Inge Cantatore Diëtistenpraktijk Equilibio Voeding & bewegen bij ouderen en chronisch zieken Hogeschool Arnhem/Nijmegen, 28-03-2017 Inge Cantatore Diëtistenpraktijk Equilibio

Inhoud presentatie Voorstellen Ontwikkelingen in de (1stelijn) gezondheidszorg APP, Amsterdams Paramedisch Platform De praktijk in Amsterdam West: 2 projecten Netwerk Fit in West Drijvende Krachten Casus uit de praktijk

Even voorstellen Inge Cantatore, zelfstandig gevestigd diëtist Praktijk in Amsterdam West/Bos & Lommer Multiculturele wijk Lage SES, eenzaamheid, psychische problemen, financiële problemen Begeleiding individueel en in groepsverband Gericht op samenwerken Fysiotherapie, ergotherapie, wijkverpleging, maar ook welzijnsorganisaties, vrijwilligersorganisaties in de wijk

Gezondheidszorg verandert rap Vanaf 2015 grote verandering in 1ste lijn gezondheidszorg Transitie van AWBZ naar WMO: rol gemeente neemt toe Aanpak: Van ZZ naar GG naar MM

Overzichtsmodel 3e lijn Zorgverzekeraars 2e lijn 1e lijn Gemeente Overheid 3e lijn Sigra Zorgverzekeraars 2e lijn SIGRA (Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam) is het samenwerkingsverband van organisaties en formele netwerken, actief in de gezondheidszorg en welzijn in de regio Groot Amsterdam ELA = regionale ondersteuningsstructuur voor eerstelijns gezondheidszorg. 1e lijn ELA/ROS Gemeente 0e lijn Informele zorg

Verschuiving patiënten Overheid 3e lijn Sigra Zorgverzekeraars 2e lijn SIGRA (Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam) is het samenwerkingsverband van organisaties en formele netwerken, actief in de gezondheidszorg en welzijn in de regio Groot Amsterdam ELA = regionale ondersteuningsstructuur voor eerstelijns gezondheidszorg. 1e lijn ELA/ROS Gemeente 0e lijn Informele zorg

Overzichtsmodel Verschuiving zorg/geld 3e lijn Zorgverzekeraars Overheid 3e lijn Zorgverzekeraars 2e lijn SIGRA (Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam) is het samenwerkingsverband van organisaties en formele netwerken, actief in de gezondheidszorg en welzijn in de regio Groot Amsterdam ELA = regionale ondersteuningsstructuur voor eerstelijns gezondheidszorg. 1e lijn nieuw Gemeente 0e lijn Informele zorg nieuw

Wijkzorgnetwerken WIJKZORGNETWERK INFORMELE ZORG 0e lijn Gemeente Overheid INFORMELE ZORG 0e lijn FORMELE ZORG 1e lijn Gemeente WIJKZORGNETWERK Zorgverzekeraars ELA ROS

Uitgangspunten Wijkzorg Amsterdammer staat centraal Eigen kracht: welzijn op recept Vergroten zelfredzaamheid: niet meteen oplossing bieden Zorg op maat Dichtbij huis, wijkgerichte benadering Gebruik maken van sociale netwerken/informele netwerken Studenten die hulp bieden in ruil voor goedkopere huur Met minder middelen passende hulp bieden Omslag in denken en doen: Anders Kijken, Anders Doen (AKAD)

Spelers in de 1e lijn WIJKZORGNETWERK INFORMELE ZORG 0e lijn Overheid INFORMELE ZORG 0e lijn FORMELE ZORG 1e lijn WIJKZORGNETWERK Gemeente Zorgverzekeraars ELA ROS E A A I P I R M D C

APP, Amsterdams Paramedisch Platform Paramedici zijn versnipperd in de wijk Paramedici zijn (nog) niet aangesloten in de wijkzorg netwerken Conclusie: er ontbreekt een aanspreekpunt 2014: Oprichting APP

