Ruimte in je curriculum Lesgeven vanuit leerdoelen Ruimte in je curriculum 6 november 2018 Juffrouw Sophie

Wie ben ik? Sophie van Slageren Zevenaar, 9 juni 1976 Docent biologie sinds 2000 havo / vwo / vwo+ Mentor sinds 2007 vwo 3 Onderwijsontwikkelaar o.a. hoogbegaafdheid, onderpresteren, leerdoelen, formatief evalueren Projectbegeleider werken vanuit leerdoelen, Liemers College Trainer docenten van verschillende scholen Juffrouw Sophie

Organisatie De ppt mag je hebben. Vragen mag altijd! Voor vragen achteraf: sophievanslageren@gmail.com Multi-tasken is prima, praten liever niet. Eerst een theoretisch deel, dan zelf aan de slag. Juffrouw Sophie

Theoretisch deel Kenmerken van goede leerdoelen Hoe kom je aan je leerdoelen? Van leerdoelen naar leerlijnen Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Wat doe je met de vrijgekomen tijd?

Kenmerken van goede leerdoelen Begrijpelijke taal voor de leerling Ik kan… (can-do statement) Handelingswerkwoord (benoemen, uitleggen, aantonen,…) Onderdeel van een leerlijn “Grootte” is afgestemd op de doelgroep: meerdere leerdoelen per les <-> meerdere lessen per doel Beheersingsniveau en succescriteria zijn duidelijk voor de leerling

Voorbeelden van einddoelen De kandidaat kan in een context de functie van bestanddelen van bloed, bloedplasma, weefselvloeistof en lymfe beschrijven en de vorming van weefselvloeistof en lymfe toelichten. (bio, VWO) De kandidaat kan lange en complexe aanwijzingen begrijpen, met inbegrip van details over voorwaarden en waarschuwingen, mits er gelegenheid is om moeilijke passages meermalen te lezen. (MVT, TL) De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en het belang van kunst en cultuur in de maatschappij. (Kunst, BB)

Een leerlijn vanuit leerdoelen https://leerling2020.nl/online-cursus-werken-met-leerlijnen/

Beheersingsniveau Hoe goed moet een leerling dit kennen/ kunnen? Welke begrippen? Welk vocabulaire? In welke contexten? (bv. negatieve getallen, breuken) Je kunt hierbij met rubrics werken.

Beheersingsniveau

Succescriteria Op welke manier wordt gemeten of de leerling de leerdoelen beheerst? Poster, presentatie, toets met leervragen, toepasvragen,… Hoe ziet “succes” eruit? Niet meer dan 3 fouten in de werkwoordspelling, duidelijk begin- midden-eind, herkenbare tekening, een eenvoudige boodschap over kunnen brengen met gebruik van handen en voeten,…

Kenmerken van goede leerdoelen: helder? Begrijpelijke taal voor de leerling Ik kan… (can-do statement) Handelingswerkwoord (benoemen, uitleggen, aantonen,…) Onderdeel van een leerlijn “Grootte” is afgestemd op de doelgroep: meerdere leerdoelen per les <-> meerdere lessen per doel Beheersingsniveau en succescriteria zijn duidelijk voor de leerling

Theoretisch deel Kenmerken van goede leerdoelen Hoe kom je aan je leerdoelen? Van leerdoelen naar leerlijnen Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Wat doe je met de vrijgekomen tijd?

Hoe kom je aan je leerdoelen? Eindtermen (examenblad) SLO leerplan in beeld en kerndoelen onderbouw ERK (talen) Lesmethode Vakcommunities (o.a. op Facebook) Google (bv. “leerdoelen wiskunde”) Je eigen gezonde verstand, overleg in je sectie, schooldoelen Wees kritisch: niet alles MOET!

Theoretisch deel Kenmerken van goede leerdoelen Hoe kom je aan je leerdoelen? Van leerdoelen naar leerlijnen Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Wat doe je met de vrijgekomen tijd?

Van leerdoelen naar leerlijnen Hoe bouw je je curriculum op, wat doe je wanneer? Hoe communiceer je je leerlijnen met je collega’s? En met je leerlingen?

Theoretisch deel Kenmerken van goede leerdoelen Hoe kom je aan je leerdoelen? Van leerdoelen naar leerlijnen Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Wat doe je met de vrijgekomen tijd?

Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Vergelijking tussen leerdoelen en lesmethode

Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Schrappen van paragrafen, hoofdstukken, opdrachten Aanpassen van leeractiviteiten, doelgerichter onderwijs aanbieden Minder weerstand, meer medewerking / focus vanuit leerlingen Differentiatie, lestijd effectiever benutten door leerling Betere verdeling/ aansluiting tussen leerjaren Ademruimte 2.0: wordt dit ooit getoetst?

Theoretisch deel Kenmerken van goede leerdoelen Hoe kom je aan je leerdoelen? Van leerdoelen naar leerlijnen Hoe helpen leerdoelen je aan ademruimte? Wat doe je met de vrijgekomen tijd?

Wat doe je met de vrijgekomen tijd? Eigen doelen Tijdrovender werkvormen Vaardigheden Formatief evalueren …

Conclusies Goed geformuleerde leerdoelen verhogen de effectiviteit van je lessen. Lang niet alle aanbod van lesstof is ook noodzakelijk. Leerlijnen maken effectief benutten van lestijd makkelijker. Vrijgekomen tijd geeft ademruimte voor een andere aanpak.

Vragen? Juffrouw Sophie

Praktisch deel Waar ligt jouw behoefte? Golden circle, Simon Sinek

Praktisch deel: waarom, hoe en wat Wat wil jij bereiken dankzij leerdoelen? Wat wordt er beter? Welk probleem wordt aangepakt? Wat als je het niet doet? HOE? Hoe kom je aan leerdoelen? Wat heb je al? Hoe staat je sectie / collega’s / school tegenover leerdoelen? Hoe ga je beginnen? In welke klas / jaarlaag / …. ?

Experts over de meerwaarde van leerdoelen Robert Marzano Duidelijke leerdoelen zorgen voor een effectieve, opbrengstgerichte les. John Hattie Leerdoelen hebben een zeer positief effect op de leeropbrengst - als ze worden gedeeld met leerlingen; als succescriteria helder zijn. Dylan William Formatief evalueren is de sleutel tot onderwijssucces. Leerdoelen vormen de basis voor formatief evalueren.

Docenten over de meerwaarde van leerdoelen Leerdoelen geven houvast aan leerling en docent. Leerdoelen geven duidelijkheid en richting. Leerdoelen maken leren behapbaar voor leerlingen. Leerdoelen verduidelijken het waarom van de les.

Docenten over de meerwaarde van leerdoelen Leerdoelen maken een optimale inzet van lestijd makkelijker. Leerdoelen zorgen dat je de juiste dingen doet in de les. Vanuit leerdoelen kun je makkelijk opbrengstgericht werken. Leerdoelen maken doorlopende leerlijnen helder en helpen bij een soepele aansluiting onderbouw-bovenbouw. Je krijgt ademruimte doordat je dingen kunt laten zitten. Je krijgt meer tijd om ervoor te zorgen dat leerlingen de stof écht snappen.

Docenten over de meerwaarde van leerdoelen Leerdoelen passen bij gepersonaliseerd leren. Vanuit leerdoelen kun je makkelijk differentiëren. Behalen van een leerdoel is een succeservaring en dus motiverend. Door de doelen met de leerling te delen, zorg je voor meer eigenaarschap (autonomie). Ook dat is motiverend. Leerdoelen vormen de basis van formatief evalueren.

Waarom, hoe en wat WAT? Leerdoelen verzamelen Lesmateriaal koppelen aan leerdoelen; schrappen! Leerlijnen formuleren; stof over tijd verdelen

Praktisch deel Waar ga je beginnen? Wat heb je nodig? Wie werkt samen?

Afronding Meer weten (1): Edualdo Meer weten (2): sophievanslageren@gmail.com Meer weten (3): Juffrouw Sophie

Afronding: exit card Geef een cijfer voor deze workshop ………………............ Wat vond je er goed aan? ………………………………….……… ………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….….. Tips voor de volgende keer: …………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………..…….. ……………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..

Vragen? Opmerkingen? Reacties? Bedankt ! Vragen? Opmerkingen? Reacties? sophievanslageren@gmail.com Juffrouw Sophie

Een toets vanuit leerdoelen Per leerdoel / einddoel een opgave, voor zover haalbaar Leerdoelen waar geen opgaven bij zijn, schrappen? Een toets kan ook een poster, presentatie e.d. zijn Leerling herkent (hopelijk) wat hij/ zij heeft geleerd Leerling leert “het goede” Toets vertelt je iets over hiaten. En dan?

Formatief vs summatief toetsen Summatief: aan het eind Formatief: onderweg https://www.onderwijsmaakjesamen.nl/dossiers/5-minutenreeks/nieuw-5-minuten-formatief/