Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep Significant B.V. 5 januari 2012

2 | 20 Agenda Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden Dialoog cruciaal voor soepele transitie Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap De agenda in de dialoog met de gemeente Tot slot

Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep 3 | 20 Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden

4 | 20 Lessen uit 2007 en 2008 Bij de introductie van de Wmo in 2007 was niet iedereen er klaar voor Her en der ontstond ‘gedoe’: Onder tijdsdruk zorgen voor aanbesteding en nieuwe overeenkomsten Sterk rigide aanbesteding en contractering; veel invloed van traditionele inkoper Gemeente en aanbieder tegenover elkaar in plaats van met elkaar Afwenteling van gevolgen op personeel Belangrijk is om hiervan te leren en deze valkuilen te voorkomen Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden

5 | 20 Start op tijd met voorbereiden 2 scenario’s, gekoppeld aan voorgestelde overgangsstappen: Per 1 januari 2013: volledige implementatie gereed Per 1 januari 2014: volledige implementatie gereed Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden Voorbereiding Inkoop- of subsidieproces Implementatie Voorbereiding Inkoop- of subsidieproces Implementatie Voorbereiding Inkoop- of subsidieproces Implementatie 1 april september januari april september 2013 Beleidsregels en verordening 2013 Beleidsregels en verordening 2014 Beleidsregels en verordening 1 januari 2014

Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep 6 | 20 Dialoog cruciaal voor soepele transitie

7 | 20 Dialoog tussen gemeente en aanbieder van groot belang (1) Dialoog helpt: Begrip krijgen voor elkaars dilemma’s Inzichten van beoogde werkwijze uitwisselen Gezamenlijk ontwikkelen Dilemma’s gemeenten: Hoe ga ik om met diversiteit in doelgroepen en wie zijn de cliënten? Hoe ga ik om met 40 aanbieders en 80 verschillende producten? Hoe krijg ik grip op de inhoud van het aanbod? Hoe ga ik om met de balans tussen collectieve en individuele voorzieningen? Waar kan ik veranderingen doorvoeren om de financiën te beheersen? Ga ik samenwerken met andere gemeenten? Welk bekostigingsmodel hanteer ik? Etc. Kennis aanbieder van groot belang! = strategische waarde! Dialoog cruciaal voor soepele transitie

8 | 20 Dialoog tussen gemeente en aanbieder van groot belang (2) Dialoog op verschillende momenten prima toepasbaar: Tijdens beleidsvoorbereiding: informatie en ideeën uitwisselen Tijdens beleidskeuzes ten aanzien van opdrachtgeverschap: uitdenken en toetsen beoogd opdrachtgevermodel voor begeleiding Tijdens contractering- subsidieproces: beantwoorden vragen/gezamenlijke invulling van voorwaarden (afhankelijk van keuze model) Tijdens implementatie: uitwerking van afspraken en zorgvuldige overdracht cliënten Tijdens uitvoering: continu vinger aan de pols houden om te zien of de afspraken werken Aanbieder: wees proactief richting gemeenten! Grootste beïnvloeding zit in het begin van het proces Dialoog cruciaal voor soepele transitie

Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep 9 | 20 Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap

10 | 20 Doelgroepen leidend bij invulling opdrachtgeverschap Groot verschil tussen klein en groot! Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap Let op: deel gaat na 2014 weer over naar jeugdzorg stelsel!

11 | 20 Beleidskeuzes gemeenten belangrijk voor aanbieder Gemeenten hebben op dit moment over het algemeen nog geen keuzes gemaakt Gemeenten kijken vaak naar ‘wat er al is’ en lopende ontwikkelingen Wmo Gemeente moet visie ontwikkelen op eigen rol in het proces: Zelf doen of op afstand staan Aanbieders zelf laten regisseren of een regisseur aanstellen (één aanbieder bijvoorbeeld) Organisatieniveau: buurt, wijk, stad of regio Invulling van ‘lokale marktordening’ Maar, wat is uw visie hoe de gemeente het moet organiseren? En, heeft u deze al gedeeld met de gemeenten waar u actief bent? Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap

12 | 20 Beleidsarm of beleidsrijk Veel gemeenten passen bij de start inhoudelijk niet veel aan: Eerst transitie regelen Eerst kennis opdoen Maar, op termijn volgen zeker veranderingen: Demografie, bezuinigingen en budgetbeperking zorgen voor financiële druk Samenhang met andere beleidsterreinen levert voordeel op Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap Tijd Beleidsrijk Stap 1 Inrichting op orde Ondersteuning vergelijkbaar met AWBZ Stap 1 Inrichting op orde Ondersteuning vergelijkbaar met AWBZ Stap 2 Sturing op kwaliteit en toegang Nieuwe vormen van ondersteuning Stap 2 Sturing op kwaliteit en toegang Nieuwe vormen van ondersteuning Stap 3 Integratie sectoren, samenhang met WWB, Zvw, etc. Stap 3 Integratie sectoren, samenhang met WWB, Zvw, etc. Stap 4 Sturing op outcome Stap 4 Sturing op outcome Beleidsarm