APP, Amsterdams Paramedisch Platform APP is het eerste aanspreekpunt in NL voor belangrijke stakeholders (gemeente/ zorgverzekeraars) en vertegenwoordigt de Amsterdamse paramedici Doel: Optimale zorg leveren aan de Amsterdamse Patiënt door samenwerking te stimuleren tussen: Paramedici onderling Wijkzorg netwerken Welzijnsorganisaties

Spelers in de 1e lijn FORMELE ZORG Zorgverzekeraars Gemeente Overheid INFORMELE ZORG Welzijn Cliëntenorganisaties Vrijwilligersorganisatie Wijkagent Wijkbeheer organisatie FORMELE ZORG Huisarts/POH Maatschappelijk werk Wijkverpleging Gemeente Zorgverzekeraars P A R A M E D I C I ELA/ROS

De praktijk in Amsterdam West….. 33 % van alle inwoners is chronisch ziek: 40.000 inwoners! Chronisch ziek i.v.m.: Diabetes Mellitus COPD Hart en vaatziekten Reuma Psychische problemen

De praktijk in Amsterdam West Welke oorzaken kunnen jullie verzinnen??

De praktijk in Amsterdam West Oorzaken zijn divers: Lichamelijke oorzaken: Overgewicht/Obesitas Invloed van medicatie Psychische problemen eenzaamheid, rouw, zorgen om familie, ervaringen in verleden Financiële problemen Culturele verschillen Motivatie om te komen tot gedragsverandering is een grote uitdaging

De praktijk in Amsterdam West Om deze groep te bewegen tot gedragsverandering/aanpassing van leefstijl vraagt om: Respect en begrip Geduld Luisterend oor Stap voor stap aanpak Een GG benadering en geen ZZ-benadering

Hoe het begon? In 2009-2011 Leefstijladviseur in De Beweegkuur op verzoek van HA In 2011: Oprichting Netwerk Fit in West Gezondheidsvoordelen van meer bewegen zijn groot. Chronisch zieken zijn extra moeilijk aan het bewegen te krijgen EN houden Ze willen vaak wel, maar weten ook niet zo goed hoe Lichamelijke beperkingen maken het lastig Aanbod is niet afgestemd op hun behoeften (aanbod OnlyFriends)

Netwerk Fit in West Deelnemers: Gemeente: Stadsdeel West ROS/1stelijnAmsterdam BigMove (GIGA) Reade/Jan van Bremeninstituut Verschillende fysiotherapie praktijken Diëtistenpraktijk Equilibrio

Netwerk Fit in West Uitgangspunten: Van ZZ naar GG benadering (ziekte/zorg naar gedrag/gezondheid) Warme overdracht; soms echt letterlijk Aanbod moet: Laagdrempelig Dichtbij huis Betaalbaar Georganiseerd door bewoner zelf (eigen buurtinitiatieven: “welzijn op recept”)

Netwerk Fit in West Drie niveaus voor de cliënt: 1. kan zelfstandig bewegen (warme) overdracht beweeg/sportaanbod 2. heeft enige hulp nodig bij bewegen Beweegadvies: 3-4 consulten 3. heeft veel hulp nodig bij bewegen Beweegprogramma*) Fysio * = 3 maanden twee keer per week sporten bij fysiotherapeut *) Achmea vergoedt sinds 2015 maar 1 Beweegprogramma per leven

Casus Somatisch Functioneel Man van 35 jaar, sinds 1 maand bekend met DM Type 2, waarvoor nog geen medicatie Erfelijk niet belast met DM Last van hyperklachten BMI: 35 Werkeloos, voelt zich futloos en moe Probeert dagelijks een wandeling te maken, maar zit liefst hele dag binnen. Psychisch Sociaal Piekert veel, slaapt slecht, heimwee, ervaart stress tgv financiële problemen Marokkaanse afkomst, getrouwd, twee kinderen Leeft vrij geïsoleerd: sinds 10 jaar in Nederland, geen vrienden, geen familie in de buurt

Casus De huisarts heeft deze meneer doorgestuurd naar jou. Doel behandeling is om medicatie tegen DM Type 2 te voorkomen Wat zouden jullie deze meneer als eerste adviseren?? Waar is je aanpak op gericht?

