Utrecht, groei van de stad en mobiliteit Rene Groen Directeur Ruimtelijke Kwaliteit en Mobiliteit t.b.v. Vexpan Parkeercongres 2017 Ontwikkelingen in Utrecht Visie: Ruimtelijke Strategie Utrecht Mobiliteitsbeleid: Slimme routes, slim regelen, slim bestemmen Gebiedsontwikkeling: MAAS, hubs, parkeren

Utrecht is… aantrekkelijk leefbaar compact hoogopgeleid concurrerend Utrecht staat bovenaan in Illustratie uit Regio Atlas U10 2014  Positief vestigingsklimaat voor zowel bedrijven als bewoners  Kiezen voor verdichting ter behoud van kostbare fraaie landschappen en florerende economie concurrerend

Dus is Utrecht de snelst groeiende stad van Nederland 410.000 inwoners in 2030 Versterkende trends: stedelijke economie + trek naar de stad (werkgelegenheid, studie, ontmoeten, voorzieningen, aantrekkelijke stad) Leidsche Rijn (incl. Vleuten de Meern): - Bij de start rond 2000: 25.000 inwoners (m.n. in de gemeente Vleuten / De Meern) - eindsituatie rond 2030: plm. 100.000 inwoners.

... en door middel van Gezond Stedelijk Leven Ruimtelijke Strategie Utrecht Groeien niet door de stad uit te breiden, maar de ruimte in de stad beter te benutten Afmaken Leidsche Rijn, Stationsgebied, Merwedekanaalzone intensiveren Uithof etc. ... en door middel van Gezond Stedelijk Leven 4

Ruimtelijke Strategie Utrecht Groei is een kans Gezonde verstedelijking als leidend thema Groei opvangen door inbreiding en verdichting Aanwijzen ontwikkelgebieden en hotspots Kwaliteitsverbetering in wijken, buurten en openbare ruimte Meer ruimte voor langzaam verkeer en systeemsprong OV

Gevolgen van deze groei voor onze bereikbaarheid Landelijk netwerk Utrecht is het OV-knooppunt en de draaischijf van Nederland, maar… Alle vervoersnetwerken - auto, OV, fiets - raken tussen 2030 en 2040 overbelast. (NMCA 2017) Belang van Utrecht voor landelijk netwerk: bereikbaarheid is één van de belangrijkste vestigingsplaatsfactoren. Het is een voorwaarde voor de economische (door)ontwikkeling van (de regio) Utrecht. Het hoofdwegennet rond Utrecht heeft een belangrijk rol in het nationale netwerk. Utrecht is het OV-knooppunt én de draaischijf van Nederland. De Randstad dreigt dicht te slibben, voornamelijk in en tussen de vier grote stedelijke regio's. Het NMCA-rapport toont aan dat de capaciteit van zowel het nationale netwerk (spoor en wegen) als het stedelijke netwerk (fiets, bus, tram en metro) onvoldoende is. Gekoppeld aan de woningbouwopgave, groei van de steden en economische groei die zich ook concentreert in die steden staat de bereikbaarheid van én het vestigingsklimaat in de vier grote steden onder druk.

Wat doen we om Utrecht bereikbaar, leefbaar en aantrekkelijk te houden? We zetten in op SRSRSB… op lobby … en op innovatie… In de RSU hebben we gekozen voor binnenstedelijke verdichting in prioritaire gebieden, volgens de principes van Gezond Stedelijk Leven. Dat leidt tot een extra grote mobiliteitsuitdaging. Dit vraagt een samenhangende aanpak van ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteit én om een ander mobiliteitsconcept. Gerichte investeringen zijn nodig in het mobiliteitssysteem, zowel van de stedelijke regio's als van het rijk. Onder meer in fietsvoorzieningen, hoogwaardig én hoogfrequent OV, stations, transferia en de ontsluiting daarvan om de overstap van het landelijk naar het stedelijk netwerk te verbeteren. Op termijn zullen bij een verdere systeemsprong in het stedelijk mobiliteitssysteem grote investeringen noodzakelijk zijn. RSU: 0: HUL + BINNENSTEDELIJKE VERDICHTING KIEZEN VOOR TRANSFROMATIE, DAT DOEN WE VIA SRSRSB KUNNEN WE NIET ALLEEN, DAAROM LOBBY RICHTING ANDERE BESTUURSLAGEN EN DE OPGAVE IS TE GROOT OM ZONDER INNOVATIE

Mobiliteitsplan ‘SRSRSB’: een nieuwe visie op mobiliteit Doel: betere leefbaarheid, bereikbaarheid en openbare ruimte in een sterk groeiende stad Vertrekpunt bij mobiliteitsconcept is het gemeentelijk mobiliteitsplan. Hierin zorgen drie thema’s er in samenhang met elkaar voor dat de gewenste binnenstedelijke verdichting kan plaatsvinden op zo’n manier dat de stad aantrekkelijk, gezond en bereikbaar blijft. Dit zijn maatregelen in de categorieën slim bestemmen, slim regelen en slimme routes. Bij slim bestemmen kun je denken aan hoe organiseer je de woonomgeving nu zo dat het gebied bereikbaar blijft en aansluit bij de bewoners, bv hogere dichtheid bij de HOV halte Voor slim regelen kun je denken aan het stimuleren van andere vervoerwijzen zoals deelautogebruik De routes tenslotte worden op die manier ingericht dat deze bijdraagt aan de functie, dus bij wegen in een verblijfsgebied staat leefbaarheid en oversteekbaarheid centraal. Slim Bestemmen Een parkeerstrategie die uitgaat van ‘Healthy Urban Living’-ambities en die voldoende doorstroming op het wegennet blijft garanderen. Parkeren op afstand, waardoor er minder behoefte is aan dagelijks autogebruik. Het creëren van multimodale mobiliteitshubs als stap richting Mobility as a Service, waardoor mensen slimmere vervoerskeuzes gaan maken. Omliggende wijken (vergunningplicht) mee laten profiteren van nieuwe concept. Slim Regelen DVM inzetten voor minder doorgaand autoverkeer. Aanpassen routes van/naar Jaarbeurs en Beurskwartier. Slimme Routes Lopen en fietsen als hoofdvervoerwijze prominente plek geven in stedenbouwkundig ontwerp: verblijfskwaliteit, stallingen, bruggen, etc. Het fietstunneltje bij de van Zijstweg is hiervan een goed voorbeeld. Topkwaliteit HOV is een randvoorwaarde (snelle verbindingen met centrum, OV-knopen en P+R) Om de ambitie voor Healthy Urban Living voor wat betreft Mobilteit waar te maken zul je echt ÉN ÉN ÉN moeten uitvoeren.

