Berenschot is aangesloten bij E-l Consulting Group 1 Foto’s Gouda en Waddinxveen Bijeenkomst klankbordgroep Gouda Toelichting onderzoeksaanpak en eerste beelden obv deskresearch (incl. aanvullingen klankbordgroep) 1 september 2008 Diederik Kok Marieke Knobbe

2 Inhoud  Onderzoeksvraag en kader  Wat levert het onderzoek op  Plan van aanpak  Karakteristiek van Gouda  Externe ontwikkelingen  Opgaven voor Gouda  Gouda als bestuur, partner, organisatie en gemeenschap  Wat nog ontbreekt  Overzicht nieuwe taken

3 De vraag Beeld van de huidige positie van Gouda en Waddinxveen:  Waar staan beide gemeenten nu? - strategische doelen - resultaten bestuurskrachtonderzoek - capaciteit en deskundigheid ambtelijke organisaties  Welke relevante ontwikkelingen komen binnen afzienbare termijn op gemeenten af en welke opgaven vloeien daar uit voort?

4 Kader EXTERNE INHOUDELIJKE EN BESTUURLIJKE ONTWIKKELINGEN 2030 BESTUURORGANISATIE Huidige ambities en opgaven Strategische doelen en resultaten Bestuurskracht Capaciteit en deskundigheid Ontwikkeling en uitvoering van beleid Kwaliteit van dienstverlening Financiële stand van zaken PARTNERGEMEENSCHAP Ruimtelijke en bestuurlijke positie in de regio Regionaal krachtenveld Samenwerkingsverbanden Relatie met maatschappelijk middenveld Sociaal-economische kenmerken Voorzieningenniveau Sociale cohesie Geografische en demografische kenmerken Patronen: vervoer, zorg, onderwijs etc. EXTERNE INHOUDELIJKE EN BESTUURLIJKE ONTWIKKELINGEN 2030

5 SWOT STERKTENZWAKTEN INTERNINTERN  Bestuur: huidige en toekomstige opgaven, strategische doelen, bestuurskracht  Organisatie: capaciteit en deskundigheid, ontwikkeling en uitvoering van beleid, financiën Partner: positie in de regio, samenwerkingsverbanden, relatie maatschappelijk middenveld, Gemeenschap: gemeentelijke kenmerken, voorzieningenniveau, sociale cohesie, patronen, KANSENBEDREIGINGEN EXTERNEXTERN Demografische ontwikkelingen Wet- en regelgeving en decentralisatie van taken Bestuurlijke ontwikkelingen zoals Eerste overheid Ruimtelijke, economische en sociale ontwikkelingen in Randstad, Zuidvleugel en Zuidplas

6 Wat levert het onderzoek op?  Overzicht externe ontwikkelingen - Demografische trends en de afgeleide gevolgen voor Gouda en Waddinxveen; decentralisatie van rijks- en provincietaken alsmede “eerste overheid” etc. - Een beschrijving van de ruimtelijke, economische en sociale ontwikkelingen in de Randstad en meer specifiek binnen de Zuidvleugel, met inbegrip van de relatie tot het Groene Hart. (Randstad 2040, Urgentieprogramma Randstad, verstedelijkingsstrategie Zuidvleugel, bereikbaarheid van de regio via rail (Stedenbaan en RGL) en via weg (HWN en OWN).  Twee aparte foto's en profielen van Gouda en Waddinxveen  Schematische vergelijking van beide foto’s en profielen

7 Plan van aanpak  Bespreken opdracht - Begeleidingscommissie (11 juli) - Klankbordgroep (1 september)  Deskresearch (juli / augustus)  Gesprekken (september) - Burgemeester en gemeentesecretaris (8 september) - MT (10 september) - Wethouders (23 september) - Fractievoorzitters + griffier (komt te vervallen)  Werkconferentie - Met alle betrokkenen (i.i.g. KBG en BC) (29 september) - Doel: gezamenlijk vaststellen van de sterktes en zwaktes in relatie tot de kansen en bedreigingen voor Gouda  Bespreken conceptrapport in KBG  Bespreken conceptrapport in BC  Rapportage (begin november)

8 Eerste beelden o.b.v. deskresearch: Karakteristiek van Gouda 1.Centrum met cultuurhistorische waarden; centrumfunctie en toeristische trekpleister 2.Stad met begrensde mogelijkheden qua: - Woningbouw, bedrijventerreinen, groen en parkeren, voorzieningen en financiën 3.Teruglopend aantal inwoners 4.Hoge bevolkingsdichtheid 5.Gevarieerde economie: zwaartepunt in het midden- en kleinbedrijf 6.Werkgelegenheid in de zorg het hoogst, gevolgd door zakelijke diensten 7.1/3 van de beroepsbevolking werkt buiten Gouda 8.Beperkte bereikbaarheid van het centrum van de stad per auto (zowel toegang als parkeren) 9.Sociaal-economische problematiek ((jeugd)werkloosheid, aantal delicten)

