Ervaringen met de concept contextbenadering 10-2-2012 Pilot Maatschappijwetenschap-pen

Kenmerken van de concept contextbenadering Doel is conceptueel leren denken ten einde meer ‘inzicht’ in plaats van ‘reproductie van kennis’ te bereiken; Een beperkt aantal concepten (23), dat o.a. daardoor als analysegereedschap gaat functioneren; Concepten kunnen leerlingen houvast bieden om de kennis over de samenleving te structureren; Concepten zijn toepasbaar op meerdere en actuele contexten en krijgen daarin betekenis; Concepten worden wel in één context aangeleerd, maar meteen toegepast bij andere contexten; Voorkomt hopelijk de versnippering en overladenheid. Verwijzen naar artikel in Van 12-18 Leerlingen leniger van geest maken Reikwijdte van het vak is toegenomen, meer bagage en minder fragmentarisch. Nicolette De uitdaging is om concepten steeds te koppelen aan andere contexten zoals het knopen van een net

Hoofd- en kernconcepten Huidige programma: losse begrippen 1 SK PK P K H Nieuwe programma: sociologische (SK) en politicologische kernconcepten (PK) rondom een hoofdconcept (H) 2

Verbanden tussen kernconcepten

Overzicht hoofd- en kernconcepten Hoofdconcepten Kernconcepten sociologische Kernconcepten politicologische vorming socialisatie/accultura. identiteit cultuur politieke socialisatie ideologie verhouding sociale (on)gelijkheid macht/gezag conflict/samenwerk. binding sociale cohesie sociale instituties groepsvorming cultuur politieke instituties representatie verandering modernisering individualisering institutionalisering democratisering staatsvorming globalisering

Opdracht uitvoeren Maak de voorbeeldopdracht waarin sprake is van een toepassing van de hoofd- en kernconcepten. Lees het artikeltje “Hema heeft niets tegen het dragen van een hoofddoek” en beantwoord de drie vragen. Gebruik de hoofd- en kernconcepten, per kleur geordend: - blauw … hoofdconcept vorming en bijbehorende kernconcepten; - oranje….hoofdconcept verhouding en bijbehorende kernconcepten; - paars…..hoofdconcept binding en bijbehorende kernconcepten; - groen…..hoofdconcept verandering bijbehorende kernconcepten

Antwoorden cc opdracht Vr 1: Vorming omdat hier sprake is van vorming van waarden en normen, verschillend per cultuur. Verandering omdat hier sprake is van verandering van acceptatie van de norm van het dragen van een hoofddoek op het werk. Verhouding omdat hier sprake is van verschillen tussen mensen en in de toestemming die zij krijgen om uiting te geven aan eigen cultuurelementen. Vr 2: Acculturatie: mensen worden gedwongen alsnog cultuurelementen van de Belgische cultuur over te nemen. Dit leidt tot het conflict van botsende waarden maar ook van botsende belangen (het respecteren van de norm van het dragen van een hoofddoek versus imago schade van de Hema en negatieve effecten bij de klanten). Door vermindering van sociale cohesie in de samenleving, versterkt het wij-zij denken en ontstaat minder begrip voor andere waarden en normen.

Antwoorden cc opdracht Vr 3: De filiaalhouder redeneert vanuit de rationele keuze benadering waarin de keuze tussen alternatieven op rationele wijze wordt gemaakt, namelijk door de kosten (ontslag werkneemster) en baten (geen negatieve reacties klanten, neutraal imago HEMA, aanpassing aan cultuur en gewoonten in België) tegen elkaar af te wegen.

Sociologische en politicologische theorieën (VWO) Vwo leerlingen leren dat de hoofdconcepten in verschillende theorieën een andere betekenis hebben; Theorieën worden gerangschikt onder vijf benaderingen : - structureel functionalistische benadering; - marxistische benadering; - constructivistische benadering; - rationele keuze benadering; - politiek psychologische benadering. Leerlingen moeten in theorieën deze benaderingen herkennen; Leerlingen moeten een verklaring kunnen geven voor een bepaald verschijnsel vanuit één van deze benaderingen; Leerlingen moeten een argumentatie voor/tegen een standpunt kunnen geven vanuit één van deze benaderingen.

Knelpunten waar de pilot nog oplossingen voor zoekt Abstractie van de kernconcepten, zeker voor havo leerlingen; Zoektocht naar juiste didactiek: starten vanuit de concepten of starten vanuit de contexten; Zoektocht naar evenwichtige verdeling van lestijd t.b.v. concepten en t.b.v. contexten; Ander programma vraagt een andere manier van toetsen ook in het centraal examen. Esra zegt in het artikel Eerst altijd begonnen met de concepten, durft nu ook wel ander ingang te nemen van een context