Programmatische Aanpak Stikstof (PAS): ruimte voor bestemmingsplannen!? Schakeldag juni 2016 Heino Witbreuk

Programmatische aanpak stikstof (PAS): ruimte voor bestemmingsplannen!? Algemene inleiding: depositieruimte en ontwikkelingsruimte PAS en bestemmingsplannen Referentiesituatie 19j lid 5 Nbw (gebruik maken van passende beoordeling) Oplossingsrichting: –Voor Segment 1 –Voor Segment 2? –Ontwikkelingsruimte onder grenswaarden in bestemmingsplannen?

Algemene inleiding: depositieruimte en ontwikkelingsruimte Programma is in werking getreden op 1 juli 2015 Tezamen met: –Wet van 8 oktober 2014, houdende wijziging van de Nbw (programmatische aanpak stikstof) –Besluit grenswaarden programmatische aanpak stikstof –Regeling programmatische aanpak stikstof PAS en onderliggende gebiedsanalyses betreffen passende beoordeling voor het aspect stikstof. Overige effecten op Natura 2000-gebieden: nog steeds passende beoordeling!

PAS – Maatregelen en doel Maatregelen: –brongerichte maatregelen : afname van stikstofdepositie door reductie landbouw 10 kiloton. –Gebiedspecifieke herstelmaatregelen: versterking natuurwaarden in Natura 2000-gebieden. Herstelstrategieën: bepaling bruikbare herstelmaatregelen. In gebiedsanalyses maatregelen geselecteerd die specifiek in dat gebied kunnen worden toegepast Doel: –realisatie instandhoudingsdoelstellingen op termijn: intussen geen verslechtering –Voorts: ruimte creëren om met behoud instandhoudingdoelen toch nieuwe economische activiteiten toe te laten: depositieruimte

PAS – Grenswaarden Geen vergunningplicht –Artikel 19kh lid 7 Nbw jo. artikel 2 Besluit grenswaarden PAS Grenswaarden (Besluit grenswaarden PAS) –algemene grenswaarde van 1 mol N/ha/j –bij rijkswegen en rijksvaarwegen (Tracéwet): afstandsnorm gehanteerd –vangnetbepaling (0,05 mol N/ha/j als 95% van de ruimte is benut) –meldingsplicht (opgenomen in Regeling PAS) –oprichting, wijziging of uitbreiding inrichting (landbouw, industrie of gebruik gemotoriseerde voertuigen voor wedstrijden) of aanleg/wijziging infrastructuur –Hoe om te gaan met andere categorieën zoals woningbouw: Bij toename tussen 0,05 en 1 mol : geen melding en geen vergunning: geen claim. Hoe om te gaan indien drempelwaarde terugvalt naar 0,05 mol N/ha/jr

PAS - Grenswaarden Jurisprudentie –Vz. ABRvS 6 november 2015, /1/R2: meldingsbevestiging niet op rechtsgevolg gericht, en derhalve geen appellabel besluit –Zie ook Timmermans “De complexe wereld van de melding”, JB-plus 2016, 1 In enkele Natura 2000-gebieden: depositieruimte voor meldingsplichtige projecten en andere handelingen uitgeput. –Actueel overzicht: meldingen en Staatscourant) meldingen –Gevolg: grenswaarde naar 0,05; vergunningplicht met mogelijkheid segment 2 (voor zover beschikbaar)

PAS - Ontwikkelingsruimte (Segment 1 en segment 2) Toedelen ontwikkelingsruimte aan besluiten 19km lid 1 Nbw: O.m. Nbw-vergunning en omgevingsvergunning op grond van de Wabo, indien vanwege mogelijke gevolgen Natura 2000-gebied vvgb benodigd is bestemmingsplan als bedoeld in art. 19db lid 1 Nbw (bestemmingsplan voor ontwikkelingsgebied als bedoeld in artikel 2.3 van de Crisis- en herstelwet): dus niet regulier bestemmingsplan: Geen formele koppeling!

