DOMEINPROFIEL SOCIAAL WERK SOCIAAL FUNCTIONEREN VAN MENSEN IN/ EN HUN OMGEVING Margreet Engelhart

TER INLEIDING: VIJF AFSPRAKEN 1.Naamgeving sector: van hsao naar hss. 2.Focus op sociaal werk binnen de sector hss: cmv, mwd, pedagogiek, sph en social work vormen samen het opleidingsdomein sociaal werk. 3.Met een actuele, gemeenschappelijke body of knowledge voor het opleidingsdomein sociaal werk wordt de beroepsidentiteit sociaal werker versterkt. 4.Studenten kunnen kiezen voor inhoudelijke verdieping in een van de drie sociaal werk profielen: zorg, jeugd, welzijn en samenleving. 5.Het profiel dat de student koos, wordt vermeld op het diplomasupplement.

STAPPEN Vijf projecten, van de sectorraad hss, onder regie van het sac hss: Body of knowledge sociaal werk opleidingen (mei 2015 –zomer 2016) Basiskwalificaties sociaal werk opleidingen (eind 2015 –mei 2016) Drie deelprojecten profielen sociaal werk (eind 2015 –mei 2016) Opbrengst is samengebracht in (concept) domeinprofiel van de sociaal werk opleidingen.

POSITIONERING HUIDIGE ARRANGEMENTEN Uitstroomprofiel jeugdzorgwerker → profiel sociaal werk –jeugd Arrangement GGZ-agoog → profiel sociaal werk -zorg Arrangement GHZ niveau D → profiel sociaal werk -zorg Tien competenties sociaal werker W&MD → profiel sociaal werk –welzijn en samenleving

STAND VAN ZAKEN MEI 2016 Inhoudelijke vernieuwing (koers hss) én verandering van het opleidingsaanbod (planningsneutrale conversie): in 2016 boden vier van de achttien hogescholen de bacheloropleiding social work aan. in 2018/2019 bieden waarschijnlijk alle achttien hogescholen de bacheloropleiding social work aan. de huidige opleidingen cmv, mwd, sph en soms ook pedagogiek* gaan verdwijnen / gaan op in de opleiding social work. * Zes hogescholen blijven (vooralsnog) de opleiding pedagogiek aanbieden naast de opleiding social work.

STRAKS: BAGAGE AFGESTUDEERDEN Domeinprofiel wordt landelijk opleidingsdocument voor de bacheloropleidingen social work en pedagogiek. Alle studenten worden toegerust met de gemeenschappelijke basis sociaal werk (kennisbasis en basiskwalificaties). Studenten social work studeren af in één van de drie profielen sociaal werk (zorg, jeugd, welzijn & samenleving), studenten pedagogiek in het profiel sociaal werk –jeugd.

STARTVRAAG DOMEINPROFIEL Wat is het eigene van sociaal werk t.o.v. verwante beroepen in het licht van hedendaagse ontwikkelingen? Het domeinprofiel moet recht doen aan de ontwikkelingen, drukt het eigene uit van sociaal werk. Biedt een kader aan de opleidingen & de profielen. Geen wetenschap maar een operationaliseerbare visie ontwikkelen.

DOMEINPROFIEL: WAAROM? Het domeinprofiel gaat uit van: De internationale definitie van Social Work. De roep om een hogere kwaliteit van het sociale domein. Het eigene van sociaal werk t.o.v. verwante beroepen in het licht van hedendaagse ontwikkelingen. Het bieden van een kader aan de opleidingen & de profielen. Het bieden van een operationaliseerbare visie.

VERANDERINGEN BINNEN HET DOMEIN Het schrijven van een landelijk domeinprofiel Sociaal Werk, waarin opgenomen: de domeinkwalificaties Sociaal Werk, de BoK, drie profielen. Het document is domeinprofiel voor de landelijke opleidingen Social Work en is landelijk opleidingsprofiel voor de opleiding Sociaal Werk en Pedagogiek. Startpunten: Meer van waarde, Sociaal werk op solide basis. In het domeinprofiel komt de eigenheid van sociaal werk tot de nabije beroepsdomeinen tot uitdrukking.

INTERNATIONALE DEFINITIE Social work is a practice-based profession and an academic discipline that promotes social change and development, social cohesion, and the empowerment and liberation of people. Principles of social justice, human rights, collective responsibility and respect for diversities are central to social work. Underpinned by theories of social work, social sciences, humanities and indigenous knowledge, social work engages people and structures to address life challenges and enhance wellbeing (IFSW, 2014).

HET EIGENE VAN SOCIAL WORK... Sociaal functioneren; een bruikbaar, realistisch en krachtig begrip waaraan een verdere visie op sociaal werk ontwikkelt kan worden. Sociaal functioneren is een funderende menselijke behoefte. Welzijn en welbevinden wordt bevorderd als aan deze behoefte is voldaan (Deci & Ryan, 2006). Van Ewijk (2010) koppelt het aan het begrip complexiteit. Bevorderen van sociaal functioneren richt zich op handelen en deelnemen, niet op de onderliggende organische functies en anatomische eigenschappen; geen medische professie. Het menselijk handelen in combinatie met het deelnemen van mensen aan het maatschappelijk leven.

3 PERSPECTIEVEN…. Het eigene van het sociaal werk: De mens in/en zijn primaire leefomgeving. De mens in/en zijn netwerken. De mens in/en zijn (lokale) gemeenschappen. De drie perspectieven zijn overgangen van elkaar en vormen de sociale context van mensen.

COMPLEXITEIT…. De social worker: Moet veel verschillende factoren specificeren en afwegen. Kan niet routinematig lineair werken maar moet recht doen aan vele factoren. Hij is de schakelen tussen perspectieven. Werkt in een ill structured domain. Werkt vanuit waarden en met ethische afwegingen. Moet duurzaam interveniëren.

DE KRACHT VAN DE SOCIAL WORKER De kracht van sociaal werkers is dat ze: in staat zijn deze verschillende perspectieven te onderscheiden. te schakelen tussen deze perspectieven. vanuit die perspectieven de factoren die van invloed zijn op sociaal functioneren te achterhalen en hierop te interveniëren. Er is daarbij steeds sprake is van een wisselwerking tussen mensen en hun context en tussen context en mensen. Hierop richten sociaal werkers zich.

DIALOOG De domeinkwalificaties zijn beschreven vanuit drie invalhoeken (zie beschrijving): A.Het bevorderen van het sociaal functioneren. B.Werken in en met diverse organisatorische verbanden. C.Professionaliseren. Hoe wordt het eigene van de social worker concreet gemaakt vanuit deze invalshoeken gezien de veranderingen in het werkveld?  Wat is naar jullie mening de kracht van nieuwe opzet van de professie Social Work.  Waar ligt naar jullie mening de kracht van de uitgangspunten Sociaal functioneren en Complexiteit?  Wat zijn naar jullie mening de aandachtspunten voor de professie (wat moet niet verloren gaan)?