EEN VEILIGE THUISHAVEN Een veilige thuishaven voor iedereen Emrys Dijkhuis – Reuvers (6394922/10137726) Gymnasium / UvA Januari 2012

Doel Inzicht krijgen in de mogelijke begeleidingsactiviteiten voor sociale klimmers.

Sociale klimmer Lage SES Hoge SES Niet westers traditioneel Niet westers nieuwe groep Westers allochtoon Autochtoon

Wat zegt de literatuur? Mogelijke oorzaken achterstand sociale klimmers Sociaal economische positie Taal: DAT en CAT Culturele achtergrond Rol docent o.a. pygmalion effect Sociaal economische positie – ouders kunnen of willen thuis niet helpen met huiswerk, soms vragen de ouders de kinderen te helpen met andere dingen – geen ideale studiesituatie (Cognitieve Abstracte Taalvaardigheid). De -meer abstracte- taal die tweedetaalverwervers met name in schoolse situaties verwerven en nodig hebben, dit in tegenstelling tot DAT (Dagelijkse Algemene Taalvaardigheid), d.w.z. de -concrete- taal die een kind in dagelijkse situaties verwerft en nodig heeft. Culturele achtergrond – voorbeeld: niet recht aankijken, geen beurt vragen, niet durven zeggen dat je het niet snapt Pygmalion is een beeldhouwer uit de Griekse mythologie. Dagenlang werkte hij aan een standbeeld van een mooie vrouw om het uiteindelijk de perfecte schoonheid te geven. Hij raakte hierdoor smoorverliefd op het beeld en schonk het de mooiste cadeaus en juwelen. Maar het beeld bleef slechts van steen. Daarom smeekte hij de goden om het tot leven te wekken. En raad eens . . . zijn wens werd vervuld. Onbewust bevoordelen wij bepaalde kinderen. We geven zwakke leerlingen minder beurten, stellen minder hoge eisen aan hun antwoorden en geven minder tijd om na te denken. Een stilte is zielig voor het kind denken we. Door ons onbewuste gedrag worden zij minder gestimuleerd.

Vraagstelling Welke activiteiten en aandachtspunten zijn er voor de begeleiding van sociale klimmers op categorale gymnasia?

Deelvragen Doel: evalueren Deelvraag 1: Welke gymnasia heeft sociale klimmers in haar leerlingenbestand of richt zich specifiek op sociale klimmers? Doel: inventariseren Deelvraag 2: Op welke manier begeleiden andere gymnasia sociale klimmers? Bewustwording docenten – rol docent In de lessen/ lesstof – rol docent Buitenschoolse activiteiten (excursies, toneel, museumbezoek, anders?) Bijscholing leerlingen (taalles, cultuureducatie, anders) anders? Deelvraag 3: Welke aandachtspunten geven andere gymnasia voor de begeleiding van sociale klimmers? 3a Wat zijn de ervaringen met de begeleiding van sociale klimmers? 3b Wat zijn de succes en faalfactoren bij de implementatie van deze activiteiten? Doel: evalueren

Begeleidingsactiviteiten Leerlingbegeleiding Begeleiding taal Begeleiding cultuur Rol docent Overig – oa aanname beleid en schoolcultuur

Product – overzicht begeleidingsactiviteiten

A Leerlingbegeleiding Spitsklas (stoomcursus taal en cultuur) Cultuurbeschouwing Cultuurclubje (intervisie voor leerlingen) Socratische gesprekken Huiskamer Coaching door coaches Introductieperiode Bewuste leerlingbegeleiding met concrete afspraken voor voor leerling, ouders EN docent + monitoring

B Begeleiding taal Bewust taalbeleid; begrijpelijke taal en begrippen in de les(stof) Steunlessen taal voor taalzwakke leerlingen Differentiatie bij Nederlandse les in 1e klas Gebruik programma “Nieuwsbegrip” bij Nederlandse les

C Begeleiding cultuur - ontwikkeling Culturele ontwikkeling van de sociale klimmers Spitsklas groeiend probleem deelname aan “meerdaagse excursies” -> andere ouders als bemiddelaars? NB verder geen expliciete aandacht

C Begeleiding cultuur - bewustwording Bewustwording culturele pluriformiteit op school Nieuw vak: cultuurbeschouwing Aandacht voor meerdere culturen binnen school (evenementen) Cultuurclubje (intervisie voor leerlingen)

D Rol docent Briefing docenten; bewustwording problemen van sociale klimmers + eigen rol Bewuste leerlingbegeleiding; concrete afspraken voor leerling, ouders en docent met monitoring door schoolleiding Bewust taalbeleid; begrijpelijke taal en begrippen in de les(stof)

E Overig Aannamebeleid -> loting, selectiecommissie, iedereen Werving op niet traditionele scholen Klassenindeling -> groepsvorming Schoolcultuur -> welkom? Schoolgebouw/omgeving -> welkom? Coördinator veelkleurigheid Subsidiepotjes?

Quick wins Briefing docenten; bewustwording problemen van sociale klimmers + eigen rol Bewust taalbeleid; begrijpelijke taal en begrippen in de les(stof) Bewuste leerlingbegeleiding; concrete afspraken voor leerling, ouders en docent met monitoring door schoolleiding Aandacht voor pluriformiteit