Planning en BBC Meer doen met BBC en de opmaak van een omgevingsanalyse richting 2018-2019 Congres ‘Bestuurskracht voor en door plattelandsgemeenten’ Leuven, 8 juni 2017 Geert Mertens, Adviseur ABB

Situering en concept

Verkiezingen 2018 Verkiezingsprogramma’s Bestuursakkoord = compromis Keuzes maken, prioriteiten bepalen, accenten leggen Behoeften inschatten Beleid plannen, bepalen, uitvoeren, opvolgen, evalueren Spontaan beleid Planmatig beleid: meerjarige beleidsvisie BBC = concept en instrumentarium

Strategische planning BBC Strategie Financieel evenwicht ? Beleidsdoel- stellingen Verantwoordelijken Input (Middelen) Activiteiten (Actieplannen) Output (Resultaat) Effecten Algemene financiering Financiële vertaling Omgeving

Beleids- en Beheerscyclus (BBC) Planning Uitvoering Evaluatie Beleidscyclus & Financiële cyclus Beheerscyclus Taakstelling, delegaties, monitoring, beheersrapporten, Management informatiesysteem, …

De beleidsrapporten Beleidscyclus wordt vastgelegd in beleidsrapporten Meerjarenplan (en aanpassingen) Budget (en budgetwijzigingen) Jaarrekening Beleidsrapporten Informatiebehoeften hoofdgebruikers: raadsleden Informatie hoofdlijnen: prioritaire beleidsdoelstellingen Sterke koppeling beleid – financiële gevolgen

Infobehoeften raadsleden Planningsfase Bepaling van het beleid Wat willen we bereiken (resultaat of effect)? Wat gaan we daarvoor doen (actieplannen, acties)? Wat zijn de financiële gevolgen (ontvangsten en uitgaven)? Hoe gaan we dat financieren? Autorisatie (toekenning van kredieten)

Infobehoeften raadsleden Evaluatiefase Evaluatie van het beleid Wat hebben we bereikt (resultaat of effect)? Wat hebben we daarvoor gedaan (actieplannen)? Wat zijn de financiële gevolgen (ontvangsten en uitgaven)? Hoe hebben we dat gefinancierd Evaluatie van de autorisatie

Meerjarenplan 2020 - 2025 Dynamisch beleidsmatig meerjarenplan Uitgangspunten blijven maar context wijzigt (Voorontwerp) decreet lokaal bestuur (DLB) BBC-evaluatie Ervaringen en lessen vorige cyclus Haal meer uit BBC en gebruik het als vinger aan de pols Gebruik BBC als werk- en kwaliteitsinstrument Belang omgevingsanalyse en planningsproces Dynamisch beleidsmatig meerjarenplan

Overzicht en achtergrond belangrijkste geplande bijsturingen

1 decreet lokaal bestuur 2019 Politieke en ambtelijke integratie gemeente – OCMW 1 geïntegreerd meerjarenplan Meer ruimte voor lokale autonomie Keuzevrijheden presentatie strategisch beleid Kredietbewaking minder op voorgrond en soepeler Inperking en vereenvoudiging regels Minder procedures, minder en eenvoudiger schema’s Vereenvoudiging bestuurlijk toezicht

Evaluatie BBC Concept en fundamenten behouden 1 systeem voor alle lokale besturen Meerjarenplanning vanuit omgevingsanalyse Resultaatsgerichte denken (doelstellingen) centraal Koppeling inhoudelijke en financiële informatie Financieel evenwicht

Evaluatie BBC Bijsturing voor concrete knelpunten Beleidsrapporten toegankelijker voor raadsleden Meer concrete info voor raadsleden Minder schema’s, minder complex en technisch Bijkomende indicatoren financieel evenwicht Informatief, geen bijkomende normen Geconsolideerd Kredietbewaking op hoger niveau

Belangrijkste bijsturingen Integratie budget in meerjarenplan 3 beleidsrapporten Meerjarenplan Aanpassingen meerjarenplan Jaarrekening 1 geïntegreerd meerjarenplan voor gemeente en OCMW 1 doelstellingenboom 1 financieel evenwicht

Belangrijkste bijsturingen Meer info over prioritaire acties en actieplannen Keuzevrijheden presentatie beleidsrapporten Acties of actieplannen in strategische nota Cijfers in strategische of financiële nota Kredieten Via meerjarenplan Apart voor gemeente en OCMW Niet meer via beleidsdomeinen en investeringsrubrieken Meer autonomie: verhogen autorisatieniveau

Belangrijkste bijsturingen Uniforme en leesbaardere schema’s Minder technisch, bv. AFM Van 32 naar 13 schema’s Bijkomende info in toelichting en documentatie Indeling prioritair beleid – overig beleid geherdefinieerd Prioritaire beleidsdoelstellingen Niet-prioritaire beleidsdoelstellingen Verrichtingen niet in beleidsdoelstellingen vertaal Beleidsdomeinen nog enkel in toelichting

