Risicocommunicatie en de omgevingswet Peter van den Hazel 6 december 2018

Gevaren voor onze gezondheid zijn er altijd geweest, risico’s niet Gevaren voor onze gezondheid zijn er altijd geweest, risico’s niet. Risico = – De kans op een negatieve gebeurtenis – De kans dat een mogelijk gevaar tot schade leidt

RISICOCOMMUNICATIE ….is uitwisseling van informatie en meningen om mensen te helpen: – de risico's te begrijpen waaraan zij worden blootgesteld – weloverwogen beslissingen te nemen over deze risico’s en/of – hen aan te moedigen deze risico’s te minimaliseren of te voorkomen.

Menselijke risico paradox en worden ziek van zaken waarvoor ze niet bang zijn Mensen zijn bang voor zaken waarvan ze niet ziek worden

Drie dingen zijn van belang: ● Mensen maken zich zorgen over hele kleine risico’s ● Mensen verwerken risico informatie op een andere manier dan experts ● Het gaat om onzekere risico’s

Omgevingswet

Risicocommunicatie perspectieven PSYCHOLOGISCH ……….. SOCIOLOGISCH ……………. COMMUNICATIE …………………

Risicocommunicatie perspectieven PSYCHOLOGISCH geïnformeerde keuze, informatieverwerking, health literacy, cognitie, intuïtie, affect, mental model, gedrag, leefstijl, perceptie SOCIOLOGISCH Stakeholders, sociale context, rechtvaardigheid, vertrouwen, veiligheid, openheid, crisis, dialoog, framing, amplificatie, aanvaardbaarheid COMMUNICATIE Dialoog, imago, publiek, doelgroep, medium, social media, risicobeleving, vormgeving, informatiebehoefte

Omgevingswet en risicocommunicatie

Omgevingswet en risicocommunicatie Samenwerken Beschermen Beleidsdomeinen overschrijdend Participatie Vertrouwen Bestuurlijke afweging Controle houden over proces Managen van verwachtingen

Uit de hand gelopen zaken Niet vooraf maar achteraf Belang van participatie neemt toe

Voorbeelden van incidenten -

Voorbeelden Kunstgras GenX Asbestdaken en asbestdumping PUR slachtoffers Windturbines Bodemverontreiniging Moerdijk

Stelling 1 Wat is de rol van de Omgevingswet en communicatie bij de aanpak van complexe situaties?

Inleiding stelling 1 Sturen op effecten van geluidhinder Verhoging van aantal dBa voor gemeentelijke wegen Opvullen van de waarden

Voorstel Aanvullingsbesluit Geluid: Wegen 53 dB standaard Rijkswegen/ provinciale wegen Lden 50 dB Gemeentelijke wegen Lden 53 dB Gem. wegen mogen straks tot 70 dB Wereldgezondheids Organisatie 53 dB als acceptabele waarden

Inleiding stelling 1 Sturen op effecten van geluidhinder Verhoging van aantal dBa voor gemeentelijke wegen Opvullen van de waarden Wie heeft er voorrang? Hoe geregeld? Sturen op cumulatieve effecten van verschillende bronnen Wie bepaalt de ambities? Grenzen?

Stelling 1 Wat is de rol van de Omgevingswet en communicatie bij de aanpak van complexe situaties?

Hoe gebruiken we de Omgevingswet bij incidenten? Stelling 2 Hoe gebruiken we de Omgevingswet bij incidenten?

Inleiding stelling 2 De Omgevingswet benadert de leefomgeving integraal en decentraal De Omgevingswet benadert de gebiedsinrichting vooraf Hoe vullen we de black box met kennis over ontsporingen Nieuwe kansen – nieuwe bedreigingen

Het gaat om onzekere risico’s of onzekerheid bij risico’s -> experts verschillen van mening -> wantrouwen -> geen of beperkte kwantificering mogelijk of risicocommunicatie is vaag

Hoe gebruiken we de Omgevingswet bij incidenten? Stelling 2 Hoe gebruiken we de Omgevingswet bij incidenten?

Stelling 3 Hoe geven we uitvoering aan een nieuwe uitdaging?

Inleiding stelling 3 De Omgevingswet leidt tot andere organisatorische en communicatieve eisen aan de uitvoering van taken Kennis en kunde komen samen Andere cultuur is nodig? Andere vaardigheden?

Inleiding stelling 3 Gelijkwaardig beschermingsniveau –kwetsbare groepen? Samenwerking overheden – omliggende bestuursorganen

Hoe geven we uitvoering aan een nieuwe uitdaging? Stelling 3 Hoe geven we uitvoering aan een nieuwe uitdaging?

Vertrouwen Competentie – Op basis van prestaties in het verleden Overeenkomstige waarden – Volksgezondheid versus economische belangen Transparantie – Eerlijke en volledige informatie Siegrist & Cvetokovich: Perception of Hazards: The Role of Social Trust and Knowledge, 2000

Bedankt voor de aandacht Peter van den Hazel GGD Gelderland-Midden Peter.van.den.hazel@vggm.nl

Expert model: geschat risico = ware risico Leken perspectief: Gepercipieerd risico = ware risico