Wat hebben zij te zeggen? ouderenbeleidsparticipatie

Verschillende domeinen waarop gewerkt wordt kader Leeftijdsvriendelijke gemeente (LVG): actief ouder worden leidt tot meer gezonde jaren LVG biedt zoveel mogelijk kansen om actief ouder worden mogelijk te maken. Verschillende domeinen waarop gewerkt wordt Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Kader: LVG Leeftijdsvriendelijke gemeente transport wonen sociale, culturele, politieke participatie respect en sociale inclusie participatie en tewerkstelling communicatie en informatie gezondheid en diensten publieke ruimte en gebouwen Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Regeling participatie in decreten Gemeente- en OCMW-decreet Inwoners zoveel mogelijk betrekken bij het beleid Gemeenteraad neemt initiatief om burgers en doelgroepen te betrekken bij beleidsvoorbereiding, uitwerking en evaluatie Planlastdecreet Lokale belanghebbenden en/of bevoegde adviesraden betrekken Sectorale decreten Vlaams ouderendecreet Stimuleerde maar verplichtte nooit Art. 3 van het Gemeentedecreet zegt: burgers betrekken bij lokaal beleid bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie OCMW- en Gemeentedecreet   Deze formulering – de term gemeenten werd uiteraard vervangen door OCMW’s - werd overgenomen in art. 3 van het OCMW-decreet. De gemeenten verzekeren een burgernabije, democratische, transparante en doelmatige uitoefening van de gemeentelijke bevoegdheden. Ze betrekken de inwoners zo veel mogelijk bij het beleid en zorgen voor openbaarheid van bestuur. De gemeenteraad neemt initiatieven om de betrokkenheid en de inspraak van de burgers of van de doelgroepen te verzekeren bij de beleidsvoorbereiding, bij de uitwerking van de gemeentelijke dienstverlening en bij de evaluatie ervan. Art. 199 van het Gemeentedecreet luidt: De raad voor maatschappelijk welzijn krijgt in art. 205 van het Gemeentedecreet dezelfde opdracht. Het Gemeentedecreet heeft het ook over concrete participatiemaatregelen die gemeente en gemeenteraad kunnen nemen: adviesraden, gemeentelijke volksraadplegingen, budgethouderschap voor wijkcomités en burgerinitiatieven, petitierecht, … Het sluit evenwel geen andere acties en aanpakken uit. De organisatie van participatie valt niet echt te decreteren, zo moet ook de wetgever gedacht hebben.  Planlastendecreet Het planlastendecreet ijvert voor minder strikte en minder verkokerde, sectorale regelgeving en laat de deur open om participatie te organiseren op maat van de gemeente en haar belanghebbenden. 4° ze bepalen dat de lokale besturen moeten aantonen dat ze lokale belanghebbenden en/of bevoegde adviesraden hebben betrokken bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning.’ ART. 6: ‘De regelingen waarbij periodieke plan- en rapporteringsverplichtingen worden opgelegd, in voorkomend geval subsidieregelingen, zijn onderworpen aan de volgende voorwaarden: (…) De VVSG vindt participatie en betrokkenheid te belangrijk om te verengen tot formele verplichtingen. Sectorale decreten en besluiten mogen geen nadere regels bevatten over: VVSG standpunt Waarover: volledig strategisch meerjarenplan of enkel het sectoraal relevant beleid zonder zicht op het geheel? Hoe: open