Aan welke knoppen kunnen we draaien om deze reductie te realiseren? Noodzakelijk is een samenhangende, innovatieve en ambitieuze aanpak cf. SRSRSB: Slim Bestemmen Een parkeerstrategie die uitgaat van ‘Healthy Urban Living’-ambities en die voldoende doorstroming op het wegennet blijft garanderen. Parkeren op afstand, waardoor er minder behoefte is aan dagelijks autogebruik. Het creëren van multimodale mobiliteitshubs als stap richting Mobility as a Service, waardoor mensen slimmere vervoerskeuzes gaan maken. Omliggende wijken (vergunningplicht) mee laten profiteren van nieuwe concept. Slim Regelen DVM inzetten voor minder doorgaand autoverkeer. Aanpassen routes van/naar Jaarbeurs en Beurskwartier. Slimme Routes Lopen en fietsen als hoofdvervoerwijze prominente plek geven in stedenbouwkundig ontwerp: verblijfskwaliteit, stallingen, bruggen, etc. Topkwaliteit HOV (snelle verbindingen met centrum, OV-knopen en P+R) Daarom is een samenhangende en vernieuwende mobiliteitsaanpak nodig waarbij alle elementen uit de rij slim bestemmen, slim regelen en slimme routes nodig zijn en elkaar versterken. Voor slim bestemmen kun je denken aan …… Slim Bestemmen Een parkeerstrategie die uitgaat van ‘Healthy Urban Living’-ambities en die voldoende doorstroming op het wegennet blijft garanderen. Parkeren op afstand, waardoor er minder behoefte is aan dagelijks autogebruik. Het creëren van multimodale mobiliteitshubs als stap richting Mobility as a Service, waardoor mensen slimmere vervoerskeuzes gaan maken. Omliggende wijken (vergunningplicht) mee laten profiteren van nieuwe concept. Slim Regelen DVM inzetten voor minder doorgaand autoverkeer. Aanpassen routes van/naar Jaarbeurs en Beurskwartier. Slimme Routes Lopen en fietsen als hoofdvervoerwijze prominente plek geven in stedenbouwkundig ontwerp: verblijfskwaliteit, stallingen, bruggen, etc. Het fietstunneltje bij de van Zijstweg is hiervan een goed voorbeeld. Topkwaliteit HOV is een randvoorwaarde (snelle verbindingen met centrum, OV-knopen en P+R) Om de ambitie voor Healthy Urban Living voor wat betreft Mobilteit waar te maken zul je echt ÉN ÉN ÉN moeten uitvoeren.

Gebiedsontwikkeling: mobiliteitshubs en MAAS? Als het gaat om smart mobility zijn er hoge verwachting in binnen- en buitenland van Mobility as a Service. Mobility as a Service staat voor het… volledig ontzorgt van deur-tot-deur reizen, op basis van de persoonlijke behoefte van de reiziger, die via één abonnement gebruik kan maken van alle modaliteiten. Als eerste stap richting Mobility as a Service in Utrecht verkennen we nu de mogelijkheden voor het creëren van multimodale mobiliteitshubs in de verdichtingsgebieden in eerste instantie in deelgebied 5 van de Merwedekanaalzone. De mobiliteitshub biedt bewoners 24/7, 365 dagen gegarandeerde mobiliteit. Dit zijn de plekken waar de bewoners op loopafstand alle deelmodaliteiten digitaal kunnen boeken, variërend van e-bike tot deelauto, van bestelbus tot elektrische bakfiets. Bovendien functioneert de hub als dienstencentrum voor de wijk, bijvoorbeeld op het gebied van logistiek, of extra opslagruimte. Voor bewoners is het een gebruiksvriendelijk en slim systeem dat leidt tot forse besparingen op hun mobiliteitskosten, doordat de eigen auto de deur uit kan. Het maakt het mogelijk om in hoge dichtheden te bouwen en toch het aantal autobewegingen te beperken. Waardoor een autoluw gebied ontstaat van Healthy Urban Living kwaliteit. En de doorstroming gewaarborgd blijft. Daarmee is het in potentie een oplossing die van waarde is voor alle gebieden in Utrecht waar de ruimte schaars is, het bereikbaarheidsprobleem en de behoefte aan hoge leefkwaliteit groot. Dus niet alleen waardevol voor Merwedekanaalzone, maar ook voor bijvoorbeeld Beurskwartier en Cartesiusdriehoek. De komende maanden stellen we een programma van eisen op, samen met alle stakeholders in deze gebieden, dus ook de grondeigenaren en projectontwikkelaars. Ambitie is een eerste hub in de Merwedekanaalzone in 2021, als de eerste woningen in deelgebied 5 worden opgeleverd. Bewoners plannen, boeken en betalen deelmobiliteit + wijkdiensten in de hub via een slimme app.