Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 9, jaargang 27 September 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Harry Witting Kopij & contact De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: SBB HistoricOpen Dag Noord-Zuid lijnPrismare UitDaag

BESTUURSTAFEL Jeroen Verhaak Secretaris De VriendenLoterij en TMC Ieder jaar hebben we een algemene ledenvergadering waar het bestuur verslag doet van het wel en wee van onze club. Ook het financiële jaarverslag en de begroting worden dan besproken en vastgesteld. Iedereen heeft daarin vast ook gelezen dat we jaarlijks een redelijk bedrag ontvangen van de Vriendenloterij. De VriendenLoterij zet zich in voor een sportieve en gezonde samenleving. Zij steunen goede doelen op het gebied van gezondheid en welzijn. Naast een aantal vaste goede doelen, kunnen deelnemers van de loterij ervoor kiezen om vriend te worden van hun eigen club of vereniging. Als een lid van de TMC (of een familielid, vriend, kennis) meespeelt in de VriendenLoterij kan de TMC als begunstigde worden aangewezen. De TMC ontvangt dan van elk lot een bepaald bedrag als bijdrage. Per lot van (op dit moment € 13,25) ontvangt de TMC € 6,38. Op jaarbasis levert dit onze club zo’n dikke € 450 op! Meedoen? Geef je dan op via en/of ken je iemand (of jezelf) die al maandelijks meedoet, stimuleer haar/hem dan om de TMC als begunstigde aan te wijzen. Elk bedrag dat we ontvangen draagt tenslotte bij aan de (positieve) exploitatie van onze club! Zaterdag 17/9 doen we weer mee aan de Uitdaag. Meer weten? Klik op deze poster. Welkom!

BESTUURSTAFEL Nieuwe Prismare website Sinds 1 september jongstleden is de site van Prismare vernieuwd. Na bijna 10 jaren werd het tijd voor een nieuwe huisstijl, maar meer inbreng vanuit de gebruikers en bewoners van Prismare maakten een nieuwe profilering nodig. Naast het openbare gedeelte komt er een afgeschermde site waarvoor een apart password zal worden gegeven; hierdoor kom je op een privé-gedeelte van de website, maar ook kunnen we ad-hoc activiteiten, mededelingen etc. op de algemene agenda zetten. Kijk eens naar en zoek de verschillen! De Woonplaats gaat een nieuwe koers Omdat woningbouwcorporaties zich van overheidswege alleen nog mogen bezighouden met hun kerntaak, zal De Woonplaats minder actief worden in het wijkwerk. Het loslaten van de commerciële theatervoorstellingen was al een signaal, maar ook de rol van De Woonplaats als initiator en kartrekker zal langzaam veranderen in ‘facilitator’. Onlangs ontvingen we een mail dat het café Katoen (naast de hoofdingang) nog maar 2 avonden open is. Maar dit opent ook nieuwe mogelijkheden… Het theater is meer beschikbaar voor de verenigingen en non-profit organisaties, en Katoen staat nu open voor allerlei initiatieven. Zo is er ruimte voor een kookclub, maar ook het runnen van de bar op een vaste avond is mogelijk. Conditie is dat er een link moet zijn met de doelstellingen van Prismare, dus echte commerciële bedrijven zullen geen kans maken. Mocht je iemand in je omgeving weten die een kookworkshop wil/kan organiseren, of namens de TMC een vaste avond de bar wil doen (een % gaat naar de club!) – meld je even bij Geert of Theo. Leden nieuws Jan Duursmavan aspirant naar volwaardig lid per 01/09/2016 Arie Meijervan aspirant naar volwaardig lid per 01/09/2016 Wijzigingen worden in de volgende ledenlijst doorgevoerd.

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Theo Nagel GLOBETROTTER Op bezoek bij SBB Historic Eigenlijk wilde ik als tussenstop naar ons vakantie adres in Italië de expositie over de Gotthard tunnel bezoek in Erstfeld, maar internet gaf tegenstrijdige info – afgelopen of verlengd? Al googelend kwam ik op de site van SBB Historic, een afdeling van de SBB die het historisch erfgoed in ‘rollende staat’ houdt. Onder meer gehuisvest in een deel van de oude lokloods van Erstfeld. En na een vriendelijke werd onze ‘Minigruppe’ herzlichst eingeladen voor een bezichtiging! Herr Bachmann stond ons al op te wachten en de Nagels werden in oranje schrikvesten gehesen! Nog voordat we het oude spul te zien kregen reed over een aparte sporenbundel de ongevallentrein van de nieuwe Gotthard Basistunnel aan ons voorbij voor wat rek- en strekoefeningen; 24/7 stand-by, 2 cabines bemand - personeel is altijd paraat…