vraagstelling, wijkvergadering, debat met belangrijke actoren, formele adviesvraag over een kant-en-klaar document Wanneer: omgevingsanalyse, concretisering van doelstellingen naar actieplannen, finaal document alvorens het naar de raad gaat -dreiging van inhoudelijke verkokering Het principe dat participatie moet gebeuren tijdens de opmaak van het meerjarenplan moet volgens de VVSG volstaan. -dreiging van participatieve verkokering wanneer wijze waarop vastligt in sectorale decreten Is participatie nuttig/zinvol op dit moment van de cyclus met deze methodiek en deze mensen rond tafel? Deze vragen worden niet gesteld wanneer een adviesraad wordt ingeschakeld. Een adviesraad kan op die manier ook als excuus gebruikt worden. Er is dan formeel advies gevraagd maar eigenlijk niet op het juiste moment, niet met de juiste mensen aan tafel… -hoe gedetailleerder de regels, hoe groter het risico op puur formalistische aanpak Sectorale decreten Decreet van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen Excell bestand doorgeven en bespreken De deelname van ouderen aan het lokaal beleid stimuleren Een structureel overleg met de ouderen(raad) in de gemeente Deelname van ouderen aan het uitstippelen, het uitwerken en het evalueren van het beleid OPDRACHT: 5 min tijd geven om het schema in excell even te bekijken Centrale bevindingen: Dit maakt integraal werken moeilijker Hoe, wanneer en wie, waarover wordt ingevuld door sectorale decreten Te strikte focus op adviesraden door de sectorale decreten: jeugd, cultuur, sport, milieu, ontwikkelingssamenwerking NIET VERPLICHT om een ouderenadviesraad op te richten. Het decreet stimuleert het wel. Het was één van de voorwaarden voor lokale besturen om subsidies te bekomen. De uitvoeringsbesluiten omvatten alleen een minister voor ouderen en de Vlaamse ouderenraad. De rest is nooit goedgekeurd ! Ouderenparticipatie Hiervoor is in 2004 een belangrijke stap gezet met het decreet houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen dat volgende missie duidelijk vooropstelt: “Het Vlaams ouderenbeleid wil bijdragen tot de participatie, ontplooiing en ontwikkeling van alle ouderen, zowel in individueel als collectief verband. Het besteedt bijzondere aandacht aan maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid in al zijn diversiteit. Het is gebaseerd op vertrouwen in de competenties van ouderen en op geloof in de kracht van de ouder wordende mens in zijn sociale context. De gelijkwaardigheid van alle leeftijdscategorieën staat voorop in de opbouw en de organisatie van de democratische samenleving.” Participatie aan de maatschappij betekent bijgevolg niet alleen dat ouderen een beroep kunnen doen op de samenleving, maar ook dat ze er actief toe bijdragen en mee kunnen beslissen. Ontplooiing en ontwikkeling impliceren dat men actief op zoek gaat om de competenties van ouderen in te schakelen om zo hun behoeften en talenten alle kansen te geven. Het Vlaamse ouderenbeleid wil daarop inzetten. De Vlaamse regering stimuleert lokale besturen of ouderen op het terrein voor het ontwikkelen van een lokaal inclusief ouderenbeleid en voor het nemen van initatieven die de inspraak van ouderen in dat beleid realiseren of versterken.

