Impressies uit de interviews Project Gedragscode Behandeling Beroepsziekten 26/6/2018
De vragen 1. Wat is uw betrokkenheid bij de afwikkeling van beroepsziekteclaims? 2. Wat zijn de voornaamste problemen die zich voordoen bij de afwikkeling van deze claims? 3. Maakt het hierbij uit om welke beroepsziekten het gaat? 4. Wat zijn volgens u mogelijke oplossingsrichtingen voor deze problemen? 5. Zou een gedragscode kunnen bijdragen aan de oplossing van deze problemen en, zo ja, op welke wijze? 6. Wie zouden er nog meer bij dit project betrokken moeten worden?
Geïnterviewden (vraag 1) Werkgevers Verbond van Verzekeraars Advocaten veelal optredend voor werknemers Advocaten veelal optredend voor werkgevers/verzekeraars FNV Bureau Beroepsziekten VNO-NCW Medisch adviseur veelal optredend voor werknemers Medisch adviseur veelal optredend voor werkgevers/verzekeraars IAS NCVB Solvent Team Amsterdam Long Alliantie Nederland Rechters Wetenschappers
Vraag 2: voornaamste problemen ‘Van alle typen letselclaims het meest complex.’ Oorzaken: ‘(multi)causaliteit’ ‘tijdverloop’ ‘factfinding’ (blootstelling, arbeidsomstandigheden) ‘vertrouwensrelatie’ ‘battle of experts’ ‘voorinvestering’ ‘vage normen’ ‘moeilijk objectiveerbare klachten’ Gevolgen: Tijd Kosten Belasting
1. Relevante feiten Diagnose ‘moeilijk objectiveerbare klachten’ Vaststelling relevante omstandigheden complex: ‘Tijdsverloop’ ‘sluipend ontstaansmechanisme’ ‘lange incubatietijd’ ‘bewustzijn relatie werk’ ‘vertrouwensrelatie’ Overig ‘geen onderzoek op werkplek’ ‘geen getuigen’ ‘niet verstrekken van relevante informatie’ ‘registratie arbeidsomstandigheden’ ‘weinig controle arbeidsinspectie’ ‘niet voldoende verzamelen van relevante omstandigheden’
2. Causaal verband Complex ‘Het multicausale karakter van beroepsziekten’ ‘welke arbeidsgerelateerde oorzaken?’ ‘welke werkgevers?’ ‘welke niet arbeidsgerelateerde oorzaken?’ Inschakelen van medische deskundigheid is noodzakelijk ‘welke expertise?’ ‘welke persoon?’ ‘welke vragen?’ ‘Onzekerheden in medisch causaal verband’ ‘Opstapeling van deskundigen’ en dus van tijd en geld ‘Ondoorgrondelijke en moeilijk te doorlopen jurisprudentie HR’
3. Zorgplichtschending Vaststelling veelal na vaststelling van causaal verband ‘communicerende vaten’ Weinig profijt van ‘omkeringsregel’ Soms complex ivm ‘tijdsverloop’/’vage normen’
4. Schadeomvang ‘Complex als andere letselschades’ ‘Kosten afhandeling overstijgen vaak ruim de totale schadeomvang’
Vraag 3: typen beroepsziekten Monocausaal Multicausaal
Vraag 3: typen beroepsziekten Toxische stoffen Psychisch Fysiek
Vraag 4: mogelijke oplossingsrichtingen Buiten/naast het aansprakelijkheidsrecht: ‘sociale zekerheid’ - ‘Wao voor beroepsziekten’ ‘directe verzekering’ ‘vergelijkbaar instituut als het IAS’ Binnen/ter facilitering van het aansprakelijkheidsrecht: ‘intensievere controle arbeidsomstandigheden door overheid’ ‘bevorderen bekendheid en gebruik bestaande normen en richtlijnen’ - arbonormen, richtlijnen NCvB ‘intensiveren onderzoek naar causaal verband en blootstelling’ ‘opstellen richtlijnen of concrete handvatten vaststelling relevante blootstelling of juridisch causaal verband’ - asbestkaart IAS ‘gespecialiseerde rechter’/ ‘beroepsziektekamer’ ‘stroomlijnen van feitenvaststelling’ - ‘stappenplan’, ‘openheid van informatie in een vroeg stadium’, ‘eerder onderzoek op werkplek’
Vraag 4: mogelijke oplossingsrichtingen Binnen/ter facilitering van het aansprakelijkheidsrecht (vervolg) ‘stroomlijnen van het deskundigentraject’ - ‘stappenplan’, ‘standaard vraagstelling’, ‘gezamenlijke deskundige’, ‘een poule/lijst van onafhankelijke deskundigen’; ‘een instituut of een aantal centra voor de medische beoordeling’ ‘discussie schadeomvang naar voren halen’ ‘normbedragen’ - ‘voor elk jaar een X bedrag’ ‘kosten afhandeling werknemer verlagen’ - ‘financiële lening’ ‘Instellen van een lage drempel waarna kosten werkgever voor rekening van werkgever komen’
Vraag 5: kansen voor een gedragscode In overwegende mate genoemd als een oplossingsrichting ‘noodzakelijke oplossing’, ‘second best’,’stap 1’, ‘beter iets dan niets’, ‘geen oplossing’ Voorwaarden: ‘draagvlak’ inhoud: ‘termijnen’ ‘stroomlijnen vaststelling relevante feiten’ ‘stroomlijnen deskundigentraject’ - ‘stappenplan’, ‘poule van onafhankelijk deskundigen’, ‘standaardvraagstelling’, ‘gezamenlijke deskundige’, ‘instituut of enkele centra voor medische beoordeling’ ‘discussie van de schadeomvang naar voren halen’ ‘kostenaspect’ ‘Stappenplan/eenduidige werkwijze’
Vraag 5: mogelijke winstpunten van een gedragscode Proces waardevol: ‘het met elkaar in gesprek gaan’ ‘elkaar leren begrijpen’ ‘verbetering van de sfeer tussen partijen’ ‘het op de agenda houden van de uitdagingen’ Product waardevol: ‘duidelijkheid en transparantie’ ‘tijdwinst’ ‘minder kosten’ ‘minder belasting slachtoffer’ ‘verhoging acceptatie uitkomst’
Samenvatting Verschillende oplossingsrichtingen, buiten en binnen aansprakelijkheidsrecht Gedragscode biedt kansen: door totstandkomingsproces (in gesprek over verbetering) door stroomlijning van afwikkelingsproces (verheldering, verkorting) kostenbesparing (emotioneel, financieel, tijd) acceptatieverhoging Gedragscode heeft nadelen: lost niet alles op bindingsdiscussie