Lokaal woonoverleg Basiscursus Lokaal Woonbeleid 6 mei 2014 Hilde LUYTS Coördinator ondersteuning lokaal woonbeleid

Presentatie Lokaal woonoverleg 1.Basics: het wie-wat-wanneer-waarom van een lokaal woonoverleg 2.Regelgeving met link naar lokaal woonoverleg 3.Kansen en uitdagingen voor de lokale regierol 4.Ondersteuning vanuit Wonen-Vlaanderen

Lokaal woonoverleg 1. Basics

1 Basics Doel ? Coördinatie van het lokaal woonbeleid via regisseursrol Wat ? Overleg op initiatief van de gemeente Met de lokale woonactoren Op regelmatige basis

1 Basics Crew ? regisseur = gemeente burgemeester, schepen, huisvestingsambtenaar, stedenbouwkundig ambtenaar hoofdrollen = bevoorrechte partners vanuit sociale woonorganisaties en welzijn OCMW, sociale huisvestingsmaatschappijen, sociaal verhuurkantoor bijrollen = zowel interne als externe actoren, zowel overheden als privé welzijnsvoorzieningen, huurdersbond, CAW, eigenaarssyndicaat, immo, politieke fracties, … gastrol: Wonen-Vlaanderen

1 Basics Meerwaarde betere beleidssturing en versterking bestuurskracht (BBC) : integraal beleid  afstemming van kruisverbanden in de acties en het instrumentarium  pro-actief beleid en preventie  grotere efficiëntie en effectiviteit creëren van draagvlak via overleg en samenwerking betere dienstverlening aan burger

1 Basics Evenwichtsoefening Spanningsveld tussen ontwikkeling en uitvoering van een lokaal woonbeleid Denktank + klankbordgroep Resultaatgericht

1 Basics Verschillende tijdssporen: Continu  Procesmatig werken aan vorming en uitvoering van woonbeleidsvisie Periodiek  Evaluatie en bijsturing Ad hoc  Reageren op lokale situaties  Verplicht beslissen en adviseren i.f.v. regelgeving

1 Basics Basisvoorwaarde: politiek engagement  Wil om woonbeleid vorm te geven  Wil om kennis en deskundigheid i.v.m. lokale situatie op te bouwen  Rekening houden met adviezen van woonoverleg  Personeel en financiële middelen voorzien

1 Basics Basisvoorwaarde: organisatorisch engagement  Agendapunten concreet en resultaatgericht  Afspraken opvolgen en evalueren  Relevante actoren betrekken  Informatiedoorstroming en communicatie  Beleidsrelevante documentatie  Link tussen gemeentelijk woonplan en acties bewaken  Overleg levendig houden

1 Basics Hoe het begon rond 2009 Voordien: lokaal woonoverleg was marginaal verschijnsel, vaak ad hoc en met een beperkte of wisselende samenstelling (Opstart) woonoverleg n.a.v. ad hoc opdrachten < regelgeving Advies UP 2010 Advies BSO Sociale koopwoningen en kavels

1 Basics Nieuwe legislaturen ? Volwaardig instrument BBC Beleidssturing Gestructureerde agenda Regelmaat: min. 2/jaar

Lokaal woonoverleg 2. In regelgeving

2 Regelgeving: LWO verplicht Lokaal woonoverleg is formeel verplicht: VWC artikel 28 §2 BVR intergemeentelijke projecten (21/09/2007) DGPB art en (27/03/2009) DGPB art (27/03/2009) Lokaal toewijzingsreglement (KSH artikel 26 §1) Procedurebesluit art 10 (25/10/2013)

2 Regelgeving: LWO verplicht VWC artikel 28 §2 Gemeente draagt zorg voor onderlinge afstemming van woonprojecten en verrichtingen van de sociale woonorganisaties, het OCMW of gemeente zelf Gemeente ziet erop toe dat sociale woonorganisaties zoveel mogelijk onderling overleg plegen Gemeente kan de sociale woonorganisaties en het OCMW voor overleg samenroepen. Die zijn verplicht om in te gaan op vraag gemeente.

