Hoofdstuk 2: Water in China

China heeft 1,4 miljard inwoners. 2.1 Rivieren in China Regio in beeld: China China heeft 1,4 miljard inwoners. Die wonen voornamelijk in het oosten. Neerslag gemiddeld: 600 mm/jaar. Zuidoosten: 1.000-2.000 mm/jaar. Noordwesten: < 50 mm/jaar. Er zijn grote hoogteverschillen (reliëf). Landschap is trapsgewijs opgebouwd: Hoogland van Tibet (ong. 4.500 meter boven NAP). Toendra: grassen en lage struiken. Daaronder: de hoogvlakten, 1.000-2.000 meter. De kustvlakte: 0-200 meter. Hier woont twee derde van de bevolking.

Rivieren en de waterkringloop 2.1 Rivieren in China Rivieren en de waterkringloop In China beginnen de meeste (grote) rivieren in het Hoogland van Tibet. De benedenloop ligt in het laagland, dicht bij zee. Waterkringloop: 1 Verdamping van water op zee en op het land. 2 Condensatie: waterdamp koelt af en er vormen zich waterdruppels. 3 Water valt in zee (korte kringloop) of op land (lange kringloop). 4 Water stroomt terug naar zee of komt opnieuw in de atmosfeer. Terugstroom lange kringloop: - afstroming naar zee; infiltratie in grondwater en vandaar naar zee; verdamping via planten en bomen. Bovenloop: het eerste deel van een rivier, met het meeste verval en erosie. Hier stroomt het water sneller dan in de middenloop en benedenloop.

De Yangtze, een gemengde rivier 2.2 De Yangtze: te veel water De Yangtze, een gemengde rivier Yangtze = Chang Jiang = Blauwe rivier = 6300 km, met enorm groot stroomgebied. Het is een gemengde rivier: gletsjerwater uit de Himalaya én regenwater. Het stroomstelsel van de Yangtze voert 35% van al het Chinese water af. Debiet: de hoeveelheid water op een punt. Op de kaart is het stroomgebied, de waterscheiding en het stroomstelsel aan te wijzen. Wijs de lln op het verschil tussen stroomstelsel en stroomgebied. De begrippen regenrivier, gletsjerrivier en gemengde rivier kunnen a.d.h.v. de Yangtze uitgelegd worden. Vergelijking met Nederland: Rijn: gemengde rivier, Maas: regenrivier. Debiet en regiem zijn begrippen die lln snel door elkaar halen. De figuur rechtsonder laat het regiem zien. Aan het regiem kun je zien of het een regenrivier, gletsjerrivier of gemengde rivier is. De afvoer is niet altijd gelijk: in voorjaar en zomer veel smeltwater. Regiem: de schommelingen in waterafvoer.

Veel overstromingen in het stroomgebied van de Yangtze. 2.2 De Yangtze: te veel water Wateroverlast Veel overstromingen in het stroomgebied van de Yangtze. Piekafvoer: extreem veel waterafvoer (in voorjaar en zomer). Menselijk aandeel in de overstromingen: ontbossing. Daardoor stroomt het water rechtstreeks naar de rivier. Ook modderstromen doordat er geen wortels meer zijn die de bodem vasthouden. Gevolg: meer zand in de Yangtze. Dit zand blijft liggen in de benedenloop: sedimentatie. > Rivier kan minder water verwerken. > Overstromingen in de benedenloop.

De Drieklovendam is de grootste stuwdam ter wereld. Functies: 2.2 De Yangtze: te veel water De Drieklovendam De Drieklovendam is de grootste stuwdam ter wereld. Functies: - Waterstand regelen (tegen overstromingen en beter bevaarbaar). - Stuwmeer is een reservoir voor drink- en irrigatiewater. - Opwekken van hydro-elektriciteit. Er zijn ook nadelen: Aantasting woongebied: 1,1 miljoen mensen moesten verhuizen. Wetlands stroomafwaarts overstromen niet meer waardoor natuur verdwijnt. Stuwmeer vangt veel slib op. Hierdoor neemt de capaciteit van de centrale af.