Participatie De groep ouderen blijft groeien en wordt diverser De ouderen van vandaag zijn niet die van vroeger => mensen die dit jaar 60 worden beleefden jeugd in de golden sixties en hebben de goede jaren meegemaakt Maatschappelijke verandering: Vroeger: oud worden = terugtrekken + wachten op fysieke aftakeling Vandaag: oud worden = andere noden en wensen + verlangen om actief in de samenleving te staan + verwachting om zo ook behandeld te worden Snel over de eerste twee puntjes gaan gezien ze in het begin van de presentatie uitgelegd zijn. Ouderen van vandaag zijn actiever en mondiger Actief burgerschap als methode om mensen te laten participeren en gehoord te worden wil gehoord worden ACTIEF BURGERSCHAP

Participatie Plaats nemen in maatschappij op verschillende niveaus: Sociaal en cultureel: actieve rol in de samenleving Politiek: rechtstreeks door in partij actief te zijn, onrechtstreeks door adviesraad bij te wonen

Sociaal en culturele participatie Maatschappelijke participatie: andere mensen of groepen van dienst zijn Bijv: betaalde arbeid, inzet in vrijwilligersorganisaties, bieden van informele hulp Consumptieve participatie: activiteiten met focus op zelfontplooiing en welzijn Bijv: theater, musea, sportwedstrijden, (dorps)restaurants, pretpark, bibliotheek, cursussen (fotografie…) Netwerkparticipatie: ongeorganiseerde omgang met familie, vrienden, buren + georganiseerde omgang in clubverband (bijv OKRA) Maatschappelijke participatie: vrijwilligers, mantelzorgers … vrijwilligers – verschillend aanbod – vrijwilligersloket – buurtwerken buurtactiviteiten –> mensen kennen - vrijwilligers moeten gesoigneerd worden (vorming, omkadering, feestje…) Consumptieve participatie: gemeente richten cursus in via eigen dienstverlening of via partners– levenslang leren - Netwerkparticipatie: Dorpsrestaurant als globaal voorbeeld: je kan er een tas koffie drinken (cons.part.) met kennissen (netwerkpart.) en je kan er vrijwilligerswerk doen (maatsch part). Het is een voorbeeld van proactief handelen: een initiatief dat betrokkenheid bij specifieke doelgroep uitlokt (veelal kwetsbaren in de maatschappij).

Politieke participatie Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken Gestimuleerd maar geen verplichting -> er is geen financiering voorzien Belangrijk in het concept van leeftijdsvriendelijke gemeente Knelpunten i.p.v. adviesorgaan eerder georganiseerd theekransje: Reanimeer: engageer jongere leden? Geef focus: organiseer themagebonden werkgroepjes Politiek luistert niet: Voorzie gefundeerde adviezen en niet enkel neerslag van wensen/noden/frustraties Nodig experten uit die meer uitleg geven (wordt opgenomen in verslag en doorgegeven aan gemeenteraad) Is adviesraad wel beste manier om bepaald probleem te bekijken? Het is per definitie categoriaal als participatievorm, en dus niet integraal Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad)

Ouderenadviesraad In 1e plaats adviesverlenend orgaan: zowel op vraag als op eigen initiatief adviezen en suggesties formuleren aan de gemeenteraad Heeft zelf geen beslissingsrecht Basis: ontmoetingsplaats voor de oudere burgers die gemotiveerd zijn de stem van ouderen te laten spreken Moet bevolking weerspiegelen (scholingsgraad, leeftijden, geslacht, geloof, socio-economische status…) Rol van de gemeente: - initiëren van de ouderenadviesraad - mee uitwerken => in kaart brengen waarover men advies kan brengen => zelf hun analyse laten maken - rol van de seniorenconsulent Raad niet representatief voor bevolking: Bezoek de mensen die afgeschrikt worden door vergaderformat thuis om ze te bevragen naar behoeften