2 Regelgeving: LWO verplicht BVR intergemeentelijke projecten 5 verplichte opdrachten ontwikkelen van een woonbeleidsvisie faciliteren of uitbreiden van lokaal woonoverleg faciliteren of uitbreiden van lokaal woonoverleg aanbieden van gestructureerde basisinformatie i.v.m. wonen verbetering van de woningkwaliteit nemen van initiatieven kaderend in een grond- en pandenbeleid

2 Regelgeving: LWO verplicht DGPB art en Bindend objectief sociale koopwoningen en kavels, tijdshorizon 2020 lokaal woonoverleg Opmaak van advies aan gemeenteraad, rekening houdend met argumenten vanuit lokaal woonoverleg, gebaseerd op:  sociale woonbehoefte  sociale contextfactoren  bestaande en geplande ruimtelijke structuur

2 Regelgeving: LWO verplicht DGPB art Gemeentelijk actieprogramma lokaal woonoverleg Door de gemeenteraad, op voorstel van het lokaal woonoverleg Op basis van  gegevens uit register onbebouwde percelen: eigendommen van Vlaamse besturen (en Vlaamse semipublieke rechtspersonen)  bindend sociaal objectief, eventueel sociaal woonbeleidsconvenant  beleidsopties wonen, ruimtelijke ordening, welzijn

2 Regelgeving: LWO verplicht Sociaal huurbesluit art 26 §1 Lokaal toewijzingsreglement Bijsturing van standaardreglementen shm’s en svk’s, op maat van lokale accenten  lokale binding  doelgroepen  leefbaarheid Voor alle sociale huurwoningen binnen de gemeente of deel

2 Regelgeving: LWO verplicht Sociaal huurbesluit art 26 §1 Lokaal toewijzingsreglement Procedure opmaak: wordt door gemeente vastgelegd De gemeente betrekt in het totstandkomings- proces de verhuurders en de relevante lokale huisvestings- en welzijnsactoren en organiseert overleg Advies van de verhuurders en de relevante lokale huisvestings- en welzijnsactoren Vereenvoudigde dossiersamenstelling mogelijk voor doelgroep ouderen

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Fase 1 - Beleidstoets Aanmelding Doorlopend door initiatiefnemers Projectportaal LWO Sociale woonprojecten Woonprojecten met sociaal karakter Project m.b.t. bescheiden woonaanbod door SHM’s Advies Wonen-Vlaanderen Rol gemeente

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Per project minimaal bespreken:  Locatie, initiatiefnemer, welke verrichting  Aantal huur- en/of koopwoningen, kavels  Huur- en/of koopwoningen  Eengezinswoning, duo woning, appartement  Woningtype (aantal slpk voor X personen)

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Per project minimaal bespreken (vervolg):  Aanleg of aanpassing wooninfrastructuur? Stedenbouwkundige studie nodig? Voornemen zelf optreden als opdrachtgever Overdragen wooninfrastructuur en grond aan gemeente Oprichting gemeenschapsvoorziening nodig?  Verhouding lokale woonbehoeften en wachtlijsten  Verhouding BSO  Projectfiche

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Minimaal te bespreken projecten:  Nieuwbouwprojecten (sociaal/bescheiden)  Grote renovatieprojecten (met verhuizing!)  Renovatieplanning  Verkavelingsprojecten met infrastructuuraanleg

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Vrijstelling bespreking Achteraf mededelen  Verwerving  Renovaties, verbeteringen- en aanpassingswerken  Combi verwerving en reno/verbetering/aanpassing  Niet-residentiële ruimten Vooraf meedelen  Strategische verkopen  Investeringen eigen middelen  Uitvoering renovatieplanning

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Opladen verslag LWO op projectportaal Projectportaal Registreren Opladen verslag binnen 14 dagen

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Praktisch Eén login/gemeente IGS – maak afspraken Contact VMSW  Algemeen: of  Aanmeldingen: of

2 Regelgeving: LWO verplicht Procedurebesluit, artikel 10 Opgeladen en dan ? Advies Wonen-Vlaanderen Deadline: Op LWO of max 21 dagen na opladen verslag

2 Regelgeving: LWO aangewezen Aanpak realisatie BSO (Monitoringbesluit) Gemeentelijk reglement sociaal wonen (DGPB 4.1.9): intrekken ! Gemeentelijke verordening bescheiden wonen (DGPB artikel 4.2.2,§1) Gemeentelijk reglement bescheiden wonen (DGPB artikel 4.2.2,§3) Aanwenden van uitzonderlijke bijdrage (DGPB artikel en 4.2.8) Sociaal woonbeleidsconvenant (DGPB artikel 4.1.4) Bijzondere gebieden (VWC artikel 85-89)

2 Regelgeving: LWO aangewezen Monitoringbesluit Voortgangstoets Opvolging realisatie BSO Motiveringsnota (cat. 2) Plan van aanpak (cat. 2b)

2 Regelgeving: LWO aangewezen Sociaal woonbeleidsconvenant Sociaal woonbeleidsconvenant (DGPB art 4.1.4) Overeenkomst tussen gemeente (realisatie van bijkomende sociale huurwoningen) en Vlaams Gewest (financiering) Bemiddeling door VMSW

2 Regelgeving: LWO aangewezen DGPB art Gemeentelijk reglement Sociaal Wonen Vastgesteld door gemeenteraad Normering van op te leggen sociale lasten in verschillende categorieën verkavelingsprojecten en bouwprojecten Sociale last in mindering te brengen van bescheiden last Indien geen gemeentelijk reglement en objectief nog niet bereikt: normen art en INTREKKEN !

