Leerplantoelichting stw Katholiek Onderwijs Vlaanderen Regio Brugge 2016

Dagorde Kennismaken met de begeleiding Bronnen van informatie Vragen noteren Waarom dit leerplan? Visie op leerplan Studierichtingsprofiel en competenties aanpassen

Vakken binnen STW (NW en SW) Integrale opdrachten met V en E Servicedocument Kijkwijzer opmaak IO en evaluatie IO Stellingen Leerplandoelstellingen van de verschillende componenten

Kennismaken

Kennismaken Catherine.vandommele@katholiekonderwijs.vlaanderen integrale opdrachten -voeding Astrid.meganck@katholiekonderwijs.vlaanderen SW, integrale opdrachten Karine.willocx@katholiekonderwijs.vlaanderen integrale opdrachten Ann.casier@katholiekonderwijs.vlaanderen + els.bilcke@katholiekonderwijs.vlaanderen Expressie Dominique.hoorelbeke@katholiekonderwijs.vlaanderen Dirk.vansteenkiste@katholiekonderwijs.vlaanderen Peter.willems@katholiekonderwijs.vlaanderen Natuurwetenschappen

Bronnen en informatie Leerplannen en servicedocument: www.katholiekonderwijs.vlaanderen (diensten, secundair onderwijs, lessentabel) aanpassen

Bronnen en informatie Link expressie regio West-Vlaanderen Website Personenzorg regio West-Vlaanderen, www.katholiekonderwijs.vlaanderen (begeleiding, regionale begeleiding, regio West-Vlaanderen, websites begeleiding: personenzorg (stw) met onder meer kalender www.pinterest.com/personenzorg Link expressie regio West-Vlaanderen www.pinterest.com/elsbilcke/studierichtingen Lerarenteam stw op school

VRAGEN op post-it

Waarom dit leerplan?

Waarom dit leerplan? Veranderingen in denken over leren en onderwijzen: gebaseerd op een holistisch dynamisch en emancipatorisch mensbeeld en op het sociaal-constructivisme = begeleiden van het leren leren in de ruime zin van het woord, leren omgaan met kennis, leren van en met elkaar…

We leren…

Wat is leren ( = veranderen = betekenis geven) Belang van het brein: ontwikkeling en verbanden Motivatie = ‘zal ik dit kunnen?’ X ‘ is dit belangrijk voor me?’ Feedback (concreet adhv smart criteria met waarom en bijsturing) samen met de juiste les-start (motivatie, linken…): groot leereffect!

Niet vergeten Gun jezelf èn jouw team de nodige tijd Laat ook als beginner je stem horen, een frisse wind … Kwaliteit vraagt tijd

Visie op leren Leren in samenhang: 24 oktober 2017 Visie op leren Leren in samenhang: competentieontwikkelend leren (katholiekonderwijs.vlaanderen): samenspel kennis, vaardigheden, attitudes in een welbepaalde situatie ontwikkelen = groeien in kunde = leren Belangrijk dat leerlingen de samenhang tussen theorie en praktijk, tussen de verschillende componenten, tussen kennis, vaardigheden en attitudes ervaren! 14

Studierichtingsprofiel en competenties

Studierichtingsprofiel 1 Situering: wisselwerking mens, voeding en milieu. Vier componenten: SW, NW, V en E! 2 Beginsituatie: geslaagd in eerste graad Astroom èn brede interesse / ofwel in tweede graad stw (of andere aso of tso richting) 3 Vorming vanuit christelijk mensbeeld: verbondenheid!

Studierichtingsprofiel 4 Competenties en waarom! C1 Binnen een welomschreven opdracht sociaal wetenschappelijke en natuurwetenschappelijke onderwerpen onderzoeken Waarom is echt wel belangrijk …

Studierichtingsprofiel C2 Binnen een welomschreven opdracht een persoonsgerichte activiteit voor een groep organiseren/maaltijd plannen, voorbereiden en bereiden

Studierichtingsprofiel C3 Binnen een welomschreven opdracht iets mondeling presenteren voor een groep C4 Eigen leren/studieloopbaan in handen nemen

Studierichtingsprofiel 5 Doorstromingsgerichte studierichting Na de tweede graad stw studiegebied personenzorg of andere Na de derde graad stw - Se-n-se opleidingen, HBO5 verpleegkunde, graduaat orthopedagogie … - bachelor in de sociale, agogische, gezondheids- en onderwijssector …

Integrale opdrachten

Integrale opdrachten Context doelgroepen: eigen leeftijdsgenoten + kleine groep gezonde individuen Groeilijn Lln werken onder begeleiding van lerarenteam Lln leren keuzes maken

Integrale opdrachten Competenties in de tweede/derde graad STW: verschillende fasen/doelen in competenties liggen vast in leerplan! duidelijke groeilijn of cesuur tss tweede en derde graad

Competentiedoelen binnen de tweede graad C1: werken met afgebakende onderzoeksvragen, een werkplan opstellen, informatie zoeken uit één bron, een onderzoek uitvoeren en de resultaten beoordelen, rapporteren, resultaten voorstellen, uitvoering van een onderzoek evalueren. C2: uit een aanbod een activiteit/maaltijd/gerecht kiezen voor een doelgroep; een werkplan maken; een activiteit uitvoeren/maaltijd bereiden; uitvoering van een activiteit evalueren. C3: een onderwerp afbakenen; een korte mondelinge presentatie voorbereiden; een korte mondelinge presentatie geven met ondersteuning van één of meerdere opgegeven hulpmiddelen; een korte mondelinge presentatie evalueren. C4: eigen leren in handen nemen, samenwerken, reflecteren, omgaan met feedback, oriënteren op derde graad. geven samen met stw light?

Competentiedoelen binnen de derde graad C1: leerling bakent zelf onderzoeksvragen af, een werkplan opstellen, informatie zoeken uit meerdere bronnen, een onderzoek uitvoeren en de resultaten beoordelen, rapporteren, resultaten voorstellen en een eigen mening formuleren, uitvoering van een onderzoek evalueren. C2: een gepaste activiteit/maaltijd/gerecht kiezen voor een doelgroep; een werkplan maken; een activiteit uitvoeren/een maaltijd bereiden, anticiperen op de doelgroep; uitvoering van een activiteit evalueren. C3: een onderwerp afbakenen; een langere mondelinge presentatie voorbereiden; een langere mondelinge presentatie geven met ondersteuning van zelfgekozen hulpmiddelen, het beantwoorden van vragen van toehoorders; een langere mondelinge presentatie evalueren met hulp van toehoorders. C4: eigen leren in handen nemen, samenwerken, reflecteren, omgaan met feedback, oriënteren op verdere (studie)loopbaan.

Integrale opdrachten COL en leren in samenhang = IO! IO wordt opgebouwd vanuit één of meerdere competenties met inhoudelijke integratie vanuit twee of meer componenten Begeleid / gecoacht door multidisciplinair team V en E zijn middel tot COL èn Lpd V en E worden binnen IO gerealiseerd

Servicedocument juni 2011 Deel 1: werken met integrale opdrachten Deel 2: doelenboek met competenties en lpd V en E Planningsinstrument /raamplan Doelenboek en groeimap voor leerlingen Evaluatieinstrument voor team en lln Is dit voldoende als servicedoc bespreking? Samen met dia 34?

Servicedocument IO kijkwijzer Kijkwijzer bij evaluatie binnen integrale opdrachten STW Gebruik van deze kijkwijzers tijdens vakvergaderingen / schoolbezoeken begeleiders,… Kleine vb ter nadenken?

Stellingen De vier competenties moeten in elke IO aan bod komen Leerplandoelstellingen V kunnen verwezenlijkt worden in het complementair gedeelte Leraar SW kan geen deelopdracht NW in een IO begeleiden Leraren E bieden alle expressievormen aan

Stellingen 5 Binnen voeding is het belangrijk dat wat men klaarmaakt klopt met wat binnen het voedingsvoorlichtingsmodel wordt gepromoot 6 Doelen Voeding en Expressie zijn een middel om de competenties te bereiken 7 De titel van een IO geeft de samenhang tussen twee of meerdere componenten weer

Vakken binnen STW

Sociale wetenschappen Leerplan sociale wetenschappen Lpd sw moeten in sw bereikt en geëvalueerd worden. Voorbereiding, uitdieping, inoefenen kan in IO. IO kan rond inhoud van sw in samenhang met andere componenten en i.f.v. competentieontwikkeling opgebouwd worden.

Sociale wetenschappen Accenten ifv COL: - ondersteunende kennis cfr studie van.. - werkmodellen als ondersteuning - begeleid oefenen en vaardig worden in communicatie, samenwerken… - onderzoeken - reflecteren en feedback geven - eigen leerproces - …

Sociale wetenschappen Tweede graad Derde graad DS 1: Verkennen van eigen mogelijkheden als leerling binnen STW DS 6: Verkennen van eigen mogelijkheden als leerling na STW

Sociale wetenschappen DS 2: Verduidelijken van leerprocessen DS 3: Passend communiceren in verschillende situaties DS 4: Waarnemen en observeren van menselijk gedrag en interacties DS 2: Onderzoeken hoe de lichamelijke, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van de mens verloopt DS 3: Schetsen van de samenhang van de elementen die een rol spelen in het pedagogische handelen en van de wederzijdse beïnvloeding waarbinnen het pedagogisch handelen plaatsvindt. DS4: In kaart brengen welke factoren “gedrag” beïnvloeden en de relatie met leren illustreren.