Belangrijkste bijsturingen Financieel evenwicht Behoud huidige normen Bijkomende indicatoren Gecorrigeerde AFM Financieel evenwicht op geconsolideerde basis Investeringen Geen verbinteniskredieten meer: transactiekredieten Meerjarig overzicht investeringsprojecten in toelichting Geen investeringsenveloppen voor kredietbewaking

Belangrijkste bijsturingen Overdracht transactiekredieten investeringen Principe behouden Niet langer automatisme Jaarlijkse beslissing uitvoerend orgaan Uiterlijk 31 maart N+1

Belangrijkste bijsturingen Opvolgingsrapportering voor raadsleden Timing bepaald door raad Minstens 1x per jaar Voor eind september over 1e semester Klemtoon op beleidsmatige luik Stand van zaken uitvoering prioritaire acties Ook financieel Belangrijke wijzigingen basisinformatie laatste MJP Financiële risico’s, grondslagen en assumpties MJP

Haal meer uit BBC en de omgevingsanalyse

Haal meer uit BBC Organiseer en systematiseer het planningsproces Omgevingsanalyse = fundament strategisch MJP en beleid Gebruik het meerjarenplan als beleidsmatig instrument Gebruik BBC als werk- en kwaliteitsinstrument Gebruik BBC voor uitbouw managementrapportering Organiseer voldoende eigenaarschap in BBC

Uitgangspunten omgevingsanalyse Basis planmatige werking lange termijn Geen doel op zich, middel om in kaart te brengen Wat komt er op de gemeente af? Toekomstperspectieven? SWOT? Tijdig: voor de verkiezingsperiode Geen ‘verplicht nummer’ Interne en externe omgeving Systematiek van updating Inventariseer informatiebronnen Inventariseer beschikbare data en te verzamelen data

Omgevingsanalyse praktisch Toekomstgerichte en inhoudelijke agenda (per werkgroep) Intern: zelfevaluatie (bv. VVSG- instrument, leidraad AV) Organisatie, personeel, communicatie Financieel Extern: bv. DESTEP-methode Demografisch Economisch Sociaal-cultureel Technologisch Ecologisch Politiek

Indicatoren - voorbeelden Bevolkingsevolutie, leeftijdsstructuur, geografische karakteristieken, infrastructuur, enz. Alleenstaanden, gezinnen met en zonder kinderen Werkenden, werkzoekenden, activiteitsgraad Gemiddeld inkomen Aantal leefloontrekkers, uitkeringsgerechtigden Ruimtelijke evoluties, verkavelingen Economische ontwikkelingen, KMO-zones, industrie Duurzaamheid gebouwen Mogelijkheden openbaar vervoer Aantal internetgebruikers

Indicatoren - voorbeelden Politieke samenstelling, politieke plannen Gevolgen Vlaamse beslissingen (bv. subsidies) Belastingen Ontleners bib, sportclubs, cultuurevenementen Rioleringsgraad Veiligheidsgevoel, buurtproblemen Energiepeil woningen Aantal rusthuisbedden, plaatsen kinderopvang …. Link indicatoren en beleidsdoelstellingen

Omgevingsanalyse Organisaties hebben vaak de neiging de blik naar binnen te richten. Maar het uiteindelijke resultaat moet toch de blik naar buiten zijn: oog voor de behoeften van de burger, sterke partnerschappen en openheid naar een snel evoluerende wereld.

Omgevingsanalyse Bronnen: gebruik beschikbare data en informatie Gemeentemonitor Financiële profielen Lokale statistieken Bestuurskrachtmonitor Thematische scans (bv. armoedemonitor) Vlaamse regionale indicatoren Herwerk waar nodig de data (bv. waarde APB en OOV per inwoner of 100 opcentiemen, schuld per inwoner) ….

Financiële profielen en gemeentemonitor Omgevingsscanner per gemeente 200 indicatoren waarvan 50 survey- indicatoren BBC-data Andere centraal geregistreerde databanken Bevraging inwoners: ‘wat vind jij van je gemeente?’ Beschikbaar vanaf maart 2018 Co-productie ABB en SVR Lijst indicatoren: www.gemeentemonitor.be Financiële profielen per gemeente

Omgevingsanalyse Verzamel zelf ontbrekende gegevens Eigen stuurbord en indicatoren GAS-sancties Zwerfvuil Subsidies … Monitoringssysteem: opvolging en update Niet alles leent zich tot meten of is nuttige info

Haal meer uit BBC Strategisch meerjarenplan 2020 - 2025 Beleidsmatig instrument Dynamisch Gezamenlijk product van politici en administratie Integraal beleidsplan Dienstverlening op maat van lokale behoeften Realistische doelstellingen (SMART) Accurate budgettering

Conclusies BBC-concept blijft behouden Integratie gemeente – OCMW heeft impact Gebruik BBC als beleids- en werkinstrument Op maat van de gemeente