2 Regelgeving: LWO aangewezen DGPB art 4.2.2,§1 Gemeentelijke verordening bescheiden wonen Goedgekeurd door de gemeenteraad, vastgesteld door deputatie Max. oppervlakte en bouwvolume van bescheiden last verder beperken Normering van op te leggen bescheiden last in verschillende verkavelingsprojecten en bouwprojecten Indien geen gemeentelijke verordening en objectief nog niet bereikt: normen art 4.2.1

2 Regelgeving: LWO aangewezen DGPB art 4.2.2,§3 Gemeentelijk reglement bescheiden wonen Vastgesteld door de gemeenteraad Kwaliteitsnormen voor het bescheiden woonaanbod en de woonomgeving Vastleggen van percentages van diverse typologieën van kavels en woningen

2 Regelgeving: LWO aangewezen DGPB art Leegstandsreglement 01/01/2010: gemeentelijk leegstandsregister (voorheen Vlaams) Criteria voor opname in register Recht van voorkoop t.b.v. sociale woningbouw Leegstandsheffing Facultatief Activerend

2 Regelgeving: LWO aangewezen DGPB art en Leegstandsheffing: aanwenden ten bate van de operationalisering van het gemeentelijk woonbeleid Afkoop van bescheiden last (mits toestemming van de vergunningverlener): aanwenden ten bate van gemeentelijk sociaal of bescheiden woonaanbod BBC !

2 Regelgeving: LWO aangewezen VWC art Bijzondere gebieden Statistische sectoren waar recht van voorkoop geldt voor sociale woonactoren Goed te keuren door minister op gemotiveerd voorstel van gemeente Verbetering van de woonkwaliteit Verhoging van het sociaal woonaanbod

Lokaal woonoverleg 3. Kansen en uitdagingen voor lokaal beleid

3 Kansen en uitdagingen Integraal beleid : Kruisverbanden leggen binnen en buiten ‘wonen’ Woningkwaliteit Premiebeleid Betaalbaar wonen Ruimtelijke ordening Welzijn Communicatie Dienstverlening Intergemeentelijk samenwerken …

3 Kansen en uitdagingen Woningkwaliteit Leegstand Verwaarlozing Ongeschikt/onbewoonbaar/overbewoond Samenwerken met SVK Recht van voorkoop Activeren van panden Juridische procedure via Inspectie Inzetten van intermediairen …

3 Kansen en uitdagingen Lokaal premiebeleid Gemeentelijke premies Provinciale premies Vlaamse premies Doelgroepgericht ? Patrimoniumgericht ? Buurtgericht ?

3 Kansen en uitdagingen Betaalbaar wonen Sociaal wonen Bescheiden wonen Activeringsheffing Private huurmarkt SVK-werking Doelgroepenbeleid …

3 Kansen en uitdagingen Ruimtelijke ordening Sociaal wonen in RUP’s Inbreiden en verdichten Ruimte voor nieuwe woonvormen Woonomgevingskwaliteit …

3 Kansen en uitdagingen Welzijn Samenwerking met Sociaal Huis/OCMW Crisisopvang Wonen voor welzijnsdoelgroepen Lokaal toewijzingsreglement …

3 Kansen en uitdagingen Dienstverlening Woonloket Samenwerking met OCMW Premies FRGE-leningen Woningkwaliteit Technisch advies Duurzaam en energiezuinig bouwen en wonen …

3 Kansen en uitdagingen Communicatie Thematische infosessies Woonbeurs Folders Gemeentelijke website Gemeentelijk informatieblad

3 Kansen en uitdagingen Intergemeentelijk samenwerken In een gesubsidieerd project ? Wat na het beëindigen van de subsidiëringsperiode ? Samenwerken binnen politiezone voor woningkwaliteit ?

3 Kansen en uitdagingen

Lokaal woonoverleg 4. Ondersteuning en begeleiding door Wonen-Vlaanderen

4 Wonen-Vlaanderen Buitendiensten van Wonen-Vlaanderen als gastrol in lokaal woonoverleg: Toelichting en info i.v.m. regelgeving Procesbegeleiding i.v.m. instrumentarium Verspreiden van goede voorbeelden en contacten Go-between tussen gemeente en andere actoren Adviseur programmatie sociale woningbouwprojecten (Procedurebesluit)

Lokaal woonoverleg in uw gemeente… Succes !