Pedagogiek & Begeleiden in de groep. 17-2-2019

Ga naar it’s learning en zoek de lesbrief pedagogiek op. Knip en plak op je bureaublad. Maak een mapje Pedagogiek en begeleiden in de groep aan. Plaats alle aantekeningen + de opdrachten in de map. 17-2-2019

Doelen Je verdiept je in groepsdynamica Je onderzoekt diversiteit in de BPV Je bekijkt je eigen vaardigheden m.b.t. tot een veilig klimaat creëren Je verdiept je in verschillende pedagogen en hun invloed op het pedagogische klimaat Je zoekt uit hoe sociale problematiek het pedagogische klimaat kan beïnvloeden 17-2-2019

Toetsvorm Bpv opdrachten 1. Groepsdynamica 2. Omgaan met diversiteit 3. Veilig pedagogisch klimaat creëren 4. Werkstuk pedagogiek 17-2-2019

Programma: Soorten Groepen 17-2-2019

Theorie: Soorten groepen bespreken Lesopdracht met behulp van de theorie Maken en Nabespreken 17-2-2019

Formele & Informele groepen Gevormd door een organisatie of instelling  efficiency, doelgerichtheid en productiviteit Leden hebben geen invloed op de samenstelling Informele groep: Gevormd op basis van vrijwilligheid Deelname is niet verplicht (wel sociale druk mogelijk) Wisselt vaker van samenstelling Voor- en nadelen van Informele groepen? 17-2-2019 gmn@davicni.nl

Primaire & Secundaire groepen Primair: Onderling vertrouwen + intimiteit Leden hebben duidelijke gevoelsband Van belang voor volledige behoefte van de mens aan sociaal contact Secundair: Oppervlakkige contacten Minder onderlinge beïnvloeding In welke groep is de sfeer het best? 17-2-2019 gmn@davicni.nl

Homogeen, Heterogeen & Gemengd Gelijke kenmerken die voor alle leden van toepassing zijn Heterogeen Veel onderling verschillende kenmerken bij de groepsleden Voor het definiëren van een homogene of heterogenen groep moet vooraf bepaald zijn naar welke kenmerken je kijkt  bv. Sekse, niveau, cultuur en hoeveel van de kenmerken dominant aanwezig zijn. 17-2-2019 gmn@davicni.nl

Bijlage 2 lezen en samenvatten Bijlage 1 Doen Bijlage 2 lezen en samenvatten 17-2-2019 gmn@davinci.nl

Les 2 groepsrollen

lesopzet kahoot Complimentenregen Welke rollen zijn er? Groepsdynamica prezi Werken aan 1e opzet bpv-opdracht 17-2-2019

Een positieve groep kent de volgende zeven rollen: Leidinggevende rollen: Gezagsdrager, die laat natuurlijk leiderschap zien. Sociaal werker, die is behulpzaam en zorgzaam. Organisator, die zet de ideeën van gezagsdragers om in daden. Overige groepsleden: Verkenner, die neemt initiatieven als de bedoeling duidelijk is. Volger, die doen trouw wat er van hen gevraagd wordt. Appellant, die appelleert aan de gevoelens van zorgzaamheid en mededogen. Dit kan iemand zijn met een mentale of fysieke zwakte, maar ook iemand die verdriet heeft. Joker, die zorgt voor plezier en kan relativeren. 17-2-2019

Welke rol heb jijzelf in de groep Schrijf op een A4 jouw rol Maak je eigen profiel op basis van de categorieën van de metafoor. Dus bijvoorbeeld: ik ben de ‘clown’ en ik heb deze ‘ambities, grappen maken en lachen 17-2-2019

Herkennen de anderen jouw rol? 17-2-2019 gmn

Stap 5. Nabespreken op klasniveau Als iedereen aan de beurt is geweest kijken we naar vragen als: Wat hebben we met elkaar in huis aan eigenschappen? Zijn bepaalde categorieën oververtegenwoordigd, of missen we wat? Hoe denken we dat we als klasgenoten op elkaar reageren? Hebben we dingen gehoord van elkaar die we niet wisten? Hoe vinden we het om elkaar feedback te geven? Zouden we dat in de praktijk vaker kunnen doen? Hoe? 17-2-2019

Werken aan en/of huiswerk Groepsdynamica prezi (zie lesbrief) Werken aan 1e opzet bpv-opdracht 17-2-2019

Les 3 Invloeden op het groepsproces

Groepsproces Groepsproces = ontwikkeling in een groep (ontwikkeling van relaties, samenwerking, subgroepen, etc.) Verschillende “gebeurtenissen” hebben (grote) invloed op groepsproces. Als begeleider groep begeleiden wanneer er gebeurtenissen zich voordoen.