PAS en bestemmingsplannen - Toets art. 19j Nbw Art. 19j Nbw verplicht tot uitvoeren van plantoets Voor de plantoets op grond van art. 19j Nbw is de feitelijke en planologisch legale situatie ten tijde van de vaststelling van het bestemmingsplan het referentiekader (ABRvS 1 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1515). Of voor feitelijke en planologisch legale situatie Nbw-vergunning is verleend is niet relevant voor bepalen referentiekader. De maximale bouw- en gebruiksmogelijkheden die een bestemmingsplan biedt, moeten worden onderzocht, inclusief flexibiliteitsbepalingen (o.a. ABRvS 9 juli 2014, ECLI:NL:RVS:2014:2534). Koppeling in planregels Nbw-vergunningenspoor of verwijzing naar tijdens de planperiode nog te verlenen Nbw-vergunning niet mogelijk. Dient desondanks ten volle te worden getoetst in 19j-toets.

PAS en bestemmingsplannen - Toets art. 19j Nbw Niet-benutte bouw- en gebruiksmogelijkheden die opnieuw worden bestemd (conserverend plan) in plantoets betrekken (ABRvS 14 augustus 2013, ECLI:NL:RVS:2013:697) Als sprake is van een volledig onherroepelijk vergunde situatie, wel meenemen in referentiesituatie ondanks feitelijk niet gerealiseerd (ABRvS 22 oktober 2014, ECLI:NL:RVS:2014:3763 en ABRvS 1 mei 2013, in zaak nr. ECLI:NL:RVS:2013:BZ9083): –Impliceert tevens Nbw-vergunning Oplossing 1: 1-op-1 bestemmen: geen passende beoordeling en geen plan-MER

PAS en bestemmingsplannen Toename stikstofdepositie tov referentie : passende beoordeling en plan-MER 7.2a Wm. Zou PAS ook in bestemmingsplannen ingezet kunnen worden in 19j Nbw-plantoets (en op welke wijze)? Toekennen ontwikkelingsruimte niet bij regulier bestemmingsplan (wel bij omgevingsvergunning afwijken bestemmingsplan) Problematiek: –maximale planologische mogelijkheden bp 19j-toets (niet uitvoerbaarheidstoets) in relatie tot PAS –Uitvoerbaarheidstoets in relatie tot de PAS

PAS en bestemmingsplannen Ministerie EZ, “Handreiking passende beoordeling stikstofaspecten bestemmingsplannen”, d.d. 17 juni 2015 P. 13 (en toelichting Regeling PAS): AERIUS hulpmiddel in plantoets: geen verplichting. Zie: ABRvS 9 september 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2848 P. 14 onder e: Uitvoerbaarheidstoets lijkt te worden benadrukt P. 14 onder c: Onder 1 mol aansluiten bij PAS: onduidelijk P. 13: voor segment 1: gebruik maken van pb bij PAS Uit Handreiking volgt niet dat passende beoordeling volledig achterwege kan blijven.

PAS en bestemmingsplannen - Jurisprudentie Nog klein jaar wachten op duidelijkheid Afdeling: –Zie r.o Vrz. ABRvS 25 april 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1229 (bestemmingsplan "Kustzone Petten"): in beoordeling plan segment 2 ruimte PAS. –Vrz. ABRvS 25 april 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1230 (bestemmingsplan "Parklaan" Ede): in beoordeling plan segment 1 ruimte PAS: “De vragen of en in hoeverre de raad de passende beoordeling die voor het aspect stikstof is gemaakt voor het Natura 2000-gebied "Veluwe" in het PAS ten grondslag kon leggen aan het bestemmingsplan en of de raad de verwachting mocht hebben dat de in het programma gereserveerde ontwikkelingsruimte aan het project zal worden toebedeeld omdat het project "Parklaan (NSL)" is opgenomen in de bijlage bij de "Regeling programmatische aanpak stikstof", lenen zich, mede gelet op de inhoudelijke bezwaren die SNE en GNMF en anderen tegen die passende beoordeling naar voren hebben gebracht, niet voor beantwoording in een voorlopige voorzieningenprocedure. De voorzieningenrechter gaat er vanuit dat de zitting in de bodemprocedure gehouden zal worden in november of december 2016, mogelijk gelijktijdig met andere zaken waarin principiële rechtsvragen inzake het PAS aan de orde zijn.”

