Gezondheidsvaardigheden en eenvoudig Nederlands 24 juni 2014 Nettie Schuurman sociaal verpleegkundige IZB

Laaggeletterden in Nederland/Twente In Nederland zijn ongeveer 1,5 miljoen inwoners laaggeletterd bijv. ouderen, laagopgeleiden, VMBO’ers 2/3 autochtoon en 1/3 allochtoon In Twente zijn ongeveer inwoners laaggeletterd Laaggeletterdheid in de zorg kost 61 miljoen!

Wat zijn gezondheidsvaardigheden Gezondheidsvaardigheden zijn vaardigheden en competenties van individuele mensen om in verschillende situaties informatie over: gezondheid, ziekte, zelfzorg en gebruik van voorzieningen, te kunnen en te willen zoeken, begrijpen en gebruiken op een dergelijke manier, dat het bijdraagt aan een betere gezondheid van zichzelf en van anderen.

Filmpje House Do I look like an idiot? R74XpKUM R74XpKUM

Taalniveaus A1: zeer eenvoudig, basisbegrippen A2: eenvoudige communicatie B1: standaard eenvoudige communicatie, niet te lange zinnen B2: normale communicatie C1: moeilijke of specifieke communicatie C2: zeer ingewikkelde communicatie

Lezer op C1 niveau leest Er bestaat geen vaccinatie tegen de legionella-infectie. Wanneer warm water door een boiler, zonneboiler of combiketel geleverd wordt, moet de watertemperatuur zo hoog afgesteld worden dat het water dat uit de kraan komt minimaal 60 graden is. Wanneer er bijmenging met koud water plaatsvindt, moet het water vlak voor het bijmengpunt minimaal 60 graden zijn. In een warmwaterinstallatie met een geiser is er geen risico op groei van de legionellabacterie. Er is dan geen warmwatervoorraad waarin de bacterie kan groeien. Luchtbevochtigers moeten regelmatig schoongemaakt worden.

Lezer op B1 niveau leest Er bestaat geen vaccinatie tegen de legionella-infectie. Wanneer warm water door een boiler, zonneboiler of combiketel geleverd wordt, moet de watertemperatuur zo hoog afgesteld worden dat het water dat uit de kraan komt minimaal 60 graden is. Wanneer er bijmenging met koud water plaatsvindt, moet het water vlak voor het bijmengpunt minimaal 60 graden zijn. In een warmwaterinstallatie met een geiser is er geen risico op groei van de legionellabacterie. Er is dan geen warmwatervoorraad waarin de bacterie kan groeien. Luchtbevochtigers moeten regelmatig schoongemaakt worden

Wat is eenvoudig(toegankelijk) Nederlands Hoogfrequente alledaagse woorden Korte zinnen (10-12 woorden) Actieve zinnen Geen nominalisaties (werkwoorden i.p.v.–ing) Geen ingewikkelde zinsconstructies Geen figuurlijk/ abstract taalgebruik Geen ouderwetse of modieuze taal

Voorbeeld B1 en niet B1 Omdat u op reis gaat, moet u zich laten vaccineren om te voorkomen dat u ziek wordt Is dit B1?

B1 Gaat u op reis? Laat u dan inenten. Zo voorkomt u dat u ziek wordt.

Tips voor tekst voor algemeen publiek Moeilijke woorden vervangen of uitleggen Korte zinnen ( woorden) Afbeeldingen ter verduidelijking Opsommingen Gebruik verzorgde spreektaal Niet volledig willen zijn

Tips voor Lay- out voor algemeen publiek Grotere letters Duidelijk lettertype (Arial) Grotere regelafstand Helder gekleurde koppen

Voorbeeld ISI Legionellose Wat zijn de ziekteverschijnselen? De meeste mensen worden niet ziek na besmetting. Als er wel ziekteverschijnselen optreden gebeurt dat meestal vijf à zes dagen na de besmetting (met een uitloop van twee tot twintig dagen). Bij een legionellalongontsteking begint de ziekte met lichte koorts, spierpijn en zich niet lekker voelen. Na enkele dagen ontstaat een longontsteking met hoge koorts (boven de 39 graden) en koude rillingen. Raadpleeg bij klachten die passen bij legionellalongontsteking de huisarts. Door laboratoriumonderzoek kan de ziekte worden vastgesteld. Bij een ernstige longontsteking kan de ziekte levensbedreigend zijn, doordat andere organen door de bacterie beschadigd worden. In ernstige gevallen kan men aan de ziekte overlijden.

Wat zijn de klachten bij Legionellose? De meeste mensen worden niet ziek van deze bacterie. Als er een longontsteking ontstaat, zijn de klachten:  Hoge koorts  Koude rillingen  Verward  Soms wat kortademig  Soms last van braken en diarree Mensen kunnen ernstig ziek worden van een longontsteking door legionella. Soms overlijdt men aan deze ziekte. De tijd tussen besmet raken en ziek worden is 2 tot 20 dagen. Meestal 5-6 dagen na de besmetting. Voorbeeld folder GGD Twente

Wat doet de LOVI RR? Door GGD Twente hertaalde ISI nog eens bekijken en waar nodig aanpassen Oude ISI blijven voorlopig nog bestaan naast de nieuwe folderteksten Er worden Q & A’s naast de folderteksten gemaakt om te gebruiken als mensen meer informatie willen Nieuwe folderteksten worden alleen op B1 niveau geschreven

Hulpmiddelen bij het schrijven/hertalen van folderteksten Materialen: Sjabloon foldertekst Hulpmiddel Q & A Training Cursus B1 schrijven najaar 2014 voor LOVI leden, LOVI RR, diverse RIVM medewerkers

Waar zijn hulpmiddelen/informatie te vinden? Boekje: schrijven in eenvoudig Nederlands Website: stichting lezen en schrijven Computer programma: Klinkende taal Database met eenvoudige woorden: Zoek eenvoudige woorden

Weerstand tegen B1? B1 is niet hetzelfde als Jip en Janneke taal Feit: soms roept B1 weerstand op Onderzoek Bureau Taal: ook C1-lezers waarderen B1-taal Professionals zijn gebaat bij B1 (minder onduidelijkheden bij cliënten)

Vragen?