Verbinden en vernieuwen op de 3D’s Kosten- en risicoverdeling binnen gemeentelijke samenwerkingsverbanden Gemeenten van de Toekomst | 19 februari 2014 Provinciehuis Limburg | Maastricht

Verevening kosten en risico‘s 2 Gemeenten van de Toekomst

Even voorstellen 3 Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst Rob SijmFrank van Attekum

Wat is het doel voor vandaag? 4 Het herkennen van kansen en risico’s bij regionale samenwerking Het managen van kansen en risico’s bij regionale samenwerking De rol voor de financieel expert in relatie tot de drie decentralisaties en regionale samenwerking Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Op welke manier willen wij het doel bereiken? 5 Inhoudelijke toelichting Oefening Vragenronde Spelregels: Actief deelnemen draagt bij aan succes Respect voor elkaars meningen Constructieve insteek: ‘wat kan vooral wel?’ Telefoons uit Wij zijn hier voor jullie, maak daar gebruik van! Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Inhoudelijke toelichting 6 1.Waarom is de regio van belang? 2.Op welke schaal organiseren? 3.Budgetverdeling in de regio 4.Modellen voor verevening kosten en risico’s 5.Rol van de financial Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Waarom is de regio van belang? 7 Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Op welke schaal organiseren? 8 Samenwerken op beleidskeuzes, uitvoering en inkoop in het voorzieningenaanbod van de Wmo-, Jeugd- en Participatiedomeinen kan op verschillende niveaus. taken lokaal uit te voeren door elke gemeente: gemeentelijke eerstelijnszorg en het bieden van een loketfunctie taken die beter in een samenwerkingsverband van ten minste inwoners kunnen worden opgepakt taken die bovenregionaal, of zelfs provinciaal of landelijk dienen te worden georganiseerd Checkvraag: Heeft jouw gemeente en regio helder hoe de verdeling lokaal – regionaal wordt op de taken van de 3 D’s? Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Regionale financiële keuzes.. waar begin je? Handige startvragen… Wat is ons historisch verbruik als kleine/middelgrote/grote ( ) gemeente? Zijn er schaalvoordelen te behalen bij samenwerking met andere gemeenten? Wat is de gewenste schaal bij het aangaan van inkooprelaties met aanbieders? Wat is de prikkel rond verschillende bekostigingsmodellen? 9 Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Samen inkopen.. heeft invloed op de afweging rond risico-en kostenverevening 10 Verschillende varianten inkoopmodellen: Beleidsarm Stipter veilingmodel Buurtzorg modellen Indicatie integreren met uitvoering Wijkgericht inkopen Maatschappelijk en bestuurlijk aanbesteden Regisseursmodel Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Hoe dan het voorzieningenaanbod bekostigen bij gezamenlijke inkoop? 11 Voorbeelden bekostigingsmodellen In het model van Productiebekostiging bepaalt de gemeente samen met een aanbieder vooraf de prijs van aparte of een verzameling van diensten, activiteiten of trajecten Het model van populatiegerichte bekostiging houdt in dat de gemeente met een aanbieder voor een afgebakende groep burgers een maatschappelijke taak of opdracht overeenkomt. Betaling gebeurt bij het behalen van een (meetbaar) resultaat In functiegerichte bekostigingsmodel betaalt de gemeente voor de beschikbaarheid van een met een aanbieder overeengekomen functie Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Keuzes gemaakt? Hoe gaan we de budgetten verdelen in de regio? 12 Aandachtspunten regionale budgetverdeling Is er een budgetverdeling tot stand is gekomen, die: −Duidelijk is over de verdeling over verschillende typen zorg en diensten die moeten worden georganiseerd −Rekening houdt met verschillende type aanbieders: instellingen/middelgrote aanbieders/groep van vrijgevestigden −Rekening houdt met de uitvoeringskosten voor de regionale taken −Onderschreven wordt door alle deelnemende gemeenten Mogelijke knelpunten voor regionale budgetafspraken −Landelijke onduidelijkheid over budgetten −Onduidelijkheid over gegevens over zorggebruik/doelgroepen in de regio −Verschillende typen gegevensverzameling in het sociaal domein −Onduidelijkheid over inrichting en operationele bedrijfsvoering van de regionale uitvoering Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Houden we bij de budgetverdeling nog rekening met de verevening van kosten en risico’s? 13 Solidariteit Verzekeren, solidariteitsbeginsel Voordelen Model is eenduidige normstelling voor deelnemende gemeenten Nadelen Gemeenten hebben onvoldoende prikkel om preventieve aanbod uit te breiden Mengvorm Vlaktax, combinatievorm Voordelen Ingebouwde prikkel om zorgverbruik in toom te houden, risico’s te spreiden Nadelen Model brengt mogelijk hoge administratieve kostenpost mee Profijtbeginsel Verrekenen, woonplaatsbeginsel Voordelen Duidelijke koppeling met gebruik en prikkel tot preventie Nadelen Met name kleinere gemeenten lopen financiële risico’s