PAS en bestemmingsplannen – 19j lid 5 Nbw Artikel 19j lid 5 Nbw luidt: “De verplichting tot het maken van een passende beoordeling bij de voorbereiding van een plan als bedoeld in het tweede lid geldt niet in gevallen waarin het plan een herhaling of voortzetting is van een plan of project ten aanzien waarvan reeds eerder een passende beoordeling is gemaakt, voor zover de passende beoordeling redelijkerwijs geen nieuwe gegevens en inzichten kan opleveren omtrent de significante gevolgen van dat plan.” Oplossing 2: Analogie ABRvS 15 april 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1161 (bestemmingsplan “[locatie 1] Leende”): toepassen 19j lid 5 Nbw bij Nbw-vergunning met passende beoordeling –Geen verplichting passende beoordeling en ook geen plan-MER 7.2a Wm –Zie ook de uitspraak ABRvS 1 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1515, r.o. 49.9: voorwaarden indien onherroepelijke Nbw-vergunning 1-op-1 wordt ingepast in plan.

PAS en Bestemmingsplannen - segment 1 projecten Relevante voorwaarden/aandachtspunten 19j lid 5: Herhaling/voortzetting plan? Lijkt voldoende concreet. In ieder geval 1-op-1 inpassen in plan. Reservering / Toedeling?

PAS en bestemmingsplannen - segment 2 projecten Relevante voorwaarden/aandachtspunten 19j lid 5: Herhaling of voorzetting van plan? In PAS worden (met uitzondering van segment 1) geen concrete plannen of projecten genoemd. Depositie wel concreet getoetst: beroep op 19j lid 5 risicovol. Voor vaststelling bp: 19d Nbw-vergunning tbv claim in PAS gereserveerde ruimte (immers geen uitvoerbaarheidstoets: duidelijk moet zijn dat gereserveerde en getoetste ruimte niet elders wordt ingezet). Mogelijkheid tevens anticiperen op 19j lid 5 pb bij project –Zie voorwaarden ABRS 1 juni 2016 ECLI:NL:RVS:2016:1515

PAS en bestemmingsplannen – Depositieruimte grenswaarden Bestemmingsplanvoorschriften verbod op toename stikstofdepositie Stikstofplafond (ABRvS 6 mei 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1411, ABRvS 29 oktober 2014, ECLI:NL:RVS:2014:3866) koppeling referentiesituatie en ruimte PAS (flexibel expliciete verwijzing naar grenswaarde uit Besluit grenswaarden PAS). Verwijzing in planregel naar geregistreerde melding-PAS (gedurende planperiode) lijkt noodzakelijk. Risico: Herhaling of voorzetting van plan? depositieruimte is concreet getoetst Doorkruising bevoegdheden? Let op: melding besluit?

PAS en bestemmingsplannen Oplossing 3: Aanvullende Passende beoordeling en plan MER Via systeembenadering aanvullende passende beoordeling en plan- MER. Rekening houden met ishm PAS (incl. gebiedsanalyses) Zie ABRvS 27 januari 2016, ECLI:NL:RVS:2016:170: effecten instandhoudingsmaatregelen PAS kunnen als autonome maatregelen in passende beoordeling worden betrokken. Voor inwerkingtreding PAS was dit niet (zonder meer) mogelijk: ABRvS 11 november 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3444 (r.o. 11.2).

Dank voor uw aandacht! Soppe Gundelach Witbreuk advocaten Postbus AE Almelo T: F: Heino Witbreuk M: E: