INTERCULTURELE COMPETENTIES INTERNATIONALE COMPETENTIES Opleiding Verpleegkunde Campus Mechelen Wendy de Vaal Wendy.devaal@thomasmore.be

VISIE ONDERWIJS EN STUDENTEN THOMAS MORE … onze afgestudeerden en medewerkers zijn trendsetters in werkveld en samenleving het leren is gericht op het verwerven van sleutelcompetenties voor de toekomst onze afgestudeerden en medewerkers zijn wendbaar en veerkrachtig onze afgestudeerden zien de opportuniteiten van een internationale en gedigitaliseerde samenleving

STAD MECHELEN: ETNISCH CULTURELE MINDERHEDEN NAAR HERKOMSTLANDEN Maghreb landen: De landen Marokko, Algerije, Tunesië, Libië en Mauritanië vormen een politieke eenheid

HOE ‘INTERCULTURALISEREN’ VAN HET CURRICULUM START IN 2014 themavergaderingen Centrum voor Intercultureel Management en Internationale Communicatie (CIMIC) Online enquête bij lectoren verpleegkunde 100% van de respondenten vindt het belangrijk om in een hedendaags curriculum verpleegkunde aandacht te besteden aan interculturaliteit en diversiteit 47% besteedt geen aandacht aan cultuursensitieve zorg (CSZ) binnen haar vak; 53% wel 37,5% besteedt geen aandacht aan CSZ op stage; 62,5% wel (hoe werd niet bevraagd) : o.a. Belgische huisarts met Marokkaanse roots – collega vroedvrouw die voordien in Afrika werkzaam was - …

EEN VAK (50%) OF TRANSVERSAAL (82%) ? opo transversaal Volgens mij moet je OPO hebben waar je aandacht schenkt aan cultuursensitieve zorg   Bij andere vakken link leggen naar het vak rond diversiteit, aandacht vestigen op. in elk vak kan het; overal raakvlakken (4x) toelichting binnen de verschillende vakken en een paper die vakoverschrijdend loopt en meetelt voor het punt stageverslag Integratie van dit aspect in diverse opleidingsonderdelen. Ik meen dat de wijze en de inhoud kan en mag verschillen afhankelijk van de lesmaterie. Aandacht voor diversiteit doorheen verschillende vakken, zoals we ook gekozen hebben om de geriatrische afstudeerrichting niet meer in te richten maar geriatrische aspecten doorheen heel het curriculum aan bod te laten komen. Respect is ook ingebed in alle vakken, zodoende ook cultuursensitieve zorg Vermits zorg geworteld is binnen een holistische mensvisie is diversiteit ingebed in het streven naar 'goede zorg'. Ik meen dat hier niet gekozen dient te worden tussen OF vak OF transversaal. Ik denk veeleer in termen van EN/EN

PROJECT ‘CULTUURSENSITIEVE VERPLEEGKUNDE’ 1. Kennis van culturele competenties van docenten verruimen en versterken: • Analyse van kennis : voormeting door gebruik van de ICWijzer; • vormingsaanbod op maat; 2. Integreren van culturele competenties in het curriculum van de opleiding verpleegkunde: • Analyseren, aanvullen en uitbreiden van alle opleidingsonderdelen (inclusief stage en bachelorproef) op integratie van cultuursensitieve zorg. 3. Voortzetting nascholingsaanbod m.b.t. cultuursensitieve zorgaspecten

' Als ik aan de leraren denk die belangrijk voor mij waren, dan duiken vooral termen als vertrouwen, geloof, empathie en passie op. Die zorgen voor ontluikende interesse en uiteindelijk autonome motivatie bij de student. Hoe kan je deze passie bijbrengen ? Als je het aan mij vraagt: door zelf passie te hebben en die passie te tonen......’

INTERNATIONALE COMPETENTIES (www.internationalecompetenties.be) Taalvaardigheid Interculturele competenties Internationale betrokkenheid (global engagement) Persoonlijke groei Internationale vakkennis (international disciplinary learning)

Taalvaardigheid en global engagement scoren iets minder, maar men vindt de competenties duidelijk belangrijk LEERDOEL: enkel persoonlijke groei EVALUATIE: enkel persoonlijke groei WERKVORMEN: enkel persoonlijke groei scoort hoog, ook interculturele competenties en global engagement. Opmerkelijk: internationale vakkennis

INTERCULTURELE COMPETENTIES

1. Een vreemde taal spreken: niet noodzakelijk 1. Een vreemde taal spreken: niet noodzakelijk??; tekst begrijpen is vnl Engels