Voorbeelden kosten- en risicoverdeling JEUGDZORGPLUS IN TWENTE −Een beperkt aantal jongeren in Twente hebben JeugdzorgPlus zorg nodig −Woonplaatsbeginsel: de afzonderlijke gemeenten dragen de kosten ieder voor zich −Vangnet: een voorziening wordt getroffen om eventuele fluctuaties in het gebruik van JeugdzorgPlus opvangen (solidariteit) −Geeft prikkel om te voorkomen dat jongeren in de JeugdzorgPlus belanden, maar voorkomt (te) grote problemen voor individuele gemeenten JEUGDZORG ‘HART VAN BRABANT’-GEMEENTEN −Keuze voor combinatiemodel van verzekering en verrekening voor regionale voorzieningen −Voor het lokale voorzieningenaanbod wel regionale inkoop, maar volgens het model van verrekening 14 Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Prikkels organiseren…zie de kansen! De keuze voor modellen en systematiek voor kostenverdeling en risicoverevening is meteen een keuze voor het ‘invoeren’ van bepaalde prikkels. Deze prikkels hebben bijvoorbeeld invloed op: Het volume (aantallen cliënten) Toegankelijkheid van de functie (prikkel om cliënten zo min mogelijk door te verwijzen bijvoorbeeld) Kwaliteit Inzet van middelen (levert het model een besparing of stijgen de kosten juist?) 15 Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Rol van de financial 16 Ken het beleid en de keuzes die tot nu toe zijn gemaakt in je eigen gemeente en regio Vind iets van wat er nu ligt vanuit bedrijfsvoeringsperspectief en breng je eigen aandachtspunten in (om je eigen rol goed te kunnen vervullen) Ken de mensen die vanuit de inhoud hiermee aan de slag zijn en zorg dat ze jou kennen, versterk elkaar Maak een ontwikkelagenda/plan van aanpak voor 2014+doorkijk: – Wat zijn cruciale momenten en besluiten komende maanden? – Wie en wat hebben we nodig om dat goed voor te bereiden? (beleid, inkoop, control, marktpartijen..) – Wanneer moeten we wat doen? (contracten afsluiten, inrichtingsplan opstellen, verordeningen maken/aanpassen etc.) Blijf niet ‘ronddraaien’ in je eigen discipline, maar zoek de inhoudelijk projectleiders op Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

Oefening ‘spiegelvragen’ 17 Er worden maximaal 4 groepen samengesteld Per groep wordt jullie een ‘spiegelvraag’ gesteld Discussieer per groep wat een mogelijk beantwoording kan zijn van de ‘spiegelvraag’ Er is geen goed of fout, het is de argumentatie die telt! U heeft hiervoor 20 minuten Nadien wordt per groep een terugkoppeling verwacht waarin wordt ingegaan op de beantwoording van de ‘spiegelvraag’ en welke eventuele dillema’s daarbij een rol speelde Er wordt feedback aan elkaar gegeven. 20 minuten Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

18 Vragen… Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst

19 Kernboodschap geslaagd? Verevening kosten en risico‘s Gemeenten van de Toekomst