BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF OUDEREN HEBBEN DE TOEKOMST KBO-Brabant Congres 2017 Seniorenhuisvesting in Brabant 8 juni 2017 Niek Bargeman Senior adviseur bevolking en wonen Provincie Noord-Brabant

Bevolkings- en woningbehoefteprognose, actualisering 2017 Onderdelen van de prognose Ontwikkeling vruchtbaarheid (aantal geboorten) Ontwikkeling levensverwachting (aantal sterfgevallen) Buitenlandse migratie (in lijn met nationale CBS-prognose) Binnenlandse migratie (langetermijntrend) Huishoudensontwikkeling Ontwikkeling woningbehoefte en woningvoorraad

Geboorte en sterfte in Brabant Door de vergrijzing van de bevolking neemt het aantal sterfgevallen de komende decennia sterk toe. Omdat het gemiddeld kindertal per vrouw vrij stabiel blijft, veranderen de geboorteaantallen maar weinig. Vanaf het begin van de jaren ’30 gaat de sterfte het aantal geboorten overtreffen en slaat de natuurlijke aanwas om in een natuurlijke afname.

Toename sterfte, afname natuurlijke aanwas Natuurlijke bevolkingsgroei Noord-Brabant, 1950-2050

Binnenlandse en buitenlandse migratie-ontwikkelingen De komende tijd worden in Noord-Brabant positieve binnenlandse migratiesaldi verwacht van gemiddeld 700 personen per jaar. Dit is in lijn met het langjarig gemiddelde en met de doorgaans licht positieve saldi van de laatste jaren. Vooral door asielmigratie is het buitenlands migratiesaldo recent sterk toegenomen, tot ca. +15.000 in 2016. De komende jaren zal dit saldo naar verwachting weer teruglopen, van 10.000 in 2017 tot ruim 4.000 midden jaren ’20.

Recent sterke toename buitenlands migratiesaldo Migratiesaldi Noord-Brabant, 1950-2050

Bevolkingsgroei in Brabant De Brabantse bevolking groeit tot begin jaren ’40 nog met ruim 130.000 mensen, tot bijna 2,65 miljoen inwoners. Daarna neemt het bevolkingsaantal iets af. Tegen het einde van de jaren ’20 krijgt het landelijk gebied als geheel te maken met bevolkingskrimp. In het stedelijk gebied blijft de bevolking nog lange tijd groeien, al neemt de groei ook hier sterk af. .

Afnemende bevolkingsgroei, lichte krimp vanaf begin jaren ’40 Noord-Brabant, 1950-2050

Afnemende bevolkingsgroei, lichte krimp vanaf begin jaren ’40 regionaal, 2017-2050

Groei en krimp per gemeente Steeds meer gemeenten krijgen in de komende decennia te maken met een afname van het aantal inwoners. Bevolkingskrimp doet zich eerst vooral in de landelijke gebieden voor, later ook elders. De bevolkingsgroei concentreert zich in de steden.

Stedelijk concentratiegebied Steeds meer gemeenten krijgen te maken met bevolkingsafname (verdeling aantal gemeenten naar groei of krimp (gemiddeld jaarlijks)) Noord-Brabant Stedelijk concentratiegebied Landelijk gebied

Groei en krimp per gemeente gemiddeld jaarlijkse bevolkingsgroei (of krimp) 2005 t/m 2014

Groei en krimp per gemeente gemiddeld jaarlijkse bevolkingsgroei (of krimp) 2015 t/m 2024

Groei en krimp per gemeente gemiddeld jaarlijkse bevolkingsgroei (of krimp) 2025 t/m 2039

Groei en krimp per gemeente gemiddeld jaarlijkse bevolkingsgroei (of krimp) 2040 t/m 2049

Veranderingen in leeftijdssamenstelling Rond 2040 bereikt de vergrijzing van de Brabantse bevolking haar hoogtepunt. Dan is 27,5% 65 jaar of ouder, tegen 19% in 2016. De hoogste leeftijdsgroepen (75+) groeien het sterkst. Landelijke gebieden vergrijzen meer dan stedelijke gebieden.

Sterk veranderende leeftijdssamenstelling: ouderen hebben de toekomst 1980 2010 Sterk veranderende leeftijdssamenstelling: ouderen hebben de toekomst Leeftijdsopbouw Noord-Brabant 1980 - 2015 - 2040 1980 2015 2040

Vergrijzing is rond 2040 op haar hoogtepunt

Ontwikkeling van de potentiële beroepsbevolking Tot 2050 neemt de potentiële beroepsbevolking in de leeftijd tussen 20 en 65 jaar met ongeveer 100.000 personen af (-7%). Door de verhoging van de AOW-leeftijd blijft het arbeidspotentieel echter op peil. In 2050 telt Noord-Brabant ruim 1,5 miljoen potentiële werknemers, vrijwel net zoveel als in 2016, waarvan bijna 10% 65 jaar of ouder zal zijn. .

Steeds meer 65+-ers maken deel uit van de potentiële beroepsbevolking

Veranderingen in huishoudenssamenstelling Tot 2050 komen er in Noord-Brabant nog zo’n 130.000 huishoudens bij. Vooral het aantal alleenstaanden groeit sterk. Verwacht wordt dat in 2050 van alle huishoudens 42% een eenpersoonshuishouden is. Door de vergrijzing neemt vooral het aantal oudere alleenstaanden (75+) sterk toe. .

Vooral toename van eenpersoonshuishoudens

Sterke toename aantal alleenstaande ouderen

Wonen met zorg en welzijn Samenhangend met de vergrijzing liggen er in Noord-Brabant forse opgaven op het vlak van ‘wonen met zorg en welzijn’, vooral bij het ‘beschermd wonen’ en het ‘geschikt wonen’. Een belangrijk deel van de opgave bestaat uit het aanpassen van de bestaande woningvoorraad. .

Vooral de vraag naar beschermd wonen en aangepaste (ouderen)woningen neemt de komende decennia sterk toe

Ontwikkeling van de Brabantse woningvoorraad De komende jaren wacht Brabant nog een behoorlijke woningbouwopgave. Tot 2030 zal de woningvoorraad nog met 100.000 tot 120.000 woningen moeten toenemen, gemiddeld zo’n 10.000 woningen (netto) per jaar. Dit om de verwachte groei van het aantal huishoudens op te kunnen vangen en bestaande woningtekorten zo veel mogelijk terug te dringen. Regionaal zijn er grote en toenemende verschillen in groei van de woningvoorraad. In lijn met het provinciale verstedelijkingsbeleid concentreert de groei zich in de stedelijke gebieden. .

Groei woningvoorraad Groei woningvoorraad regionaal, 2017-2050

Tot 2030 nog 100.000 – 120.000 woningen toe te voegen aan de voorraad Groei woningvoorraad Noord-Brabant, 1990-2050

Woningvoorraad: vooral tot 2030 nog behoorlijke opgave

Woningvoorraad: vooral tot 2030 nog behoorlijke opgave, daarna verder afnemende groei, krimp in landelijke gebieden

Bevolkings- en woningbehoefteprognose, actualisering 2017 Gepubliceerd: 31 mei 2017 /// www.brabant.nl/bevolkingsprognose