Hoe up to date is deze techniek nog? Ouderenadviesraad Hoe up to date is deze techniek nog? Veel problemen: klaagraad, feestcommittée, ze worden niet serieus genomen, formuleren geen adviezen, krijgen geen ondersteuning van de gemeente (gepaste info die vergadering stoffeert), het is een kliekje oude ouderen… Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Ouderenadviesraad Wat is de ouderenadviesraad in uw gemeente? Vrijetijdsbesteding voor 20 oudjes Adviserend orgaan Vertegenwoordigt stem van diverse groep ouderen Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Alternatieve methodieken Open seniorenforum, Mol Homeparty: zoals tupperware maar dan met gemeentelijke issues als te bespreken product (vergezeld met hapjes en natjes) DIP-methodiek: verzamelen, bespreken, oplossingen zoeken, presenteren Inspiratiebezoek: voorbeeldprojecten opzoeken en beoordelen Ouderenproof: zoals knelpuntenwandeling, omgeving screenen en opmerkingen bespreken, gebundelde opmerkingen bespreken in groepjes Visuele prikkelmethode: // ouderenproof maar breder, ook wat ze leuk vinden of ideeën over hebben … Hoofdstuk 8 in het handboek Homeparty DIP-methodiek Doelgerichte interventie planning Stap 1: Ervaringen van de deelnemers aantal problemen en knelpunten verzamelen (enquête, digitale of mondelinge bevraging) Stap 2: open avond waarop de probleemstelling gekozen wordt en verder gespecifieerd het kader wordt duidelijk geschetst (budget, marge….), samen kennis opdoen, expert uitnodigen Stap 3: aantal werateliers waar oplossingen geformuleerd worden voor het probleem belangrijk om regelmatig terugkoppeling te krijgen van de medewerker over wat mogelijk is Stap 4: de oplossingen worden gepresenteerd, politici zijn aanwezig en reageren Inspiratiebezoek Aantal voorbeeldprojecten opzoeken Eerst criteria bepalen waaraan x moet voldoen Voorbeeldprojecten uitkiezen & praktisch bezoek organiseren Adhv criterialijst (checklist) bezoek beoordelen Nabespreking en aandachtspunten doorgeven aan beleidsmakers Ouderenproof // DIP methode Een groep ouderen gaat zijn woonomgeving screenen, waar zitten de knelpunten? Daarna gaan ze samen naar oplossingen zoeken Visuele prikkelmethode Je vraagt aan ouderen om foto’s te trekken: Wat vinden ze leuk in de gemeente? Wat vinden ze storend in de gemeente? Of een bepaald thema (veiligheid) Of ook foto’s van hun dagelijks leven thuis Op basis van de foto’s gebeurt er een interview Verhalen verzamelen & bundelen Ofwel individueel ofwel in groep Panelgesprek: selectie van foto’s presenteren, discussie hierover Aanwezigheid van politici – wat zijn de mogelijke oplossingen? Fototentoonstelling Alle fotografen, politici maar ook alle burgers aanwezig

Politieke participatie Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad) Integrale participatie

Integrale participatie Overstijg de sectorale werking en de categoriale werking Sectoraal en categoriaal overstijgen => verschillende domeinen moeten aan bod komen & verschillende doelgroepen met elkaar in dialoog Ouderen zijn niet enkel bekommerd om verzorging en goede voetpaden. Ze zijn ook geïnteresseerd in cultuur. Net als jongeren, of personen met een handicap. Eén groep voor vele thema’s, verschillende groepen voor één thema. Integraal is zeer groot en alles omvattend, te groot? Kan wijkgebonden! Integraal is vooral een beleid dat voor iedereen (in een wijk, buurt, gemeente) kan werken. Waar komen wensen van ouderen en jongeren elkaar tegen? Een sterk ouderenbeleid slaagt erin om een kruisbestuiving te doen met andere beleidsdomeinen, andere bevolkingsgroepen Probleem: te allesomvattend, oplossing: wijkgerichte werkgroepjes?

Integrale participatie Ouderen-raad Cultuur-raad Jeugd-raad Gemeente-raad De verschillende raden kunnen een afgevaardigd lid naar een andere raad sturen om daar info te delen, info te vergaren, standpunten af te toetsen… Dit kan themagericht gebeuren. Je hoeft dus niet iemand uit je eigen raad te sturen naar elke andere aanwezige raad. Je hoeft ook niet uit elke andere raad iemand uit te nodigen om aanwezig te zijn. Je KAN dat doen in functie van de relevantie van deskundigen bij een thema dat zal worden besproken. …-raad Sport-raad

Politieke participatie Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad) Integrale participatie Participatie ouderen meerjarenplanning (BBC)

