Samenwerking: de aanhouder wint Landelijke IKC dag: 14 september 2016

Inhoud Samenwerking groeit geleidelijk (‘bumpy road’): vraagt tijd en geduld Leren en ontwikkelen vanuit de praktijk (‘motor’) Professionals handelen, managers structureren, bestuurders steunen

Onderzoek: hoe groeien samenwerkingsverbanden?

Samenwerking is ‘in’

Stroeve en trage processen

Maar waar het lukt, ook bijzondere resultaten

Ontwikkelingsperiode van 5 – 15 jaar gebruikelijk

Essentieel: compact professioneel team in gedeeld werkproces (‘motor’)

Verschillen overbruggen Verschillen in: Kernopdracht/-taak Object van verantwoordelijkheid Beroepsattitude Status Omgeving/regelgeving Voorbeelden didactisch vs. pedagogisch aandoening/beperking; brede ontwikkeling; groep/context disciplinerend vs. steunend opleiding; specialist/generalist markt vs. overheid

Belangenspel remt inzet van partners

Heel vaak: goede voornemens, beperkte resultaten

Drijvende krachten als energiebronnen Intentie: ‘bedenk wat moet’ Beleidsnota’s, convenanten, onderhandelingen, akkoorden, opdrachten, subsidies/budgetten – ‘conditio sine qua non’ Actie: ‘doe wat moet’ Werkplannen, gezamenlijke teams, concrete werkprocessen, informele communicatie – resultaatbepalend Verbinding: ‘steun elkaar’ Alle partners betrokken, ketenregie/management, vervlechting van werkprocessen/organisaties – duurzame voortgang

Wat werkt (niet)?

DRIJVENDE KRACHTEN EN TE BEREIKEN EFFECTEN INTERVENTIES OP KORTE TERMIJN INTERVENTIES OP LANGE TERMIJN Intentioneel: Focussen van samenwerking op een aantrekkelijk én haalbaar doel Consensus creëren over resultaten (convenant met ‘leveringsafspraken’) Sluitende verticale overlegstructuur, verbinden van sturingsniveaus Activistisch: Op gang brengen van praktisch, uitvoerend handelen van de professionals Uitvoeringsteam met realistische taakopdracht & duidelijke ‘trekker’ Gecombineerde productieorganisatie (vervlechting van organisaties) Verbindend: Creëren van rust in het belangenspel en van een stabiel speelveld Afronden onderhandelingen tussen partners (concessies, crisis, vertrek personen) Periodieke herschikking van activiteiten en ‘geven en nemen’ daarbij Interventies voor samenwerking

Wat vraagt samenwerking van de professionals? Inhoudelijk raakvlak vinden: kinderen/ouders benaderen in onderlinge afhankelijkheid. ‘Klanten delen’. Samen pionieren: elkaar leren kennen, zelfde taal spreken, daaraan plezier ontlenen Teams maken, rondom nieuw werkproces. Informeel netwerk is belangrijker dan samen vergaderen! Structureren: informatie-uitwisseling, methodisch werken, inbreng en aanwezigheid afspreken

Wat vraagt samenwerking van managers en bestuurders? Duidelijke en werkbare doelen stellen en die vasthouden Leveren vanuit je organisatie wat je hebt afgesproken: inzet, kwaliteit (van mensen), tijd, souplesse Organisaties ook vanuit de ‘achterkant’ laten meewerken: protocollen, informatie/ICT, bredere groep betrekken Knelpunten (willen) zien en die doorhakken, niet de professionals in de uitvoering het zelf laten uitzoeken

Stijlen van bestuurders in samenwerking Defensief: observeren, volgen wat er gebeurt, reageren op anderen (‘voordeel halen’) Utilitair: meepraten, maar alleen actief worden als er zekere voordelen zijn te halen (‘geven en nemen’) Offensief: samenwerking stimuleren, vooral met oog op eigen agenda (‘kost gaat voor de baat uit’) Overstijgend: formuleren van gezamenlijke agenda, soms haaks op eigen belang (‘publieke baten’)

Kernrollen in netwerksamenwerking

Opwekken van samenwerkingsenergie Intentie: Voortbouwen op bestaande samenwerking Maatschappelijke visie op lange termijn, vertaald in concrete opdrachten op korte termijn >> goed werkbare focus Actie: Creëren uitvoeringsteams (‘motoren’) met trekkers Pionierskwaliteit bij meeste deelnemende personen Verbinding: Belangen manifest maken en uitonderhandelen Partnerorganisaties moeten uitvoering steunen, dus gerichte aandacht van bestuurders en managers

Vragen voor de toekomst 1. Wat is duurzame meerwaarde van samenwerking in de kindcentra voor ouders en kinderen? 2. Hoe zorgen we dat de ouders meer ‘partij’ worden in de kindcentra, vooral in gebieden met zwakke ouderparticipatie?