INTERNATIONALE BETROKKENHEID

PERSOONLIJKE GROEI

INTERNATIONALE VAKKENNIS

Cultuursensitieve verpleegkunde Bevraging derdejaars studenten: Werken in een interculturele omgeving? Resultaat IC-Wijzer

Cultuursensitieve verpleegkunde Competent samenwerken met zorgvragers en/of zorgverleners van een andere culturele achtergrond 43% niet competent 53% wel competent  slechts 16% wijt dit aan de opleiding. De andere wijten dit aan persoonlijke redenen (reizen,…)

Cultuursensitieve verpleegkunde Reden wel en/of niet competent voelen

Cultuursensitieve verpleegkunde Reden wel en/of niet competent voelen

Cultuursensitieve verpleegkunde Niet competent

Cultuursensitieve verpleegkunde Belang om IC te verwerven binnen de opleiding 68% vind het heel belangrijk tot belangrijk 32% matig belangrijk

CULTUURSENSITIEVE VERPLEEGKUNDE MICROBIOLOGIE en HYGIËNE

Multiperspectiviteit Probleem van AB resistentie en verschillen ngl medische aanpak in verschillende Europese landen – actualiteit opvolgen Beknopte bespreking van bevorderlijke factoren van AB resistentie die buiten de geneeskunde vallen bvb impact van AB gebruik in de landbouw Belang van therapietrouw in de strijd tegen tuberculose en andere infectieziekten met een groot maatschappelijke impact en gevaar vb HIV bij niet-geregulariseerde zorgvragers bvb daklozen, illegalen

Maatschappelijke betrokkenheid tonen Bvb het belang inzien van vaccinaties in het algemeen bij professionele zorgverleners om kwetsbare zorgvragers vb ouderen, verzwakten te beschermen + weigeren van vaccinatie in bepaalde bevolkingsgroepen vb getuigen Jehova Nut inzien van het correct volgen van richtlijnen rond AB gebruik zowel bij individueel als professioneel gebruik in het kader van resistentieproblematiek

Zich internationaal oriënteren Infectieziekten = probleem in verschillende continenten door de intensieve mobiliteit van individuen en groepen (migratie – vluchtelingen) Inzichten verwerven in enkele infectieziekten die bepaalde bevolkingsgroepen treffen en irreversiebel zijn bvb HIV, malaria - Ontstaan van griepvirusmutaties in het Verre Oosten mede o.a. door hun vorm van samenleven met o.a. pluimvee en andere

Zich internationaal oriënteren/ internationale vakkennis Het ontwikkelen van een geschikt griepvaccin dankzij een wereldwijde samenwerking Belang van de organisatie Center for Disease Control in Amerika en hoe de richtlijnen invloed hebben op onze infectiepreventiemaatregelen in de ziekenhuizen

CULTUURSENSITIEVE VERPLEEGKUNDE Voedings- en dieetleer

culturele ontvankelijkheid : verpleegkundige moeten zich kunnen aanpassen aan de patienten . Wat doen we met het meebrengen van eten door bezoekers: bvb Joden

culturele kennis: Achtergrondkennis rond voeding en gewoonten is noodzakelijk: Vaak vertrekken we uit ons verkeerde steriotype beeld.

Multiperspectiviteit “Eten en andere culturen” bv in woonzorgcentra.

Zich flexibel opstellen Bestaat een ontbijt steeds uit boterhammen met choco en confituur?

Eigen mening vormen over maatschappelijke of internationale onderwerpen. Waarom niet standaard halal voeding geven in ZH?

CULTUURSENSITIEVE VERPLEEGKUNDE COMMUNICATIE

COMMUNICATIE Leerlijn TOPOI (E.Hoffman, 2009)

INTERNATIONALISERING OPO International activity – 3ECTS OPO Medical English OPO Intercultural communication OPO Sexual health OPO Diversiteit Inkomende/ uitgaande studentenmobiliteit  Inkomende/ uitgaande personeelsmobiliteit  TRI-P

TRI-P PERSOONLIJK PROFESSIONEEL GROEIPROJECT

TRI-P 4 jaar JAAR 1 JAAR 2 Internationale dagen ICwijzer  in kaart brengen van eigen noden, werkpunten, sterke punten Aanvragen van een ‘visum’ JAAR 2 Eigen traject Activiteit in het kader van diversiteit

TRI-P Taalcursus Samen inburgeren Buddy voor inkomende studenten Praatcafé Organiseren internationale dagen Maatschappelijke oriëntatie Monitor ....

VALKUILEN Stereotypen en vooroordelen Extra werk voor docenten Waar juiste informatie vinden? Wie verwerkt het in de cursus? Continue opvolging noodzakelijk of Wie ‘controleert’? Hoe IC evalueren? ….