Sociale wetenschappen DS 5: In kaart brengen hoe men als mens deel uitmaakt van de samenleving DS 5: Omgaan met rechten en plichten als jongeren DS 6: Verkennen en illustreren van de diversiteit tussen mensen De mens en zijn gedrag als uitgangspunt

Schema ‘mens en gedrag’ ‘Psychologie, een inleiding’ Academia Press, Gent 2004

Voeding Voeding is een middel tot COL Binnen de context van het leerplan Door middel van Integrale Opdrachten Equivalent van 2 uur/ week Eigen lpd 2 de graad – 3de graad, moeten ook geëvalueerd worden! Kader = gezonde voeding: NVGP –B , actieve voedingsdriehoek

Voeding 2de graad: 10 lpd , met onderliggende doelen Lpd, let op het gebruik van werkwoorden: toelichten, gebruiken, toetsen, verduidelijken, kiezen, verantwoorden, aanpassen, bereiden,… Bereiden voor doelgroepen ( met eigen wensen , noden, …)

Voeding 3de graad: 11 lpd , met onderliggende doelen Lpd, let op het gebruik van werkwoorden: (Aanvullend 2de graad) argumenteren Bereiden voor doelgroep en context

Natuurwetenschappen Tweede graad: 3-4 uur Derde graad: 4-5 uur

Waarom natuurwetenschappen ? Maatschappelijk belangrijk: economisch, technologisch, cultureel, filosofisch … Wetenschap voor de burger van morgen (breed vormend) Zorgen voor een ‘kritische massa’: - wetenschappen (evt. verdere studies) - technische beroepen Wetenschap voor de wetenschapper – technieker van morgen (specifiek vormend)

Titel samenkomst 24 oktober 2017 Dit schema komt uit het leerplan NW Ia, maar zal in alle komende (geactualiseerde) leerplannen wetenschappen voorkomen. Het stelt de vormende leerlijn wetenschappen voor over het gehele SO. Sedert sept. 2015 ook al in de vernieuwde leerplannen van de 2de graad tso/kso. Naam van de spreker of dienst

Voor wie natuurwetenschappen ? Breed vormend is voor iedereen belangrijk! (los van onderwijsvormen!) De diepgang, de voorbeelden (contexten) … worden voor een deel bepaald door het studierichtingsprofiel (profiel van de leerling) Specifiek vormend (los van onderwijsvormen!) Voorbeelden: - Wetenschappen aso - Techniek-wetenschappen, Biotechnische wetenschappen - Industriële wetenschappen

Natuurwetenschappen in stw Titel samenkomst 24 oktober 2017 Natuurwetenschappen in stw Breed vormend: wetenschap voor de burger - contextrijk - kwalitatief versus kwantitatief - inzicht primeert op regeltjes Specifiek vormend: verdere studies - voeding, dieetleer - verpleegkunde Formules kunnen (lees ook goed de DS ter zake) waar ze tot meer inzicht leiden, als kapstokken waar je je kennis kan aan ophangen. Denk bv. aan de formule van druk (p = F/A). Het in een illusie dat het obligate oplossen van vraagstukken er voor zal zorgen dat leerlingen meer inzicht verkrijgen, zeker als het dan nog gaat om vraagstukken waar je de formules moet omvormen en waar de gegevens niet in de SI-eenheid zijn opgegeven. Belangrijker is de link te leggen met bv. ski’s (grote A en dus kleine p) en met bv. de naald van een spuitje (kleine A en dus grote p), Naam van de spreker of dienst

Wat in natuurwetenschappen ? Titel samenkomst 24 oktober 2017 Wat in natuurwetenschappen ? Vier rubrieken in de algemene DS Onderzoekend leren Relatie wetenschap en samenleving Veiligheid en gezondheid Grootheden, eenheden en grafieken Deze rubrieken sluiten aan bij de nieuwe vakgebonden ET natuurwetenschappen voor de 2de graad tso Als je als leraar kan aantonen dat je voldoet aan de leerplandoelstellingen en de algemene doelstellingen, dan hoef je niet meer te bewijzen dat je voldoet aan de ET. Leerplannen zijn goedgekeurd op basis van ET. Naam van de spreker of dienst