Invloeden op groepsproces Invloed door: Individuele groepsleden Groepsleden die ‘buiten’ de groep vallen. Vb. Dominant / passief / stil Invloedrijke gebeurtenissen Positieve gebeurtenissen Negatieve gebeurtenissen Ruzie maken Pesten Subgroepvorming Ziekte en Dood

Invloed door individuele groepsleden Groepsleden kunnen positieve / negatieve invloed hebben. Bij negatieve invloed: Probleem in beeld brengen Doel opstellen (wat wil je bereiken?) Plan van aanpak maken (kan gericht zijn op individuele groepslid, of op gehele groep)

Ruzie maken = verkeerde manier van communiceren en probleem oplossen Beïnvloed sfeer / rust / veiligheid (ruzie maken hoort echter wel bij ontwikkeling) Snel aanpakken om erger te voorkomen Goed om groepsleden het zelf op te laten lossen. Ingrijpen indien dit niet lukt / de situatie te dreigend wordt. Actief luisteren / inleven Cliënt helpen gevoelens te verwoorden Groepsleden oplossing laten bedenken Bij herhaaldelijk ruzie zoeken  vaak meer aan de hand

Pesten Pesten heeft verschillende oorzaken 4 Partijen bij pesten: pester / gepeste / groep / begeleiders. Alle partijen betrekken bij oplossing, iedereen is verantwoordelijk. Als begeleider MOET je ingrijpen bij pesterijen (Jouw taak: veilige omgeving creëren)

Subgroepvorming Subgroepvorming kan positief en negatief zijn. = groepje dat zich binnen een groep afzondert. Subgroepvorming kan positief en negatief zijn. Negatieve subgroepvorming als: Subgroep 1) de grote groep negeert 2) andere groepsleden buitensluit 3) negatief is richting groepsleden 4) zich superieur voelt Voorkomen / verminderen op zelfde manier als pesten

Ziekte en Dood Ziekte/ dood van groepslid, familielid van groepslid, collega. Belangrijk: er bij stilstaan en er tijd voor nemen met betrokkene. Als begeleider: Vertellen wat er aan de hand is / informatie geven Groepsleden gelegenheid geven tot uiten van gedachten / gevoelens Contact hebben met zieke / familie overledene Als groep gerichte activiteiten doen (vb. kaart schrijven , tekeningen maken gedenkhoekje inrichten)

Overige invloeden groepsproces Technologische veranderingen: Vb. verbouwing waardoor groep (tijdelijk) kleinere leefruimte heeft) Invloed vanuit buitenaf Vb. Overheid die bezuinigingen doorvoert, waardoor er minder geld is voor goede begeleiding van een groep.

Lesopdracht Maak in aangewezen 3-tallen de uitgedeelde lesopdracht. Ben je klaar, lever het in en ga werken aan een samenvatting. Sociogram maken 17-2-2019 gmn@davicni.nl

Drie belangrijke groepsverschijnselen Groepscohesie = de groep is één geheel Groepsstructuur = de opbouw van de groep Groepsproces = het proces van samen optrekken

Groepscohesie = de groep is één geheel kun je versterken door: Individuen de mogelijkheid geven om in groepsverband met ideeën te komen Groepsactiviteiten aanbieden Groepsleden eigen verantwoordelijkheid + taken geven die zij met elkaar uitvoeren Positieve acties van groepsleden belonen en te stimuleren Zo min mogelijk aandacht voor negatief gedrag Samen gezellige activiteiten organiseren Sociaal gedrag stimuleren

Groepsstructuur = de opbouw van de groep is goed dat wil zeggen relaties en de rollen van de groepsleden zijn goed op elkaar afgestemd. Je hebt drie rollen 1. actievelingen 2. socialen 3. neutralen Doe de big five persoonlijkheidstest

Onderzoeken van het groepsproces

Groepsproces onderzoeken Hoe pak je het onderzoeken van het groepsproces in het algemeen aan? Doel formuleren (wat wil je te weten komen met je onderzoek?) Onderzoeksresultaten verzamelen en rapporteren (o.a. schematisch weergeven) Onderzoeksresultaten analyseren en conclusies trekken

Groepsproces onderzoeken Hoe kom je meer te weten van een groep? Observeren Interview Lezen van rapportage / dossiers / etc

Groepsproces onderzoeken Waarom meer willen weten van groep? Bijvoorbeeld: Omdat groep niet goed functioneert. (hoe komt dat?) Om meer van de groep te weten. (wie heeft welke rol? hoe lopen de contacten?)

