Richtlijnen op te volgen bij de detectie of het aantreffen van een weesbron in weesbrongevoelige inrichtingen in de niet-nucleaire sector

Basisprincipes De interventie Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen Verwijderen van radioactieve stoffen

Erkende deskundige Intervenant NIET beroepshalve blootgesteld  Dosislimiet = 1000µSv/jaar beroepshalve blootgesteld  Dosislimiet = 20000µSv/jaar Intervenant = persoon aangesteld om een interventie uit te voeren na het ontdekken van een radioactieve bronnen. Erkende deskundige = persoon erkend door het FANC om interventies (opzoeken van bron/karakterisaties/verpakkingen) uit te voeren na de detectie van radioactiviteit (al dan niet met meetpoort). Dit is kosteloos voor de uitbater indien het een weesbron betreft. De interventie door de erkende deskundige is ook kosteloos indien ze conform de richtlijnen niet door de uitbater zelf gedaan kan worden.

Aan meetpoort Meting > 20 x achtergrondstraling Aan wand vrachtwagen Meting > 5 µSv/u In de buurt van de bron op borsthoogte Meting > 20 µSv/u In contact met de bron Meting > 500 µSv/u

Definitie drempels Analyse van het signaal van de meetpoort (tellen per seconde –cps) Alarmdrempel (meetpoort) : 5 σ (max) Waarschuwingsdrempel : 20 x achtergrond Actiedrempel ( homogene verdeling / natuurlijke radioactiviteit) : 2 x achtergrond

Definitie drempels

Homogeen alarm Gelokaliseerd alarm Meestal natuurlijke radioactiviteit. Vb.: vuurvaste stenen, industrieel afval, slib van waterzuiveringsstations , …. Homogene, verdeling van de radioactiviteit in de lading (het dosisdebiet is overal hetzelfde) Als de aard van het probleem gekend is EN het poortsignaal (cps) lager dan de actiedrempel : aanvaarden Meestal kunstmatige radioactiviteit, zowel van medische en industriële oorsprong Uitsortering mogelijk en meestal noodzakelijk!

Aangifte van een detectie Aangifte via www.orphansources.be Alle alarmen met uitzondering van: Homogene alarmen: < actiedrempel EN oorzaak gekend Medische alarmen: < 5 keer achtergrondstraling MP EN ziekenhuis niet gekend

Register van radioactieve stoffen Inventaris van alle aanwezige radioactieve stoffen op site (standaardformulier op www.fanc.fgov.be)  

Terugsturen van een lading Terug naar afzender ? NEEN ENKEL en ALLEEN als = Lading uit buitenland (na akkoord FANC) Lading van ziekenhuis Afzender bezit een meetpoort die geregistreerd is bij het FANC NOOIT als dosisdebiet > 5µSv/u !

De interventie Basisprincipes Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen Verwijderen van radioactieve stoffen

De interventie

ALARM!! bij schroot verwerkend bedrijf Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 7179 Max aantal CPS gemeten aan MP: 8463 Verhoging op 1 punt

Analyse waarschuwingsdrempel Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? Analyse signaal Homogeen of gelokaliseerd? GELOKALISEERD ALARM INTERVENTIE KAN VERDER GEZET WORDEN

Meting dosistempo in contact met voertuig 5 µSv/u overschreden? LADING KAN GELOST WORDEN Specifieke losplaats Oppervlak met harde ondergrond Beschermingskledij wordt gedragen Max. dosistempo in contact met voertuig: 0,34 µSv/u

Zoeken naar de bron 20 µSv/u op borsthoogte overschreden? STRALINGSMETER – DOSISTEMPOMETER - BESCHERMINGSKLEDIJ 20 µSv/u op borsthoogte overschreden? 500 µSv/u in contact met het voorwerp? KOMPAS KAN TIJDELIJK OPGESLAAN WORDEN OP SITE Dosistempo op 50 cm van kompas: 0,75 µSv/u Dosistempo op 10 cm van kompas: 3,2 µSv/u Kompas in genummerde plastieken zak Zak in vat waarop stralingssymbool is aangebracht Vat in afgesloten lokaal

ALARM!! bij afvalverbrandingsinstallatie – lading huisvuil Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 7895 Max aantal CPS gemeten aan MP: 1827 Verhoging op 1 punt Geen spectrometer beschikbaar

Analyse waarschuwingsdrempel Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? Analyse signaal Homogeen of gelokaliseerd? GELOKALISEERD ALARM INTERVENTIE KAN VERDER GEZET WORDEN

Meting dosistempo in contact met voertuig 5 µSv/u overschreden? LADING KAN GELOST WORDEN Specifieke losplaats Oppervlak met harde ondergrond Beschermingskledij wordt gedragen Max. dosistempo in contact met voertuig: 3,5 µSv/u

Zoeken naar de bron 20 µSv/u op borsthoogte overschreden? 500 µSv/u in contact met het voorwerp? TIJDELIJK OPSLAAN VAN AFVALZAK OP SITE Dosistempo op 50 cm van vuilzak: 4 µSv/u Dosistempo op 10 cm van vuilzak: 18 µSv/u Afvalzak nummeren Zak in vat waarop stralingssymbool is aangebracht Vat in afgesloten lokaal

MEDISCH AFVAL Snel verval? VERVALSTOCKAGE Tijdstip detectie: Dosistempo op 10 cm van vuilzak: 18 µSv/u Week later: Dosistempo op 10 cm van vuilzak: 10 µSv/u Vuilzak als conventioneel afval te verwijderen van zodra dosistempo vergelijkbaar is met dat van de achtergrond.

