Kansarmoede in de kleuterschool Goedroen Juchtmans – 19 mei 2011

Kansarmoede in de kleuterschool 1. Inleiding Waarom daagt kinderarmoede het kleuteronderwijs uit? Probleemstelling: kinderen die opgroeien in een arm gezin hebben een veel grotere kans op een slechte schoolloopbaan dan andere kinderen! Want: opeenstapeling van hindernissen tijdens schooltraject. Dit begint al in kleuterklas! 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

Kansarmoede in de kleuterschool 1. Herkennen van armoede - Vraagt focus op de situatie van het gezin waarin het kind leeft, maar ook op het perspectief van het gezin Armoede is meer dan financieel tekort (gebaseerd op inkomen). Armoede berekend op basis van cijfers is niet hetzelfde als zich arm voelen (= subjectieve armoede) 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

Kansarmoede in de kleuterschool 1. Herkennen van armoede Sommige scholen hebben meer kans om kinderen uit arme gezinnen te hebben Buurt school: ouders van arme gezinnen kiezen voor school dicht in de buurt Hoog aantal GOK-leerlingen: dit zijn kinderen uit een gezin met een lage socio-economische status. Arme gezinnen behoren meestal tot deze categorie gezinnen. 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

Kansarmoede in de kleuterschool 1. Herkennen van armoede Sommige kinderen lopen meer risico om arm te zijn omdat ze opgroeien in een: * gezin dat moet leven van een leefloon * 1-oudergezin (vooral moeder) / grote gezinnen * allochtoon gezin * gezin met werkloze vader en moeder * huis met geen tot weinig comfort (slechte huisvesting) * laaggeschoold gezin (enkel diploma lager onderwijs of diploma secundair onderwijs) * gezin dat zich bepaalde materiële goederen niet kan veroorloven (materiële deprivatie) zie ook: http://www.hiva.be/resources/pdf/publicaties/R1241a.pdf 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

Kansarmoede in de kleuterschool 1. Herkennen van armoede Armoede is grootst wanneer kinderen in een gezin opgroeien met meer dan één van deze kenmerken en wanneer deze kenmerken over de tijd hardnekkig blijken. Situatie Lier? zie http://www.kindengezin.be/toepassingen/gemeentelijke-kindrapporten.jsp Ook werkende mensen kunnen arm zijn. Signalen van armoede: zie signalenchecklist (maar kritische noot!) 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

2. Omgaan met armoede op school Weg van idee: ontwikkelings/leerachterstand/gebrek aan schoolrijpheid is schuld van individuele kind of wordt enkel verklaard door leerstoornis of laag IQ Oog hebben voor context van kind en de gevolgen ervan voor het kind en zijn toekomstmogelijkheden Interactionistische visie op gedrag en ontwikkeling van het kind in klas Rekening houden met kinderarmoede in school vraagt reflexieve, zelf-kritische houding van iedereen 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

Ontwikkeling IQ is afhankelijk van SES gezin 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

2. Omgaan met armoede op school Kleuteronderwijs maakt verschil! Hoe? Door middel van: kleuterparticipatie: het begint bij de inschrijving en een warm onthaal en een goed contact Betaalbaarheid kleuterschool ‘3e kleuterklas opnieuw doen’ in vraag stellen Ouderbetrokkenheid / participatie 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

2.1 Kleuterparticipatie wie participeert minder? (bron = PISA) 19-5-2011 Kansarmoede in de kleuterschool 10

Kansarmoede in de kleuterschool 2.1 Kleuterparticipatie Waarom nemen kinderen uit arme gezinnen minder deel aan het kleuteronderwijs? De stem van de ouders zelf Warm onthaal: * Bekendmaking aanbod en uitleg schoolkeuze in verstaanbare taal, ook in andere talen / via pictogrammen // werken met verenigingen voor de doelgroep * Aandacht voor aankleding van school / klassen * Aandacht voor inschrijvingsgesprek: kies hiervoor omgeving dat veilig voelt voor ouders, hou rekening met affectieve, informatieve en administratieve component * Discreet en weloverwogen doorgeven van belangrijke informatie naar de kleuterjuffen zodat zij op instapmoment en later (extra) warmte, aandacht en zorg aan deze kinderen kunnen geven 15-11-2018 Kansarmoede in de kleuterschool

2.2 Betaalbaarheid kleuterschool Goed contact met OCMW: indien leefloner, zijn er vaak allerlei mogelijkheden voor tussenkomst via OCMW Uitbouwen schoolbeleid rond kosten met aandacht voor kinderarmoede: aantal aandachtspunten zie www.vlaams-netwerk-armoede.be/.../Onbetaalde%20facturen_%20Tips%20voor%20scholen_.doc Samen met ouders naar oplossingen zoeken 15-11-2018 Kinderarmoede in de kleuterschool

Sociale ongelijkheid in HO 2.3 In vraag stellen van overdoen 3e kleuterklas wie loopt meer risico om te blijven zitten? (bron = PISA) 13-1-2011 Sociale ongelijkheid in HO 13

2.3 In vraag stellen van zittenblijven Aantal zittenblijvers in basisonderwijs in Lier is hoog! Kinderen in armoede zijn grootste slachtoffer, vooral op langere termijn Is schoolrijpheid een reden om kind 3e kleuterklas te laten overdoen? Welke andere alternatieven zijn er? Boek ‘Samen tot aan de meet’: zie http://www.antwerpen.be/eCache/OND/81/06/059.c3ViPTgxMDYwNTk.html 15-11-2018 Kinderarmoede in de kleuterschool

2.4 Ouderbetrokkenheid / participatie Verschil tussen ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie / Begrip ‘educatief partnerschap’ http://www.kenniscentrumonderwijsopvoeding.hva.nl/content/kenniscentrum/documenten/pdf/edith/ouderbetrokkenheid.pdf Of : www.ouderbetrokkenheid.nl Ouderbetrokkenheid heeft positieve invloed op (taal)ontwikkeling van kind en leren op school Hoe kunnen school en leerkrachten ouderbetrokkenheid stimuleren? 15-11-2018 Kinderarmoede in de kleuterschool

Bedankt voor uw aandacht en medewerking! goedroen.juchtmans@hiva.kuleuven.be 15-11-2018 Kinderarmoede in de kleuterschool