Groepsproces onderzoeken Hulpmiddel 1 - Sociogram Onderlinge relaties van groepsleden worden zichtbaar. Sociogram = manier om informatie over het groepsproces te rapporteren.

Groepsproces onderzoeken Hulpmiddel 1 - Sociogram Betekenis pijlen Inkomende pijl: de ander neemt initiatief tot contact Uitgaande pijl: zelf contact zoeken met de ander

Groepsproces onderzoeken Hulpmiddel 2 – inventarisatie heterogeniteit/homogeniteit Voor verschillende kenmerken aangeven of het homogene of heterogene kenmerken voor de groep zijn. Vb Kenmerk Homogeen Heterogeen Sekse X Cultuur Religie Opleidingsniveau …

Groepsproces onderzoeken Hulpmiddel 3 – Sterkte-zwakte analyse Voor verschillende kenmerken aangeven of het een sterk of zwak punt is van de groep. Let op: Sterke kenmerken kunnen tegelijk zwakke kenmerken zijn. Kenmerk Sterk Zwak Leeftijd X Elkaar helpen x Rol van dominante figuren Begrip voor elkaar …

Hoe kun je nu ontwikkeling in het groepsproces brengen? Opdracht: bespreek in 3-tallen hoe jij een positief groepsproces in gang kunt brengen.

Pedagogiek les 4 Roos van Leary 17-2-2019

Opzet les Doel: Je oriënteert je op groepsdynamische principes Kijk naar de sociogrammen 17-2-2019

Roos van Leary 17-2-2019

Wat is de roos van Leary? Volgens de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary heeft ons gedrag consequenties voor het gedrag van de ander. Door je op een bepaalde manier te gedragen beïnvloed je het gedrag van de ander. Zijn bevindingen resulteerden in de Roos van Leary. groepsdynamica 17-2-2019

Wat is de roos van Leary? Model Geeft inzicht in communicatie tussen 2 mensen Inzicht in dit proces kan helpen vastlopende communicatie vlot te trekken Dit helpt je bijvoorbeeld bij de relatie met kinderen, ouders/familie en collega’s Zelfinzicht is van wezenlijk belang om te weten wat je eigen basisgedrag is en wat dit voor een reactie oproept bij anderen. groepsdynamica 17-2-2019

Beïnvloeding Let op: We veroorzaken zelf het gedrag van de ander door ons eigen gedrag! Dit geeft ons dus de mogelijkheid invloed uit te oefenen op het gedrag van een ander en bijvoorbeeld iemand uit te nodigen tot gewenst gedrag. Leary onderscheidt 2 dimensies / aspecten groepsdynamica 17-2-2019

1e Dimensie Betreft Controle/invloed; Hoe oefenen we invloed uit op een ander? Dominant gedrag  boven-gedrag  overheersend gedrag Submissief gedrag  onder-gedrag  onderdanig gedrag groepsdynamica 17-2-2019

2e Dimensie Betreft omgang met elkaar: Hoe persoonlijk of afstandelijk benaderen we elkaar? Vriendelijk  samen-gedrag Onvriendelijk  tegen-gedrag groepsdynamica 17-2-2019

Let op: groepsdynamica 17-2-2019

Opbouw Roos van Leary 4 gedragstypen: Boven/dominant Dominant onvriendelijk Dominant vriendelijk Submissief onvriendelijk Submissief vriendelijk Tegen Samen Boven Onder/submissief groepsdynamica 17-2-2019

Opbouw Roos van Leary 8 subtypen van gedrag: Dominant onvriendelijk Dominant vriendelijk Submissief onvriendelijk Submissief vriendelijk groepsdynamica 17-2-2019

Hoe zit dat dan bij mij? Doe de zelftest en maak je persoonlijke Roos van Leary. Op welke manier herken je de uitkomst: Op school Op de BPV Thuis? Welk gedrag lok jij automatisch uit in een ander? Bekijk de tips voor de praktijk (boek/reader) en bedenk wat jij daarmee kan op de BPV. Mijn rol in groepen Tip: laat iemand die jou goed kent ook eens de vragen invullen over jou en vergelijk de uitkomsten. Tip 2: Stop de test met een reflectie in je portfolio. groepsdynamica 17-2-2019