Onderzoekend leren Wat zijn de uitdagingen in het gebruik van onderzoekend leren? Tool IC-1: Het identificeren en classificeren van barrières en dillema’s © 2016 mascil project (G.A. no. 320693). Lead partner University of Nottingham; CC-NC-SA 4.0 license granted. The project mascil has received funding from the European Union’s Seventh Framework Programme (FP7/2007-2013).

Overzicht Doel: Nadenken over barrières bij het implementeren van onderzoekend leren. We zullen: Ervaringen delen; Onderzoeksresultaten bespreken; Verschillende typen barrières identificeren. Het doel van deze tool is om na te denken over de belangrijkste barrières bij het implementeren van onderzoekend leren. De tool is een korte discussie-activiteit die gebruik maakt van onderzoeksresultaten om na te denken over barrières en dillema’s. De activiteit is geschikt voor docenten in wiskunde en in de natuurwetenschappen.

Potentiele barrières Welke barrières heb je ervaren of denk je dat je zult ervaren wanneer je onderzoekend leren implementeert? Het is normaal dat docenten, zelfs als zij onderzoekend leren wel willen implementeren, toch het gevoel hebben dat er barrieres zijn die dit verhinderen. Vraag ze eerst naar hun eigen ervaringen (maar wees voorzichtig – je wilt voorkomen dat ze de hele bijeenkomst aan het klagen zijn!).

Barrières en dilemma’s “Het is algemeen gebruik om te praten over barrieres of obstakels die overwonnen dienen te worden voordat docenten zich een onderzoekende aanpak in hun onderwijs eigen kunnen maken. Sterker nog, deze worden in de literatuur sinds lange tijd besproken; een belangrijk voorbeeld is Welch, Klopfer, Aikenhead, & Robinson (1981) . Echter, een ander nuttig woord is dilemma’s. De eerdere woorden impliceren iets wat buiten de docent ligt, maar veel van de problemen liggen bij de docent zelf, waaronder overtuigingen en waarden met betrekking tot leerlingen, lesgeven en de doelen van onderwijs. Docenten die nadenken over een nieuwe aanpak van hun onderwijs lopen tegen allerlei dilemma’s aan, waarvan veel voortkomen uit hun overtuigingen en waarden. Het is niet ongebruikelijk om te denken dat het bij het leren lesgeven volgens de aanpak van onderzoekend leren, uitsluitend gaat over het aanleren van nieuwe didactische vaardigheden. Het is dat wel, maar het is ook ook veel meer. Docenten komen zowel barrieres als dilemma’s tegen.” (p. 7). Bespreek hoe het woord ‘bariere’ een obstakel suggereert dat buiten de docent ligt, maar dat vele docenten ook interne obstakels ervaren. Geef de docenten het Engelse artikel “Reforming Science Teaching: What Research says about Inquiry” (Anderson 2002) en vraag hen om dit in hun eigen tijd te lezen. Bespreek samen onderstaand citaat van pagina 7. Anderson (2002) noemt deze interne barrieres ‘dilemma’s’, waarbij hij zegt: “Het is algemeen gebruik om te praten over barrieres of obstakels die overwonnen dienen te worden voordat docenten zich een onderzoekende aanpak in hun onderwijs eigen kunnen maken. Sterker nog, deze worden in de literatuur sinds lange tijd besproken; een belangrijk voorbeeld is Welch, Klopfer, Aikenhead, & Robinson (1981) . Echter, een ander nuttig woord is dilemma’s. De eerdere woorden impliceren iets wat buiten de docent ligt, maar veel van de problemen liggen bij de docent zelf, waaronder overtuigingen en waarden met betrekking tot leerlingen, lesgeven en de doelen van onderwijs. Docenten die nadenken over een nieuwe aanpak van hun onderwijs lopen tegen allerlei dilemma’s aan, waarvan veel voortkomen uit hun overtuigingen en waarden. Het is niet ongebruikelijk om te denken dat het bij het leren lesgeven volgens de aanpak van onderzoekend leren, uitsluitend gaat over het aanleren van nieuwe didactische vaardigheden. Het is dat wel, maar het is ook ook veel meer. Docenten komen zowel barrieres als dilemma’s tegen.” (p. 7). Bron: http://mascil-toolkit.ph-freiburg.de/wp-content/uploads/2014/03/Anderson-2002.pdf

Persoonlijke barrières en dilemma’s Denk na over barrières en dilemma’s voor gebruik van onderzoekend leren voor je eigen lespraktijk. Schrijf je antwoorden op, Vraag de docenten om in tweetallen na te denken over de barrieres en dilemma’s die voor hen gelden, aan de hand van de volgende vragen.   Op welke manier(en) staat uw plaatselijk situatie (bijv. school) het implemeneteren van onderzoeken leren in uw klas in de weg? Op welke manier(en) staat de bredere onderwijscontext (bijv. beleid) het implemeneteren van onderzoeken leren in uw klas in de weg? Hoe beinvloeden uw eigen opvattingen en waarden het invoeren van onderzoekend leren? Vraag de docenten om hun antwoorden te noteren.

Dilemma’s classificeren Deel je dilemma’s. Kun je ze in de volgende categorieën indelen? Technische dilemma’s Politieke dilemma’s Culturele dilemma’s (Barrow, 2006) Zodra de groep de kans heeft gehad om een aantal van de barrières en dilemma’s te identificeren en het daarover eens te worden, roept u de hele groep weer bijeen om de barrières en dilemma’s die Anderson (2002) geïdentificeerd heeft te bespreken. Deze vallen uiteen in drie hoofdclusters, die op een heldere manier samengevat zijn door Barrow (2006): Technische dilemma’s omvatten de mogelijkheid om constructief les te geven; de mate van afhankelijkheid van het leerboek/de lesmethode; de uitdagingen die landelijke toetsen met zich meebrengen; de problemen bij het implementeren van groepswerk; de uitdaging van de nieuwe docentenrol als begeleider en ‘facilitator’; de uitdaging van de nieuwe actieve, in plaats van passieve rol voor de leerling; en ontoereikende professionele ontwikkeling. Politieke dilemma’s zijn o.a. korte termijn of beperkte programma’s voor professionele ontwikkeling, weerstand van ouders wanneer natuurwetenschappen anders gegeven wordt dan dat zij gewend zijn, onopgeloste conflicten tussen docenten natuurwetenschappen over wat en hoe te doceren, gebrek aan beschikbare hulpmiddelen en verschillende visies op ‘het maken van fouten’. Deze moeten aangepakt worden op lokaal en landelijk niveau vanwege de financiële gevolgen; Culturele dilemma’s omvatten de kwaliteit van lesmethoden en ondersteunend materiaal, visies op de doelen van toetsing en de visie op de voorbereiding voor de volgende les (p. 272).

Finishing off Selecteer een of twee technische dilemma’s die relevant zijn. Identificeer een specifieke aanpassing voor je normale lespraktijk. Implementeer deze aanpassing, observeer en reflecteer hierop voor de volgende sessie. Het is nuttig om op dit moment te focussen op een of twee technische dilemma’s die relevant zijn voor de docenten hun situatie en discussie. Vraag de docenten een oplossing te bedenken (bijv. Gebruik van groepswerk, toestaan van leerlingen om actieve lerende te worden, faciliteren i.p.v. instrueren) en probeer deze toe te passen in een les. De docenten moeten reflecteren op deze les en de resultaten terugkoppelen in de volgende sessie.