Krachtige STEM-leraren vormen: naar een multidisciplinair didactiektraject als OPO binnen de lerarenopleiding Heleen Bossuyt & Nele Vandamme

Overzicht Kadering Methodologie Resultaten Doelen van het OPO

Kadering Leerlingen S.O.  STEM-vakken: abstract en weinig toepasbaar  Geen relaties tussen de verschillende STEM-disciplines  Te weinig ervaring in creatief oplossen van multidisciplinaire problemen Leerkrachten  Te weinig linken tussen verschillende STEM-disciplines  Focus te veel op specifieke leerinhouden

Kadering  Gevolgen:  Nut van STEM niet erkend door leerlingen  Te weinig STEM-geschoolden  Maatregelen:  STEM-actieplan (2012)  STEM-kader (2015)  Scholen richten STEM in  Probleem lerarenopleiding: aspirant-leraren niet voorbereid

Doel Ontwikkeling van een didactiektraject als OPO Voorbereiden van aspirant-leraren in STEM-disciplines:  Motiverende en uitdagende lesaanpak  In een multidisciplinaire context Onderzoeksvraag: Welke doelen schuiven ervaringsdeskundigen en aspirant-leraren naar voor bij de ontwikkeling van de multidisciplinair STEM- didactiektraject?

Methode  Ontwikkeling enquête voor bepaling doelen OPO:  Cruciale kenmerken STEM-leerkracht  Huidige en ideale aanpak STEM-vakken: STEM-aspecten bepaald uit literatuur  Noodzaak en mogelijkheden van een didactiektraject met een geïntegreerde STEM-aanpak  Deelnemers enquête:  25 ervaren leerkrachten wiskunde/wetenschappen en lerarenopleiders  53 aspirant-leraren bachelor secundair onderwijs in een STEM- discipline

Resultaten ErvaringsdeskundigenAspirant-leraren N= 25N=53 Cruciale kenmerken van een STEM-leerkracht

Aanwezigheid van STEM-aspecten in secundair onderwijs STEM-professional

Noodzaak en mogelijkheden van een multidisciplinair STEM- vak

Doelen van het OPO  Doel 1 Aspirant-leraren kunnen het STEM-lerarenprofiel onderscheiden van het algemeen lerarenprofiel  Doel 2 Aspirant-leraren zijn zich bewust van de tekortkomingen van de huidige aanpak  Doel 3 Aspirant-leraren maken kennis met en erkennen de kwaliteit van goede praktijkvoorbeelden voor multidisciplinair STEM-onderwijs waar ‘inquiry based learning’ centraal staat  Doel 4 Aspirant-leraren zijn in staat om relevante STEM-aspecten te implementeren in een verscheidenheid van contexten.

Beoogd doel Activiteiten Module 1DOEL 1  Invullen enquête  Confrontatie met en discussie over resultaten van enquête  Situatieschets van het STEM-onderwijs in Vlaanderen met observatie in STEM-school Module 2DOEL 2 Opdracht rond het verkennen van de specifieke STEM-deelaspecten in lessen en modules: confrontatie met tekortkomingen van de huidige aanpak a.h.v. een lessenreeks uitgewerkt door een aspirant leraar confrontatie met de ideale aanpak a.h.v. multidisciplinaire module ontwikkeld door interdisciplinaire teams confrontatie met de huidige aanpak a.h.v. observaties in stage Module 3DOEL 3  Bespreken van de specifieke STEM-aspecten in onderzochte multidisciplinaire modules.  Opdracht rond het oplossen van multidisciplinaire problemen: confrontatie met het verschil tussen een probleem en een oefening confrontatie met het verschil tussen het aanreiken van een oplossingsstrategie en het stimuleren om een oplossingsmethode zelf te bedenken aan de hand van voorbeeldproblemen en metacognitie vragenlijst

Beoogd doel Activiteiten Module 4DOEL 3  Van probleemstelling naar uitdagende lessen: lesaanpak met bestaande leer(werk-) boeken lesaanpak met eigen ontwikkeld materiaal  Analyse van gebruikte specifieke STEM-aspecten tijdens het oplossen van multidisciplinaire problemen Module 5 DOEL 3 DOEL 4  Blended literatuuropdracht a.h.v. relevante artikels met ondersteunende focusvragen rond: inzichten in de didactiek/didactische vernieuwing voorgesteld in het artikel implementatiemogelijkheden inzien binnen eigen lespraktijk  Uitwisseling van inzichten en concrete vertaling naar eigen lessenreeks(en): Wat neem je mee uit dit didactiektraject? Hoe implementeer je dit duurzaam in je eigen lespraktijk? Module 6Doel 4  Verwerking van de opgedane inzichten in de lespraktijk: individuele lessen tijdens stage lessenreeks uitgewerkt door een multidisciplinair team in het kader van een afstudeeronderzoek  Supervisie - en begeleidingssessie

Inhoud

Organisatie a.Geen enkele student schreef zich in voor keuze-OPO ‘problemen oplossen in een multidisciplinaire context’ b.Ingekort traject gekoppeld aan afstudeeronderzoek Voor studenten met relevant STEM afstudeeronderzoek, 4 contactmomenten Opportuniteit: implementatiemogelijkheden Beperkingen: Geen evaluatie Oppervlakkigheid bij uitvoering opdrachten (owv tijd en ontbreken evaluatiekader) Betrokkenheid eerder beperkt

Ervaringen Juiste niveau gevonden voor studenten:  uitdagend genoeg maar wel haalbaar  uitwerken en begeleiden van volwaardige interdisciplinaire STEM- projecten is geen competentie van een beginnende leerkracht: Eigen vakgebied als STEM-vak met interdisciplinaire elementen benaderen is al uitdaging Met ervaring en bijscholing ruimte om interdisciplinair in een team aan de slag te gaan Onze indruk ivm verandering van mindset ondanks beperkte tijd  Besef dat het niet gaat om handboeken of lessen op zich  Erkenning van interdisciplinariteit in STEM-didactiek na 3 sessies, eerste sessie weigerachtig  Meer vernieuwende, open visie in afstudeeronderzoek Koppeling afstudeeronderzoek aan inhoudelijke sessies is efficiënter dan aparte coaching/afspraak met promotor.