Jeroen Bosch Ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Cardio-revalidatie Cholesterol en Vetten Aanwezigheid doornemen met de patienten Jeroen Bosch Ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

Cholesterol Functie: - celwanden - vitamine D - hormonen - gal Soorten: HDL LDL Totaal cholesterol = HDL + LDL Cholesterol is een vetachtige stof die het lichaam nodig heeft als bouwstof voor lichaamscellen en hormonen . Zonder cholesterol kan het lichaam niet goed functioneren. Groot gedeelte maakt het lichaam zelf aan en een klein gedeelte komt uit de voeding Uitleggen dat als het om cholesterol gaat dan gaat het om het cholesterol bij elkaar opgeteld.

Bloedvat LDL stapelt het cholesterol en vet op in de bloedvaten. HDL haalt het vet en cholesterol weg uit de bloedvaten. Twee verschillende soorten cholesterol HDL LDL cholestrol LDL veroorzaakt gemakkelijk verstoppingen, slechte cholesterol HDL voert het teveel aan cholesterol juist a naar de lever.

Cholesterol normaalwaarden Totaal cholesterol lager dan 5,0 mmol/l HDL -man hoger dan 1,0 mmol/l -vrouw hoger dan 1,2 mmol/l LDL lager dan 2,5 mmol/l Verhouding totaal cholesterol en HDL lager dan 5,0 mmol/l + Trigliceriden lager dan 1,7 mmol/l Cholesterolgehalte wordt gemeten met behulp van een bloedonderzoek. Bij wie is er een verhoogd cholesterol gemeten? Wie kan oorzaken noemen van een te hoog cholesterol gehalte? Het eten van veel verzadigd vet Het eten van veel cholesterolrijk eten Een te hoog lichaamsgewicht (sommige processen veranderen in het lichaam waardoor het cholesterol hoger wordt vooral bij buikvet Het LDL wordt hoger terwijl het HDL lager wordt. Erfelijke aanleg: sommige mensen hebben erfelijke aanleg hypercholesterolemie. Bij mensen met Diabetes II

ONTZETTEND VERWARREND Vetten Omega 3 Transvet Enkelvoudig onverzadigde vetzuren Verzadigd vet DHA ONTZETTEND VERWARREND Linolzuur Omega 6 Alfa-linoleenzuur Omega 9 Onverzadigd vet Meervoudig onverzadigde vetzuren EPA

Beïnvloeden van cholesterol Soort vet Minder verzadigd vet Meer onverzadigd vet Cholesterolverlagende producten

Aandacht voor voedingsvezels en variatie

Plantaardige voeding, vezelrijk, verlaagd het LDL havervlokken havermout tarwekiemen sojabonen quinoa Bonen (nieuwe schijf van vijf adviseert 1 keer in de week peulvruchten) noten en zaden (eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag) lijnzaad

Waar zit verzadigd vet in? Producten met dierlijke vetten zoals: Boter, volvette (48+) kaas, volle melk, slagroom, vet vlees En ook: chocolade, cake, snacks, koek, gebak.

Waar zit onverzadigd vet in? Producten met (vloeibare) plantaardige vetten of visvetten. Olie, vloeibare margarine, Noten, sojaprodukten,vette vis

Stijging van het cholesterol, met name het LDL Ei max. 2-3 per week Orgaanvlees, garnalen, paling, mosselen 1 x per 2 weken. Roomboter, slagroom

Er zijn speciale producten (‘functional foods’) op de markt die het cholesterolgehalte in het bloed met 10-15% kunnen verlagen. Stelling: Als ik deze producten gebruik doe ik voldoende om mijn cholesterol te verlagen. Er zijn smeersels voor het brood en melkproducten waaraan plantenstanolen of sterolen zijn toegevoegd. Het is een waardevolle aanvulling. Bekijk het in uw totale voeding. Minder verzadigd vet Meer bewegen

Cholesterolverlagende producten Broodsmeersels en zuivelproducten Plantensterolen / plantenstanolen Verlaagt LDL door verminderde opname van cholesterol in de darmen. Bij gebruik van cholesterolverlagende medicatie eerst arts raadplegen.

HDL verhogend Onverzadigde vetzuren in de voeding Bij producten met vet kiezen voor de soorten die weinig verzadigd vet bevatten, het grootste deel van het vet is dan automatisch onverzadigd.

Verzadigd = Verkeerd Onverzadigd = Oké

Smeren en bakken Smeren: Bakken: Margarine ± 80% vet Halvarine Dieet Gunstige verhouding onverzadigde vetten t.o.v. verzadigde vetten. Bakken: Bak- en braadvet/ olijfolie 90 – 100% vet Vloeibaar

Dieetmargarine is minder vet dan roomboter. Stelling Dieetmargarine is minder vet dan roomboter.

Etiket lezen: Welke te kiezen? Voedings-waarde per 100 gram Energie Eiwitten Koolhydraten -waarvan suiker Vet -waarvan verzadigd -trans -enkelvoudig onverzadigd -meervoudig onverzadigd 720 Kcal -g 80g 15g <1g 17g 48g 720 kcal 25g 2g 19g 34g Dieetmargarine Margarine

Wel menu bevat veel vet? 5 Boterhammen Margarine Kaas Koffie met koffiemelk Gebakken aardappelen Gehaktbal Groente met boter Jus Roomvla 5 Boterhammen Halvarine Rookvlees Koffie met h.v. koffiemelk Gekookte aardappelen Kipfilet Groente zonder boter Rode saus Magere vruchtenyoghurt

Vet dagmenu Mager dagmenu 5 Boterhammen Margarine 20g kaas 20g Koffie met koffiemelk 12g Gebakken aardappelen 12g Gehaktbal 13g Groente met boter 3g Jus 16g Roomvla 5g 101g 5 Boterhammen Halvarine 10g Rookvlees 5g Koffie met h.v. koffiemelk 6g Gekookte aardappelen - g Kipfilet 3g Groente zonder boter - g Rode saus 8g Magere vruchten yoghurt 1g 32g De linkervoeding bevat drie keer zoveel vet.

Beïnvloeden van cholesterol - Lichaamsbeweging Regelmatig bewegen is goed voor de gezondheid, de kans op diabetes en overgewicht is kleiner. Gezond bewegen betekent elke dag actief zijn. Twijfelt u over uw gezondheid? Fysiotherapeut/ arts geeft adviezen over het juiste tempo, en het verkennen van uw grenzen. Vragen naar mogelijke manieren om te bewegen: Tuinieren, Blokje om, stevig doorwandelen Traplopen Stevig fietsen

Wat gebruikt u zelf op brood of om in te bakken? Zou u momenteel kiezen voor een ander smeersel voor op brood of voor een ander bereidingsvet?

www.voedingscentrum.nl www.becel.nl www.cholesterol.nl Websites www.voedingscentrum.nl www.becel.nl www.cholesterol.nl