Twee concrete projecten Vanuit Netwerk Fit in West zijn 2 concrete projecten ontstaan: Zo gezond als een vis van Drijvende Kracht Health Tour

Drijvende Kracht Project voor vrouwen met een allochtone afkomst Start met een boottocht door de Amsterdamse grachten 18 lessen: 2 x per week: voedingslessen +beweegles Gericht op zelfredzaamheid: Kleine groep zorgt na afloop voor continuïteit van de geleerde lessen Train de trainer effect Eigen beweeglessen, o.a. zwemles!

Health Tour/Tour 66 Leefstijlprogramma Programma van 12 weken: 2 x per week sporten onder begeleiding van een sportcoach 3 x workshop van diëtist 3 x workshop van psycholoog of ergotherapeut Gericht op warme overdracht: Kennismaking met sport/beweegaanbieders in de buurt: wijkgericht benadering

Voordelen groepsbegeleiding Sluit vaak beter aan: Peer to peer effect: Onderling uitwisselen van eigen ervaringen Meer effect als je vriendin het zegt, dan een professional Ontstaan van sociale contacten Meer stimulatie om door te gaan; groepscontrole Laagdrempelig Warme overdracht Vaak gesubsidieerd door de gemeente, dus redelijk betaalbaar.

Stedelijk Netwerk Leefstijl In alle stadsdelen van Amsterdam zijn netwerken ontstaan die zich richten op het in beweging brengen en houden van chronisch zieken en ouderen Netwerkpartners zijn altijd gemeente, lokale beweegaanbieders vanuit welzijnsorganisaties en 1stelijns zorgverleners (vaak fysiotherapeuten). Soms is sportaanbieder aangehaakt in een netwerk, vaker niet. In sommige stadsdelen is een beweeg of sportcoach aangesteld: meestal tijdelijk gefinancierd met als doel doorstroom van zorg naar gewone sportaanbod te stimuleren. Dit lijkt te werken, maar is arbeidsintensief.

Onderzoek Leefstijlnetwerken Onderzoek in 2014 in opdracht van 1stelijnAmsterdam, GGD en Achmea Conclusie: Aanbod van sportaanbieder sluit vaak niet aan bij de behoefte in tegenstelling tot beweegaanbod vanuit welzijnsorganisaties Alle netwerken zijn op zoek naar een systeem die effectief is; Ieder netwerk heeft zijn eigen aanpak Wijkgerichte benadering is dus echt belangrijk! Betrekken van bewoner in netwerk blijkt vaak effectief.

Casus Somatisch Functioneel 65 jaar, bekend met COPD BMI 21,5, VVMI 13,6 (P10), 14% gewichtsverlies in 3 maanden Eetlust VAS 6 Misselijk, smaakverandering Intake: eiwit 70% van behoefte en energie 80% van behoefte, gebruikt 3x drinkvoeding Bloedbeeld stabiel Voelt zich futloos en extreem moe Doet zoveel mogelijk zelf de boodschappen, kookt liefst zelf Psychisch Sociaal Piekert veel in verband met zorg voor zieke partner, slaapt slecht. Getrouwd, kinderen zijn mantelzorger Heeft veel vriendinnen die vaak langs komen

Casus Mevrouw wordt via de huisarts doorverwezen. Zij heeft een diëtist in het ziekenhuis kort gezien en is met aanvullende drinkvoeding naar huis gegaan. Wat zouden jullie deze mevrouw adviseren?? Welke disciplines schakel je daarbij in + waarom?

Vragen