it was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Theo Nagel GLOBETROTTER Tot begin 2016 was Erstfeld nog in bedrijf als Betriebswerk, maar het ambacht sterft uit – bovendien hebben de moderne loks veel minder onderhoud nodig. Ook het Depot, waar de loks werden ge-serviced na hun opdruk- of dubbelspantaak over de Gotthardstrecke is gedegradeerd; tijdens ons bezoek stonden er maar een 4-tal loks op de opstelsporen… Ooit telde het Depot wel 40 loks en was er zelfs een apart slaapgebouw voor de machinisten. Als de Basistunnel in december vol in bedrijf gaat, zal de ‘Bergstrecke’ nog maar minimaal verkeer kennen. Daarom heeft men een aantal lokloodsen gesloopt, de Schiebebühne ingekort en op de vrijgekomen sporen staat nu o.a. historisch materieel. De vrijwilligers zijn allen werkzaam (geweest) bij de SBB en komen regelmatig bijeen om de collectie rijvaardig te houden; minimaal 1x per maand gaat alles naar buiten en worden er kilometers gemaakt. Tip: op aanvraag kan je meerijden! En wat staat er dan? Natuurlijk de stoomlok Biel (2978), een bruine Krokodil, de groene Krokodil (was ooit ‘standbeeld’ bij het station en zal alleen uiterlijk worden opgeknapt). 2 x Re6/6…

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Theo Nagel GLOBETROTTER Smullen voor groot en klein!

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende

OPEN DAG Poster Open Dag 30/10/2016 Hiernaast staat de poster afgebeeld. Helaas kunnen we in deze Stuurstand geen file bijvoegen, maar binnenkort mailen we je persoonlijk de kleurenversie toe zodat je die thuis kunt uitprinten. Al of niet in kleur – geef aan buren, boeren, burgers en buitenlui! Hang op bij bakker, in de bieb of biljartclub! Iedereen is welkom op zondag 30 oktober!

Tekst: Jos Schnitzler Foto’s: GVB, Jos Schnitzler, NOORD-ZUID LIJN Zaterdag 4 juni 2016, in een overvolle trein – mooi weer, Kruidvat- en Hemaweekend - bereik ik keurig op tijd Amsterdam-Centraal. Daar verschijnt al snel tram 16. Op het Weteringcircuit check ik uit. De bruisende stad overspoelt me… Even een kop cappuccino scoren op een knus terras en dan op weg naar de Metro-ingang Vijzelgracht. Het GVB stelt vandaag een aantal stations van de Noord-Zuidlijn open voor publiek. Menno begeleidt mij. Hij is nauw betrokken bij het project en kent veel ins en outs. Via een 47 meter lange roltrap, die bij vrieskou verwarmd wordt dalen wij af naar het toekomstige station 26 meter onder straatniveau. De ruimte bevindt zich in het stadium afbouw. het perron van 125 lang en 9 meter breed is via 2 ingangen te bereiken. Slecht, vervuild beton, lekkende wanden en daardoor verzakkende historische panden zorgden hier in het recente verleden voor een fikse vertraging. Technieken als het boren van tunnels, werken in open bouwputten, afzinken van caissons, bevriezen, het graven onder verhoogde luchtdruk, open bouwput etc. werden naar gelang de situatie ter plekke gebruikt.

Tekst: Jos Schnitzler Foto’s: GVB, Jos Schnitzler, NOORD-ZUID LIJN Voor het hele traject, 9.7 kilometer, kosten € 3160 miljoen op basis van het prijspeil 2009, werd anderhalf miljard kilo beton gebruikt. Per dag zullen passagiers gebruik gaan maken van dit metrotraject. Bestaande trajecten van tram- en buslijnen zullen worden herzien dan wel opgeheven. Als rijdend materieel worden de Alstom Metropolis M5-treinstellen gebruikt. Er zijn er 28 besteld bij het Franse bedrijf. Ieder treinstel is 116,2 meter lang, 3 meter breed heeft aan iedere kant 24 deuren en biedt plaats aan 960 passagiers. In principe kan er volledig automatisch gereden worden. Een treinstel wordt voortdurend gedetecteerd. Elektronica tussen de rails en in de trein leveren constant informatie door aan het industriële WiFi-netwerk dat verbonden is met een regelkamer. Voor de gemoedsrust van de passagier zal er nog een bestuurder aanwezig zijn, maar nodig is dat niet. De remweg van een treinstel op volle snelheid is bepalend voor de afstand die tussen de diverse treinstellen wordt aangehouden. In alle M4-materieel bouwde men inmiddels ook het nieuwe treinbeveiligingssysteem in.

Tekst: Jos Schnitzler Foto’s: GVB, Jos Schnitzler, NOORD-ZUID LIJN Na een heerlijke wandeling en een lekker koel biertje op een terras had ik voor het vertrek naar Twente nog even tijd om een blik te werpen in de ‘Kathedraal’ onder het CS. Terecht dat de Amsterdammers deze bijnaam verzonnen hebben, want dit is straks een fraai en imposant metrostation van een hoog architectonisch gehalte.

ONZE SPONSOREN HIER had ook uw advertentie kunnen staan…! DE TMC zoekt adverteerders, mail voor een passende offerte!