Participatie ouderen meerjarenplanning Beheers- en Beleidscyclus: proces om een beleids op te stellen dat sterk in elkaar zit. Verschillende momenten waarbij kan gedacht worden aan de oudere bewoners. Hun stem kan van belang zijn bij zowel de planning, de uitvoering als de evaluatie van de acties. Verschillende fasen overlopen: hoe kan participatie hierin vorm krijgen? Planning vb. wijkbabbels: wat zijn mijn prioriteiten voor deze wijk? Lokaal dienstencentrum Uitvoering vb. mee beslissen over de inrichting/programma van lokaal dienstencentrum Praten & doen: vb. verven, vrijwilligerswerking… Evaluatie: vb. tevredenheidsbevraging Participatie kan zowel met burgers (paars) als met lokale actoren (groen caw, sociaal verhuurkantoor….) Verplicht participatie voeren bij de beleidsvoorbereiding (planningsfase), uitvoering en evaluatie Burgers betrekken (gemeente en ocmw decreet) Cultuur/milieu/lsb: verplicht actoren te betrekken -analyse: omgevingsanalyse (extern) + interne analyse (personeelsbeleid, organisatiestructuur) Planningsfase Deze geven een beeld van de maatschappelijke en organisatorische uitdagingen en mogelijkheden waarmee het bestuur geconfronteerd wordt. -beleidsbepaling: bestuursakkoord + prioritaire beleidsdoelstellingen bepalen: welke uitdagingen neemt het bestuur op? Wat willen we bereiken? -actieplanning: doelstellingen in acties gieten Strategisch meerjarenplan: Prioritair beleid en overig beleid Elke beleidsdoelstelling (prioritair beleid als overig beleid) heeft een actieplan -acties -budget -resultaten Bij een beleidsdoelstelling horen altijd actieplannen: -wat zal het bestuur ondernemen om de beleidsdoelstelling te realiseren -binnen welke termijn zal dit gebeuren -raming van de jaarlijkse ontvangsten en uitgaven die eraan verbonden zijn Technische aangelegenheid: doelstellingen vertalen in acties Zal meestal gebeuren door medewerkers/ambtenaren Het is ook mogelijk om burgers/actoren te betrekken, hen mee verantwoordelijkheid te geven Wanneer participatie organiseren? Keuze aan het lokaal bestuur Omgevingsanalyse eerste bepaling van mogelijk te bereiken doelstellingen finaal document dat ook naar de raad gaat concretisering doelstellingen in actieplannen Standpunt VVSG: Analysefase: zeker en vast Actieplanning: technische aangelegenheid Beleidsbepaling: voorbehouden domein van de mandatarissen Vb. Geel Focusgroepen laten spreken over 6 centrale thema’s (vb. leefbaarheid, vrije tijd…) Input van adviesraden Enquête bij de bevolking om prioriteiten te stellen Traject met de adviesraden om duidelijke afspraken te maken van wederzijdse verwachtingen

Ouderen in strategische planning participatie integratie als prioritaire doelstelling, actieplan, actie? participatie participatie interne en externe analyse politieke bepaling van lokale prioriteiten monitoring en opvolging budgetwijziging en kredietaanpassing mogelijkheden in bestuursakkoord informeren plannen formuleren acties ANALYSE BELEIDS-BEPALING ACTIE-PLAN UITVOERING Gekleurde balk stelt de beleidscyclus voor: Beleidsbepaling Analysefase Evaluatiefase Uitvoeringsfase Actieplanning Bijsturingsfase Meer uitgebreide informatie in het deelnemersmapje Bovenaan: wat moet jij als integratie-ambtenaar doen? Waar kan er geparticipeerd worden? Onderaan: planning van de meerjarenplanning Informeren over BBC Vb. pilootproject, externe begeleider… Planning opstellen om BBC te implementeren: secretaris/MAT/ontvanger Zowel planning van gemeente als van OCMW in het oog houden Wat verandert er precies in mijn sector? Waarom wel, waarom niet? Dezelfde burgers en grondgebied Gezamenlijke beleidsdomeinen Gezamenlijke doelstellingen Gezamenlijke ervaring met LSB? Kostenbesparend Let op: budgetwijzigingen en kredietaanpassingen zijn enkel nodig buiten de beleidsdomeinen Keuzes beleidsdomeinen, velden en items Eigen werking + omgevingsanalyse Interne en externe analyse Dit analyserapport staven met cijfermateriaal, wetenschappelijke kennis + participatie met burgers en actoren Zelf participatie organiseren voor de doelgroep of aansluiten bij een geïntegreerd participatie-initiatief? Bestuursakkoord – zijn er kapstokken in te vinden? Vlaamse prioriteiten opvolgen en bekendmaken binnen eigen bestuur (middelen!) Prioritaire doelstellingen rond ecd? Bijdrage leveren aan andere doelstellingen? Prioritaire doelstelling waaronder een actie kan komen rond ecd? Expertise aanbieden bij andere sectoren hun acties Uitwerken van eigen actieplannen en acties met aandacht voor concrete output, middelen en opvolgingsmechanismen Meewerken aan monitoring en evaluatie (vb. naar aanleiding van de jaarrekening en opmaak budget/doelstellingennota) Opvolgen van budgetwijzigingen en kredietaanpassingen Uitvoering

