uitstoot van broeikasgassen (CO2), de klimaatverandering en de effecten daarvan voor het milieu? 30% 19% 34% 80% 70% 65%

Kabinet Rutte moet meer doen (scepsis neemt toe) Vindt u dat het kabinet-Rutte meer, minder of ongeveer evenveel moet doen om de uitstoot van broeikasgassen (CO2) te verminderen? 13% 7% 19% 63% 56% 48%

Ik maak me zorgen om klimaatverandering VERANTWOOR- DELIJKHEID VERTROUWEN VERANTWOOR- DELIJKHEID 82% 60% Gemiddeld 65% 66% 49% PLEZIER WANTROUWEN

Mobiliteit 12.000 km/jr. 5,6 vlieguren 12.000 auto-kilometers 2,9 vlieguren 5,6 vlieguren ANDER Gemiddeld 12.000 km/jr. 5,6 vlieguren VERANDERING BEHOUD 13.800 auto-kilometers 13.600 auto-kilometers 5,3 vlieguren 5,9 vlieguren ZELF

Als ik met het vliegtuig reis, voel ik me daar vaak schuldig over ANDER 18% 8% ALLEN 13% VERANDERING BEHOUD 8% 4% ZELF

Vlees 725 gram 520 gram 500 gram 640 gram ALLEN VERDER WEG VERANDERING BEHOUD 500 gram 520 gram 10% geen vlees ALLEN 50% eet iedere dag vlees 6% geen vlees 570 gram per week 725 gram 640 gram DICHTER BIJ

Wat kan (of moet) de overheid doen?

Wie of wat gaat het verschil maken?

Adoptiemodel van Rogers

2% heeft zonnepanelen

VERANTWOOR- DELIJKHEID Gedragsverandering…? VERTROUWEN VERANTWOOR- DELIJKHEID PLEZIER WANTROUWEN

Van het gas af? Informatie ontvangen over wat dat voor u betekent? Zou daar informatie over willen ontvangen?

Van het gas af? 7%

Experiment Warmtepomp

Experiment Warmtepomp VERANTWOOR- DELIJKHEID VERTROUWEN VERANTWOOR- DELIJKHEID A = 4% A = 1% C = 40% C = 37% ALLEN A: 5% intentie C: 36% intentie A = 9% A = 2% C = 27% C = 30% PLEZIER WANTROUWEN

Lessen voor de overheid De burger denkt wel groen, maar dat betekent niet dat hij uit zichzelf iets gaat doen Hij wacht op de overheid, maar die laat nog niet van zich horen Dus Vertel burgers wel wat er aan zit te komen Kom door met wet- en regelgeving Scepsis neemt toe; zorg ervoor dat ook behoudende / armere burgers meekunnen

Meer weten? Peter Kanne p.kanne@ioresearch.nl ioresearch.nl Lisette van Noort I&O Burger & Bestuur Tahnee Heirbout I&O Verkeer & Vervoer Jasper van Dijk I&O Economie & Ruimte