13 | 20 Vele variaties invulling opdrachtgeverschap mogelijk Vele opdrachtgevermodellen moge lijk: Zeeuws model: bekend van de hulp bij het huishouden Bestuurlijk aanbesteden: bekend van de hulp bij het huishouden Dialoogmodel: vooral samen de afspraken vormgeven Catalogusmodel: bekend van de hulp bij het huishouden Eén-op-één-contract: met één aanbieder alles regelen Afspraak per cliënt: bij beperkt aantal cliënten toepasbaar Subsidie(tender) Beleidsgestuurde contractfinanciering Afwegingen: Wel of geen concurrentieprikkel Wel of geen keuze cliënt voor (vrije) keuze aanbieder -> bezie ook samenhang met PGB Wel of geen nieuwe aanbieder(s) (kansen voor welzijn?) Wel of niet gezamenlijk ontwikkelen Eén of meer dan 1 aanbieder Regelgeving geeft veel ruimte: Neigt sterk naar privaatrechtelijke overeenkomst, maar subsidievorm is niet uitgesloten Is een zogenaamde 2B-dienst: slechts achteraf de gunning bekendmaken Gemeenten kunnen last hebben van het eigen inkoopbeleid Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap

14 | 20 Enkele modellen uitgelicht Zeeuws model: iedereen een contract vast tarief Dialoogmodel: in overleg met elkaar inhoud en voorwaarden samenstellen één of enkele aanbieders (al of niet concurrentie) Afspraak per cliënt: bij kleine aantallen cliënten pas per (groepje van) cliënt(en) afspraak maken met aanbieder Subsidievormen: is mogelijk, maar minder gericht op prestatie (activiteiten vastgelegd) lijkt logisch bij bijzondere aanbieders die bijdrage vragen Bestuurlijk aanbesteden: werkwijze in dialoogvorm met alle (bestaande) aanbieders afspraken maken gezamenlijke afspraak over gedeelde visie met (voornamelijk) bestaande aanbieders Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap

15 | 20 Keuze opdrachtgevermodel belangrijk voor aanbieder Persoonlijke verwachting: Vanwege de complexiteit kiezen gemeenten om samen met aanbieder inhoud vorm te geven Bij collectieve voorzieningen kiezen gemeenten voor subsidiëren (gaat om beschikbaarheid) Kleinere gemeente: zoveel mogelijk onderbrengen bij één aanbieder of ‘afspraak per cliënt’ Betekenis voor aanbieders: ‘stay or go’ en kan ‘sellingpower’ geven Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap Ontwikkel opdrachtgever Ontwikkel opdrachtgever Koester opdrachtgever Koester opdrachtgever Exploitatie opdrachtgever Exploitatie opdrachtgever Lastpak opdrachtgever Lastpak opdrachtgever - Invloed op het resultaat + - Aantrekkelijkheid van gemeente + Risico voor gemeente en aanbieder!

16 | 20 Gemeentelijke samenwerking kan voordelen bieden, maar.. Samenwerken biedt voor gemeenten voordelen: Kennisvoordelen Schaalvoordelen Capaciteitsvoordelen Op andere Wmo-terreinen werken gemeenten al veel samen; ook nu zijn er veel gemeenten met elkaar in gesprek Samenwerking kan ook voor aanbieders voordelen bieden: Niet voor iedere (kleine) gemeente een andere invulling Deel aanbieders werkt al regionaal Maar, voordelen niet altijd evident voor aanbieders: Wel samenwerken, maar toch verschillende voorwaarden (administratieve last) Alleen bij inkoop samenwerken, vervolgens in de uitvoering toch separaat Belangrijk thema voor het gesprek tussen aanbieder en gemeenten Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap

Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep 17 | 20 De agenda in de dialoog met gemeente

18 | 20 Samenvattend: 5 agendapunten voor nu Denk en werk vanuit de cliënt Zorg voor ruimte om gezamenlijk te ontwikkelen en pas afspraken aan als deze niet blijken te werken Bespreek complexiteit en mogelijke risicoverdeling, bijvoorbeeld risico’s van bekostiging Bespreek dilemma’s nu en niet pas tijdens een contracteringsproces Ontzorgen van volle gemeentelijke agenda En zorg dat u uw USP’s goed voor het voetlicht brengt! De agenda in de dialoog met gemeente

19 | 20 Niet vergeten... Let op voor informatie over de transitiewww.invoeringwmo.nl Er volgen diverse handreikingen vanuit het Transitiebureau met informatie, zoals: Opdrachtgeverschap Cliëntprofielen en nieuwe vormen van begeleiding Model verordening voor toekenning van individuele ondersteuning Model verantwoording voor begeleiding Informatie over kwaliteitsborging Informatie over mededinging Etc. De agenda in de dialoog met gemeente

20 | 20 Significant b.v. Thorbeckelaan ED Barneveld Reitse Keizer Hans Hellendoorn Patrick Tazelaar, De agenda in de dialoog met gemeente