9 Externe ontwikkelingen Landelijk:  Demografische ontwikkelingen: vergrijzing, kleinere huishoudens  Decentralisatie van taken  Meer, en meer specialistische, wet- en regelgeving  De gemeente als hét loket van de overheid In de opgeving van Gouda:  Randstad 2040 (infrastructurele projecten; bereikbaarheid, woningbouw); Zuidvleugel (stedenbaan, Rijn Gouwe Lijn)  Zuidplasontwikkelingen - Woningbouw, bedrijventerreinen, glastuinbouw, Gouwe Knoop - Ontwikkelingen Rotterdam (1.600 woningen Zuidplasgebied)  Oude Rijnzone (woningen, bedrijventerrein, groen,verkeer) - Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Rijnwoude, Alphen a/d Rijn, Bodegraven  Greenport Boskoop (boomteelt)  Groene Hart

10 Bestuurlijke ontwikkelingen regio Zuidplas Eerder:  Eén Zuidplasgemeente (Gouda, Moordrecht, Nieuwerkerk, Zevenhuizen-Moerkapelle en Waddinxveen)  Samengaan van Waddinxveen en Boskoop Nu:  Moordrecht-Nieuwerkerk a.d IJssel – Zevenhuizen Moerkappelle: inw.  Bodegraven-Reeuwijk: inw.  Rijnwoude-Boskoop: inw.  Gouda en Waddinxveen: inw.

12 Ruimtelijke en sociale opgaven  Ruimtelijk: - Spoorzone - Ontwikkeling GouweKnoop (onderdeel van het ISP) - Goudse Poort (revitalisering van het bedrijventerrein) - Westergouwe (nieuwe woonwijk) - Korte Akkeren en Gouda-Oost (verbetering woon-,werk en leefomgeving) - Oostpolder (samenhangende ontwikkeling groen in en om de stad) - Bereikbaarheidsoffensief Gouda in de regio  Sociaal : - Versterken sociale samenhang in de wijken en in de stad - Verbetering sociale en fysieke leefomgeving in de wijken - Ontwikkeling cultureel en havenkwartier om de aantrekkelijkheid en kwaliteit van de binnenstad te vergroten

13 Gemeente als bestuur en partner  Actieve houding richting Rijk en provincie.  Betrekken van de burger bij interactieve beleidsvorming  Grote ambities  Veel samenwerking op lokaal en regionaal niveau  Laatste jaren duidelijke voorkeur uitgesproken voor één Zuidplasgemeente danwel voor een samenwerking met Moordrecht en Reeuwijk  Nieuwe werkwijze van de raad

14 Organisatie (Bron: bestuurskrachtonderzoek 2005 )  Algemeen - In ontwikkeling - Omgevingsgerichtheid kan beter. - Financiële positie en forse ombuigingen kunnen gevolgen hebben voor de slagkracht van de organisatie.  Sterke punten: - Ambitie, betrokkenheid en enthousiasme - Beleid op strategisch niveau - Interactieve beleidsontwikkeling - Vraag- en klantgerichtheid bij de dienstverlening  Verbeterpunten: - Ambities versus geld: ambities staan in contrast met de financiële situatie en mogelijkheden - Ambities versus uitvoering: accent ligt op beleid minder op de uitvoering. - Meting van effecten: resultaten van beleid kunnen beter gemeten worden. (m.n sociaal domein)

15 Gouda als gemeenschap  Groot aantal verenigingen en stichtingen (welzijn, sport, cultuur, religie en evenementen)  Hoge organisatiegraad  13,9 % van de bevolking van (niet-westerse) allochtone afkomst. Percentage totaal allochtonen is 21,3%  Aantal vrijwilligers (17.000; ongeveer 1 op de 3) vergelijkbaar met landelijk gemiddelde (30%, bron: SCP)  Actieve wijkaanpak: bewonersgroepen en wijkteams actief  Hoog gevoel van onveiligheid (in vergelijking met andere gemeenten)

16 Wat nog ontbreekt  Uitkomsten van de Atlas voor gemeenten: Gouda en Waddinxveen vergeleken  Financiële analyse  Analyse van impact van externe ontwikkelingen op Gouda op sociaal, economisch en ruimtelijk terrein.

17 Nieuwe taken  Rijksbeleid + Bestuursakkoord VNG – Rijk + recente rapporten (van Aartsen, Interbestuurlijke taakgroep gemeenten, d’Hondt): - Grotere autonomie, meer decentralisatie - Minder toezicht meer verantwoording - Werken aan bestuurskracht - Financiële ruimte - Meer dan 30 nieuwe taken

18 Nieuwe taken Aanpak georganiseerde criminaliteit Actieplan overlast en verloedering Ambities van de gemeenten zoals vastgelegd in “Manifest van de gemeenten” (VNG) Armoedebestrijding/schuldhulpverlening AWBZ Basisregistraties gemeenten Cameratoezicht Commissie inrichting Verkiezingsproces Cultuur De gemeente als hét loket Drank- en Horecawet Duurzame ruimtelijke inrichting E-overheid Gezondheid Inburgering Integraal veiligheidsplan gemeenten Invoering Wet Archeologische Monumentenzorg (WAMZ) Jeugd en Gezin Kaderwet Prostitutie Kinderopvang Landschap Luchtkwaliteit Maatschappelijke stages Meer mensen aan het werk Monumenten Nieuwe Wet tijdelijk huisverbod Onderwijsachterstanden Politie Reisdocumentenketen Uitbreiding zorgtaken Veiligheidsregio’s Verbetering dienstverlening Verkeer Verminderen regeldruk Vitaal platteland Voortijdig schoolverlaten Waterbeleid Wijziging Winkeltijdenwet WMO Ruimtelijke ordening Schoon en zuinig Sport Toepassing Europese regelgeving Woonbeleid