De Drieklovendam 2.2 De Yangtze: te veel water In de Drieklovendam zit een groot sluizencomplex omdat de dam de doorgang voor de scheepvaart verspert. Aan de hand van de foto is uit te leggen hoe een sluis werkt.

Een opgedroogde rivier 2.3 De Gele Rivier: te weinig water Een opgedroogde rivier Huang He = Gele Rivier, 5500 km lang. Stroomgebied in het noorden van China. Hier is een watertekort. De Huang He stroomt van het Hoogland van Tibet, via het Lössplateau naar de zee. Door bodemerosie zitten vele lössdeeltjes in het water: Gele Rivier. In de benedenloop sedimenteert dit, hier vormt zich een rivierdelta. Door toenemende vraag (economische vooruitgang en bevolkingsgroei) te weinig water. ‘s Zomers stroomt er bijna geen water meer in de benedenloop. De vorming van een delta heeft wellicht wat extra uitleg nodig. Zeker omdat daardoor de rivier boven de omgeving komt te liggen. Daardoor ontstaan ernstige overstromingen. Ernstige vervuiling. Het weinige water dat in de rivier stroomt, is ongeschikt voor de productie van drinkwater.

Uitputting grondwater 2.3 De Gele Rivier: te weinig water Uitputting grondwater Tekort aan (schoon) oppervlaktewater. Daardoor meer verbruik van grondwater (landbouw en huishoudens). Aquifers (grondwatervoorraden) staan meer water af dan er door regenval bijkomt. De voorraad raakt binnenkort uitgeput. De landbouw is de grootste verbruiker. De vraag naar irrigatiewater is het grootst in de zomer, als er geen neerslag valt. Het watergebruik is niet duurzaam. De watervoorraad raakt steeds verder op. Er wordt meer gebruikt dan er door neerslag bij komt. Bekijk ook figuur 13 op pagina 25 van het lesboek. Ongeveer 60% van het irrigatiewater gaat verloren: - verdamping, - verouderde apparatuur, - lekkende slangen.

Ongelijke verdeling van het water 2.4 Bronnen: Watercrisis in China? Ongelijke verdeling van het water Het zuiden heeft het meeste water. Het noorden heeft de meeste behoefte aan water. Daar is veel geïrrigeerde landbouw. Regen maken In het noorden van China worden raketten met zilverjodide afgeschoten. De kristalletjes in lucht zorgen voor regen. Zo probeert de Chinese overheid meer regen te krijgen in het stroomgebied van de Gele Rivier.

Water op transport en Grand Canal 2.4 Bronnen: Watercrisis in China? Water op transport en Grand Canal Het Zuid-naar-Noord Water Transfer Project: - meer water naar het noorden; - drie routes van de Yangtze naar de Gele Rivier. 1 Oostelijke route: Grand Canal (de oudste en langste gegraven vaarroute ter wereld). 2 Centrale route. 3 Westelijke route: in ontoegankelijk berggebied Tibet.

Waterverbruik in China 2.4 Bronnen: Watercrisis in China? Waterverbruik in China Waterverbruik stijgt snel door bevolkingsgroei en welvaartsgroei. Vervuild water De waterkwaliteit is slecht. Vervuiling door industrie en mijnbouw. Maatregelen: waterzuivering en hergebruik van huishoudelijk afvalwater (grijs water). Het huishoudelijk waterverbruik groeit doordat steeds meer Chinezen de beschikking hebben over: bad, douche, wasmachine en vaatwasmachine. Chinezen eten ook steeds meer vlees. Voor 1 kilo rundvlees is 16.000 liter water nodig. In de helft van de steden is het kraanwater niet veilig. In Beijing gaat 75% van het drinkwater in flessen. Zuiniger met water Plannen van de overheid: Water duurder maken. Betere technieken in de irrigatielandbouw.