Bedelorden, heiligen en ketters Blz 30 en 31 Werkboek par.6, blz 15

Bedelorden Vooral Franciscanen en Dominicanen Vestigen zich in de stad Gedachtengoed van Bernardus van Clairvaux, soberheid en ontberen van luxe

Bedelorden Ze leven van giften van de burgerij Ze geven o.a. onderwijs (universiteiten ontstaan hieruit) en ziekenzorg, dragen missen op etc. Prediking in de taal van het volk

Franciscus van Assisi Rijke koopmanszoon die tot inkeer kwam, armoede Kreeg toestemming van de Paus om te preken, i.t.t. de Katharen (ketters) Verzamelde gelijkgestemden om zich heen, ze bedelden voor de kost.

Franciscanen Klooster en kerk in de stad Benadrukten het gevoel in hun prediking Niet alleen het afschrikwekkende werd benadrukt Liefde van God voor de mensen Liefde voor God en alles wat hij geschapen had, mensen, dieren, planten Waren zeer populair en zo een wapen tegen de ketters Franciscanen

Katharen (ketters) benaming voor de aanhangers van de grootste middeleeuwse sekte, die zich vanaf het midden van de 12de eeuw over geheel West-Europa verbreidde Na de ondergang van de Albigenzen verloor de beweging geleidelijk haar aantrekkingskracht, ook doordat de armoedebeweging zich binnen de officiële Kerk had weten door te zetten (bedelorden)

Giotto Realistische uitbeelding van het verhaal van Franciscus in de San Francesco, Assisi

Scenes uit het leven van Christus in de Arena-kapel in Padua Links onder: de gulle gever is vereeuwigd terwijl hij de kapel aan de kerk aanbied, Scrovegni

Onderwijs Uit de scholen van de nieuwe kloosterorden ontstaan de universiteiten Aan de universiteiten worden onderwezen: de 7 vrije kunsten Het quadrivuium: Aritmetica (wiskunde) Geometrie (meetkunde) Astonomie (sterrenkunde) Musica (muzikale wetenschap der verhoudingen) Het trivium: Grammatica (taal) Retorica (spreken) Dialectica (redeneerkunst)

Behalve de bijbel bestudeert men ook klassieke bronnen Geloven alleen is niet meer genoeg,het goddelijke gaat schuil achter de materiele wereld Bestudering van de materiele wereld brengt de mens dichter bij God 

In de kunst gaat men moeite doen om de zichtbare wereld af te beelden Verzonnen dieren en planten, gedrochten en duivels maken plaats voor mensfiguren en echt bestaande planten en dieren

Echte mens afgebeeld: het betreft een man die een portrettekening maakt en op het voorhoofd van de geportretteerde een rode ster tekent. De miniaturist heeft hier een zelfportret gemaakt: hij beeldde zichzelf af als een van de uitverkorenen driedelige bijbel die in 1255 in opdracht van het Domkapittel van Hamburg werd gemaakt. Opdrachtgever was de kanunnik Berthold, schrijver een zekere Carolus. Op de laatste pagina van het derde deel, waar de tekst van de Apocalyps begint, is onderaan een bescheiden voorstelling te zien: het betreft een man die een portrettekening maakt en op het voorhoofd van de geportretteerde een rode ster tekent. Zoals beschreven in het zevende hoofdstuk van de Apocalyps, worden de 144.000 uitverkorenen die niet veroordeeld zullen worden, voorzien van een zegel op hun voorhoofd. De miniaturist heeft hier een zelfportret gemaakt: hij beeldde zichzelf af als een van de uitverkorenen.  De anonieme illustrator van de Hamburger bijbel nam de redding van zijn ziel klaarblijkelijk voetstoots aan. Daarbij is het opmerkelijk dat hier het maken van een zelfportret is weergegeven, waardoor er een voorstelling binnen de voorstelling is ontstaan.