ALARM!! bij afvalverbrandingsinstallatie Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 7895 Max aantal CPS gemeten aan MP: 1827 Verhoging op 1 punt Spectrometer beschikbaar

Analyse waarschuwingsdrempel Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? Analyse signaal Homogeen of gelokaliseerd? GELOKALISEERD ALARM INTERVENTIE KAN VERDER GEZET WORDEN

Meting dosistempo in contact met voertuig 5 µSv/u overschreden? Bepaling radionuclide! Kortlevend radionuclide? Max. dosistempo in contact met voertuig: 3,5 µsv/u Radionuclide: I-131 LADING KAN ONMIDDELLIJK VERWERKT WORDEN

ALARM!! bij schroot verwerkend bedrijf Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 655400 Max aantal CPS gemeten aan MP: 2500 Verhoging op 1 punt

Analyse waarschuwingsdrempel Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? ER DIENT ONMIDDELLIJK CONTACT OPGENOMEN TE WORDEN MET EEN ERKENDE DESKUNDIGE

ALARM!! bij schroot verwerkend bedrijf Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 6928 Max aantal CPS gemeten aan MP: 1491 Volledige lading vertoont verhoging Lading betreft pakketten koper en aluminium

Analyse waarschuwingsdrempel Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? Analyse signaal Homogeen of gelokaliseerd? HOMOGEEN ALARM INTERVENTIE KAN VERDER GEZET WORDEN

Lading aanvaarden? Terugsturen mogelijk? TERUGSTUREN NA AKKOORD FANC Kan meerdere dagen duren gezien meerdere diensten betrokken zijn: -Transport -Bevoegde overheid in land van herkomst Max. dosistempo in contact met voertuig: 0,34 µSv/u TIJDELIJKE STOCKAGE OP SITE

Bepaling activiteitsconcentratie en radionuclide Finale bestemming Karakterisatie van materiaal door deskundige vereist Bepaling activiteitsconcentratie en radionuclide BESLISSING FANC: STORTEN SMELTEN VRIJGAVE ….

ALARM!! bij stortplaats Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 2984 Max aantal CPS gemeten aan MP: 1645 Volledige lading vertoont verhoging Lading betreft vliegassen

ACTIEDREMPEL NIET OVERSCHREDEN LADING KAN AANVAARD WORDEN Analyse drempels Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? Actiedrempel (2 x achtergrond) overschreden? Analyse signaal Homogeen of gelokaliseerd? HOMOGEEN ALARM ACTIEDREMPEL NIET OVERSCHREDEN OORZAAK GEKEND LADING KAN AANVAARD WORDEN

ALARM!! bij afvalverbrandingsinstallatie – ziekenhuisafval Aantal CPS achtergrondstraling op MP: 7895 Max aantal CPS gemeten aan MP: 1827 Verhoging op 1 punt

Analyse waarschuwingsdrempel Waarschuwingsdrempel (20 x achtergrond) overschreden? Analyse signaal Homogeen of gelokaliseerd? GELOKALISEERD ALARM INTERVENTIE KAN VERDER GEZET WORDEN

Meting dosistempo in contact met voertuig 5 µSv/u overschreden? LADING KAN TERUGGESTUURD WORDEN NAAR ZIEKENHUIS Max. dosistempo in contact met voertuig: 3,5 µSv/u

Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen Basisprincipes De interventie Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen Verwijderen van radioactieve stoffen

Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen (1) Tijdelijke stockage op de site is toegestaan De afvalstoffen opslaan in een vat (met het radioactiviteitssymbool duidelijk aangebracht!) + vat in een af te sluiten lokaal (dosislimiet) Inventaris van opgeslagen materiaal bijhouden

Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen (2) Medische isotopen Vervalstockage tot nagenoeg volledig verval Langlevende isotopen Afvoer via NIRAS

Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen (3) Indien: Dosistempo aan buitenwand < 1µSv/h (0,5µSV/h indien het permanent bezette werkplaats betreft) Dosistempo binnen het lokaal < 100µSv/h (gemeten ter hoogte van de borst)  Beroep doen op een erkende deskundige om afvoer via NIRAS te regelen

Verwijderen van radioactieve stoffen Basisprincipes De interventie Tijdelijke opslag van radioactieve stoffen Verwijderen van radioactieve stoffen

OPSLAG VOLDOET AAN VOORWAARDEN DRINGENDE OPHALING NIET AAN VOORWAARDEN OPSLAG VOLDOET AAN VOORWAARDEN DRINGENDE OPHALING JAARLIJKSE OPHALING FANC MAAKT LIJST VAN INRICHTNGEN OVER AAN CONTROLATOM OPHALING BINNEN DE 24u FANC GEEFT OPDRACHT AAN NIRAS OPHALING BINNEN DE MAAND UITBATER CONTACTEERT DESKUNDIGE