Ouderen in de planning: hoe participatie organiseren? Op welk niveau? zelfbestuur meebeslissen coproduceren adviseren raadplegen informeren Informeren Als lokaal bestuur ben je verplicht om je beleidsbeslissingen te communiceren naar de inwoners van je gemeente. Dit kan op verschillende manieren: het verspreiden van een gemeentelijk infoblad, het verlenen van informatie aan het loket, … . Je verwacht hierbij geen terugkoppeling van je burgers. Hier is sprake van eenrichtingsverkeer van de lokale overheid naar zijn burgers. Raadplegen Bij het nemen of overwegen van een beleidsbeslissing worden soms adviesraden of burgers geraadpleegd. Lokale politici doen dit niet zozeer om hun beleidsbeslissing alsnog te veranderen maar eerder om een zicht te krijgen op eventuele weerstand of meeval van de burgers. Je vraagt de mening van de deelnemers maar geeft geen garantie dat deze mening wordt gevolgd of zelfs maar gehoord. Het is vanuit het lokale bestuur een zeer vrijblijvende vorm van beleidsparticipatie waarbij je de burger wel betrekt bij de beleidsbeslissing maar een zeer beperkte rol geeft bij de beïnvloeding ervan. Adviseren Het adviseren hoeft niet steeds vanuit het lokale bestuur worden geïnitieerd. Een lokale adviesraad kan, van het lokale bestuur, een mandaat krijgen om over bepaalde beleidsonderwerpen op eigen initiatief advies uit te brengen. Bij het adviseren geef je meer vrijheid. Je nodigt burgers uit om mee te praten en mee te discussiëren over beleidsonderwerpen. In sommige gevallen kan je je ook verbinden om, vanuit je lokaal bestuur, terugkoppeling te voorzien op het uitgebrachte advies. Zo kom je stilaan tot een echte dialoog tussen het lokale bestuur en zijn burgers. Coproductie Wanneer je burgers betrekt bij het begin van een beleidscyclus geef je hen de mogelijkheid om samen met het lokaal bestuur het beleid vorm te geven. Je laat hen bv. de ruimte om zelf beleidsonderwerpen aan te reiken, zelf de beleidsparticipatie te organiseren of om zelf prioriteiten voor te stellen. De burger krijgt hierbij een deel van de verantwoordelijkheid bij het maken van het beleid. Als lokaal bestuur hou jij nog steeds de touwtjes (en de budgetten) in handen maar de burger krijgt in het vormgevingsproces een belangrijke rol. Meebeslissen Wanneer je burgers laat meebeslissen, geef je als lokaal bestuur een deel(tje) van je mandaat terug aan de burger. Je kan hierbij opteren om de burgers te laten kiezen tussen meerdere, doe jezelf gekozen, oplossingen of je kan de burger vrij laten in zijn keuze. Belangrijk is wel dat je als lokaal bestuur steeds aanwezig bent bij het maken van deze keuze en je deze steeds in samenspraak met de burger maakt. Het is dus niet zo dat de burger alles beslist maar je beslist het wel samen. Als lokaal bestuur kan je dus soms voor verassingen komen te staan, waarbij je je zal moeten aanpassen aan de keuze van je burgers. Zelfbestuur Zelfbestuur door burgers kan je een beetje vergelijken met het uitbesteden van bepaalde opdrachten. Je stelt, als lokaal bestuur, een budget en een doelstelling vast maar de manier waarop deze wordt behaald of wie hierbij allemaal betrokken wordt, ligt niet meer in de handen van de lokale overheid. De weinig vormen van zelfbestuur zijn ons vooral bekend in de uitvoeringsfase. Binnen de analysefase komt deze (vergaande) vorm van beleidsparticipatie zelden tot nooit voor.   Openbaarheid van lokale besturen

