Hoofdstuk 3 Persoonlijkheid en waarden Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 3 Persoonlijkheid en waarden

Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Aan te geven welke factoren bepalend zijn voor iemands persoonlijkheid. 2. De Myers-Briggs Type Indicator persoonlijkheidsmodel te beschrijven. 3. De hoofdkenmerken van het Big Five-model te benoemen.

Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 4. De relatie tussen de belangrijkste persoonlijkheidskenmerken en gedrag op het werk uit te leggen. 5. Eindwaarden af te zetten tegen instrumentele waarden. De belangrijkste waarden van modern personeel op te sommen. Hofstedes 5 waardedimensies van landenculturen weer te geven.

Persoonlijkheid De combinatie van psychologische trekken die we gebruiken om iemand te classificeren en te beschrijven op basis van karakteristieken als rustig, passief, druk, agressief, et cetera.

Myers-Briggs Type Indicator Een van de wereldwijd meest gebruikte persoonlijkheidsmodellen Individuen worden geclassificeerd als Extroverted of Introverted (E of I), Sensing of Intuitive (S or N), Thinking of Feeling (T or F) en als Perceiving of Judging (J of P)

Extrovert versus Introvert Extroverte individuen zijn sociaal, spraakzaam en assertief Introverte individuen zijn verlegen en stil

Sensitief versus Intuitief Sensitieve types zijn praktisch en letten liever op details Intuïtieve mensen gaan af op onbewuste processen en kijken naar het ‘totaalbeeld’

Denken versus Voelen Denkende types pakken problemen aan met logisch denken en redeneren Gevoelsmensen gaan af op hun persoonlijke waarden en emoties

Oordelen versus Waarnemen Oordelende mensen houden graag de touwtjes in handen en willen een ordelijke, overzichtelijke wereld Waarnemende types zijn flexibel en spontaan

Het model van de Grote Vijf 1. Extraversie: hoeverre iemand zich op zijn gemak voelt in relaties met anderen 2. Inschikkelijkheid: de neiging zich te richten naar anderen 3. Nauwgezetheid: meetinstrument voor de betrouwbaarheid 4. Emotionele stabiliteit: meet iemands weerstand tegen stress 5. Openheid voor ervaring: betreft de interessesfeer en fascinatie voor nieuwe dingen

Persoonlijkheidskenmerken die OG sterk beїnvloeden Zelfbeoordeling Machiavellisme Narcisme Self-monitoring Risico’s nemen Type A persoonlijkheid Proactieve persoonlijkheid

Persoonlijkheidskenmerken die OG sterk beїnvloeden 1. Zelfbeoordeling: a. Zelfrespect: De mate waarin iemand zichzelf leuk en waardevol vindt. b. (Interne) locus of control: Het geloof dat je je lot in eigen hand hebt. 2. Machiavellisme: Neiging tot manipuleren en emotioneel afstand houden. 3. Narcisme: De mate waarin iemand zich belangrijk vindt en bewondering verlangt.

Andere belangrijke persoonlijkheidskenmerken 4. Self-monitoring (zelfbeheersing): De mate waarin iemand zich als zichzelf gedraagt (zelfexpressie) of zich aanpast (zelfpresentatie). 5. Risicotolerantie: De bereidheid om risico’s te nemen. 6. Type A-persoonlijkheid: Onophoudelijk strijdend om steeds meer te bereiken. 7. Proactieve persoonlijkheid: Ondernemend, doorzettend, zien mogelijkheden.

Waarden Waarden zijn een stelsel van samenhangende overtuigingen. Waarden zeggen niet altijd iets over persoonlijkheid, en persoonlijkheid niet altijd over waarden. Inhoudelijk aspect: het is belangrijk. Intensiteit: hoe belangrijk is het.

Rokeach Value Survey

Waarden… … verschillen per generatie en cultuur.

Het kader van Hofstede Grote vs kleine machtsafstand Individualisme vs collectivisme Masculiniteit vs femininiteit Onzekerheidsvermijding Langetermijn- vs kortetermijnoriёntatie

Het GLOBE-kader

Theorie van persoonlijkheid en geschiktheid voor een baan Zes persoonlijkheidstypen – iemands werktevredenheid en neiging om van baan te veranderen hangt af van de mate waarin zijn persoonlijkheid past bij zijn werkomgeving

De zeshoek van relaties tussen persoonlijkheidstypen in de beroepssfeer

Gevolgen voor managers Persoonlijkheid: De baan, de werkgroep en de organisatie analyseren om vast te stellen welke persoonlijkheid past. Waarden: Behalve het vermogen, de motivatie en de ervaring is tevens het waardesysteem van een kandidaat belangrijk voor een functie.