Endometriose Stadia en classificatie Sophie Traen
Pathofysiologie Endometriose - Veränderungen Schematische Darstellung der immunologischen Veränderungen bei Endometriose. (IL-1β: Interleukin-1β; PDGF: Platelet Derived Growth Factor; TGFα/-β: Transforming Growth Factor α/β; IL-6, -8: Interleukin-6, -8; VEGF: Vascular Endothelial Growth Factor; EGF: Epidermal Growth Factor; IGF’s: Insulin-like Growth Factors; PD-ECGF: Platelet-derived Endothelial Cell Growth Factor; FGF’s: Fibroblast Growth Factors; Endo1: Endophilin 1)
Ernst van endometriose De ernst van endometriose wordt op verschillende manieren aangegeven. Vandaar veel verwarring in de literatuur en dus in de informatie die aan de patient gegeven wordt. - de grootte van het letsel : dit is de meest eenvoudige manier om de ernst van endometriose aan te geven. - het microscopisch uitzicht : dit heeft voor heel wat verwarring gezorgd omdat de Subtle en de Diepe letsels miscroscopisch actief zijn terwijl de typische en de kystische doorgaans inactief voor komen. -het type letsel - de classificatie : het probleem is dat de meest gebruikte classificatie (de revised American Fertility Classification) geen rekening houdt met diepe letsels en dus de zwaarste letsels vaak als minimaal klasseert. (zie hieronder).
Classificatie van endometriose - De eerste classificatie was deze van Acosta met 1-2 voor oppervlakkige letsels en 3 voor kystische endometriose. -de rAFS classificatie is een puntensysteem waarin vergroeiingen (en dus kystische endometriose) zwaar doorwegen. -de Leuven AFS : klasseren Subtle lesions apart, omdat deze volgens ons noch pijn, noch infertiliteit veroorzaken en eigenlijk een normaal verschijnsel zijn dat bij elke vrouw van tijd tot tijd voorkomt. Klassen I en II zijn typische letsels van minder of meer dan 3 cm2. Klassen III en IV zijn kystische ovariële letsels met weinig of veel vergroeiingen. Diepe letsels worden apart geklasseerd met duidelijke vermelding van de grootte.
Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 Subtiele letsels www.gynsurgery.org/cgi-bin/ols.items.html?30.... Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 De vroege stadia na de implantatie worden subtiele lesies genoemd : het zijn kleine lesies (1 tot 3 mm) die er makroskopisch uitzien als witte blaasjes, rode blaasjes, poliep- of vlamvormige lesies.
Subtiele letsels (2) www.kup.at/journals/abbildungen/gross/5055.html Journal für Reproduktionsmedizin und Endokrinologie - Journal of Reproductive Medicine and Endocrinology 2005; 2 (5): 291-295 Oudere endometriose-implant met littekenvorming. Jonger endometriose-implant.
Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 Typische letsels www.gynsurgery.org/cgi-bin/ols.items.html?30.... Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 Typische lesies zijn zwart gespikkeld, over het algemeen in een wit sclerotisch gebied. Zij hebben een diameter van 1 tot 2 cm, maar kunnen een veel groter gebied bestrijken. Deze lesies vindt men niet alleen in het bekken , maar ook op het middenrif.
Typische letsels (2)
Typische letsels (3) Ook diepe letsels komen vaak voor als typische letsels.
Typische letsels (4)
Typische letsels (5) Sommige typische letsels kunnen een atypisch voorkomen hebben.
Cystische ovariële endometriose Cystische ovariële endometriose zijn endometriotische cysten in de eierstok. Vaak worden zij chocolade cysten genoemd vanwege de typische chokolade-achtige vloeistof die zij bevatten. Deze cysten hebben meestal een diameter van 3-4 cm maar kunnen tot 15 cm uitgroeien. Deze cysten gaan doorgaans gepaard met vergroeiingen met de bekkenwand of andere organen van het bekken.
Cystische ovariële endometriose (2)
Diepe endometriose www.kup.at/journals/abbildungen/gross/5055.html Journal für Reproduktionsmedizin und Endokrinologie - Journal of Reproductive Medicine and Endocrinology 2005; 2 (5): 291-295 Ernstige, diep infiltrerende endometriose met adhesievorming.
Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 Diepe endometriose www.gynsurgery.org/cgi-bin/ols.items.html?30.... Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 Endometriose kan infiltrerende lesies vormen. Deze zijn gewoonlijk gelegen achter de uterus in de Douglas. Deze letsels kunnen klein zijn en enkel opgemerkt worden bij klinisch onderzoek tijdens de menstruatie. Deze lesies kunnen tot soliede massa’s uitgroeien. Andere localisaties zijn infiltrerende letsels tussen de baarmoeder en de blaas (met gewoonlijk blaasklachten) en hogerop in de darm thv van het sigmoid.
Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03 Diepe endometriose (2) www.gynsurgery.org/cgi-bin/ols.items.html?30.... Klinisch voorkomen van endometriose Koninckx Philippe R. ,21/8/03
Ovarian remnant / Restovarium Het ovarian remnant syndroom is gelukkig zeldzaam. Het is een moeilijke diagnose en zeer moeilijke chirurgie. Doorgaans zijn baarmoeder en een ovrium reeds verwijderd. Bij echografie wordt een multikystisch letsel gezien vermoedelijk endometriose. Bij laparoscopie is er doorgaans een 'frozen pelvis', met een ingekapseld ovarium. Bij dissectie blijkt de ureter doorheen het ovarium te lopen hetgeen de chirurgie moeilijk maakt. (Koninckx Philippe R. ,21/8/03)