Interessante praktijk in wording Sint-Katelijne-Waver OAR werkte niet meer Beleid wou participatie vernieuwen, maar hoe? Welke vorm? Wat voor participatie willen we (niet)? Is participatie je gedacht zeggen en eisen dat daar concrete acties op komen? Is meedenken effectief meebeslissen? Wie betrekken we hierin? Partners? Bepaalde specifieke ouderen zoals (ex)managers? Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Opstellen interne werkgroep: Proces, elementen Opstellen interne werkgroep: Welke ambtenaren kunnen helpen? Welke beleidsdomeinen betreffen momenteel ouderen-gerelateerde punten? Zoeken naar trekken, senioren stuurgroep: Sleutelfiguren, managers, wie gewoon is om beleidsmatig na te denken en hiermee te werken Onder hun begeleiding werkgroepen opstellen Vb: ouderenbehoeftenonderzoek, participatie, toegankelijkheid, ACTIVITEITEN Open forum: bespreekt punten uit werk- en stuurgroepen Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Verscheidene werkgroepen vorm Stuurgroep senioren Interne werkgroep Verscheidene werkgroepen gemeente-diensten ambtenaren Open forum Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Interessante praktijk in wording Complexer Verdeel en heers: kleinere opdrachten voor werkgroepjes zijn overzichtelijker dan grote opdrachten klassieke ouderenraden Eens het loopt evenveel werk voor meer resultaat Light-versie: ouderenadviesraad verdelen in werkgroepjes Enorm pluspunt: de niet-georganiseerde ouderen worden ook geconsulteerd in de groep verdeling in verschillende werkingen (forum, werkgroepjes en stuurgroep), is er meer keuze in vorm van participatie => rekening houden met diversiteit Integraal: verschillende diensten werken er aan mee Expliciete rollen: duidelijkheid over wat de rol is van deelnemers. In OAR misverstand dat wat ze zeggen ook zo moet gebeuren. Structurele inbedding participatie in bestuur (overleg int. Werkgroep) Mogelijkheid om participatie proactief te plannen: participatie op moment dat iets besloten wordt, is veel te laat Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Duidelijke verwachtingen naar deelnemers geeft veiligheid communicatietips Duidelijke verwachtingen naar deelnemers geeft veiligheid Zorg dat beroep wordt gedaan op mening van iedereen (geen prof deelnemers, vergadertijgers) Deelnemers verschillende achtergronden verrijkt discussie (vereist wel oog voor noden van al deze groepen) Breng experten mee aan de gesprekstafel Transparantie: “wat gebeurt met onze adviezen? Toon ons dat” Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018

Ambtenaar houdt persoonlijk contact (begroeting etc) Communicatietips 2 Participatie is groepsgebeuren: zorg voor sfeer en onderling informeel overleg (napraten bij drankje) Ambtenaar houdt persoonlijk contact (begroeting etc) Sociale media: brede oproepen ook via Fb of twitter laten rondgaan, vraagt wel wat investering om de account ook bekend te laten worden. (genoeg volg-ons-reclame maken) => vooral voor jongere ouderen, zeer laagdrempelige manier om te bevragen. Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 19-9-2018