Wat in natuurwetenschappen ? Titel samenkomst 24 oktober 2017 Wat in natuurwetenschappen ? Onderzoekend leren: Hoe gaan wetenschappers tewerk? (aan wetenschap doen –versus- over wetenschap leren) Hypothesevorming, experimenteren en waarnemen, rapporteren, reflecteren over de onderzoeksresultaten. De onderzoeksvraag en werkwijze wordt binnen NW aangeboden. Eigenlijk wordt de wetenschappelijke methode als didactische werkwijze gebruikt. Onderzoekend leren : 4 algemene doelstellingen Hypothese Experimenteren en waarnemen Rapporteren Reflecteren over de onderzoeksresultaten Naam van de spreker of dienst

Wat in natuurwetenschappen ? Titel samenkomst 24 oktober 2017 Wat in natuurwetenschappen ? De relatie tussen ‘Wetenschap en samenleving’ - wetenschap en maatschappij (bv. technische realistaties met een beter rendement zowel ecologisch als economisch interessant) - wetenschap en cultuur (bv. de wetenschappelijke methode is zo succesvol gebleken dat zo ook wordt gebruikt in de menswetenschappen) - wetenschap en duurzaamheid (oplossingen voor ecologische problemen zijn veelal ook te vinden in doorgedreven wetenschappelijke en technologische evoluties) Zie leerplan p 52. 3 algemene doelstellingen Naam van de spreker of dienst

Wat in natuurwetenschappen ? Titel samenkomst 24 oktober 2017 Wat in natuurwetenschappen ? Veiligheid en gezondheid: Veilig en milieubewust uitvoeren van experimenten: eigen gezondheid en die van anderen, opvolgen van instructies, GHS (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals: H- en P-zinnen) Grootheden, eenheden en grafieken Grootheden en eenheden enkel binnen contexten. Grafieken interpreteren belangrijker dan vraagstukken oplossen. Merk op dat in het oude leerplan (in 2015-2016 nog in voege in het 4de jaar) er een hoofdstuk metrologie was, dat weliswaar geïntegreerd moest worden aangeboden (= niet in het begin van het jaar, maar geleidelijk aan via contexten). Voorlopig zijn echter de leerwerkboeken nog niet aangepast. Valkuil!!! Zowel Plantyn (Eureka) en De Boeck (Elementair) hebben aangekondigd dat ze tegen september 2016 op de markt komen met nieuwe uitgaven, zowel voor 3 als voor 4 STW, Naam van de spreker of dienst

Hoe natuurwetenschappen geven ? Titel samenkomst 24 oktober 2017 Hoe natuurwetenschappen geven ? Leerplandoelstellingen interpreteren vanuit en de evaluatie toespitsen op onderzoekend leren, wetenschap en samenleving, veiligheid en gezondheid, grootheden, eenheden en grafieken. Niet de feiten, formules, vraagstukken, … op zich zijn belangrijk! Voorbeelden kiezen die aansluiten bij leefwereld van de leerling en het studierichtingsprofiel Laatse dia algemeen deel. Naam van de spreker of dienst

EXPRESSIE in STW = zich uitdrukken

Inhoud leerplan 1 impressie en expressie 2 activiteiten uitwerken en ondersteunen 3 presenteren

Vanuit contexten beeld beweging klank woord

1 Impressie en expressie 1 Beschouwen - kunst - cultuur - expressievormen - eigen creatieve uitingen

1 Impressie en expressie 2 Inleven - kunst - cultuur - expressievormen - eigen creatieve uitingen

1 Impressie en expressie 3 Creëren vanuit - impressie - concept - emotie

1 Impressie en expressie  experimenteren kiezen (diamantstructuur)

1 Impressie en expressie 4 Reflectie - expressieve creatie - talenten - culturele oriëntatie

1 Impressie en expressie 5 Communicatie - eigen impressie - eigen creatieve expressie

2 Activiteiten uitwerken en ondersteunen 1 expressiemogelijkheden verkennen 2 samenwerken 3 verschillende expressievormen

2 Activiteiten uitwerken en ondersteunen Vanuit contexten beeld beweging klank woord

3 Presenteren 1 stapsgewijze opbouw 2 eigen expressieve uitingen 3 via verschillende expressievormen 4 voor een groep presenteren 5 bouw gestructureerde vrijheid in voor de leerlingen

Tips Voorzie genoeg tijd! Werk opdracht volledig af! (extra tijd) (stappenplan – diamantstructuur) Werk opdracht volledig af! (extra tijd) Geef niet teveel opdrachten!  enkele opdrachten goed afwerken