FILMMUSEUM EYE HET TOLHUIS NAJAARSUITSTAP 23 OKTOBER 2012 VAN DE HEEREN VAN CASTRICUM Met teksten van Ruud van den Brand, eens huisarts in Amsterdam-Noord

Met de vleugelboot van Velsen naar Amsterdam

Delugan Meissl Associated Architects, Wenen

Eikenhout op de vloeren

Gebouwd in Het eerste tolhuis was van 1662

In de serre van het Tolhuis

Ruud vertelt over Amsterdam-Noord

DE VOLEWIJCK Omstreeks 1400 kwam de Volewijck onder de jurisdictie van de stad Amsterdam. De stad plaatste daar een galgenput. Nadat terdoodveroordeelden op de Dam of op de Nieuwmarkt waren geëxecuteerd en daar enkele uren als afschrikwekkend voorbeeld hadden gehangen, werden hun lijken afgevoerd naar de galgenput op de Volewijck. Hier zorgden de tijd en de vogels voor algehele liquidatie. Zouden daardoor zo veel raven op die plek hebben geleefd dat de naam Volewijck ontstond ? In 1535 hingen hier, na een grote massa-executie, de opstandelingen van het Wederdopersoproer. De wederdopers beschouwden alle bezit als aards slijk, ook hun kleding. Op 11 februari 1535 verbrandden een aantal wederdopers hun kleren om daarna naakt en schreeuwend door de stad te trekken. Op 10 mei werd het stadhuis bestormd. De opstandelingen werden opgepakt en terechtgesteld en vervolgens naar de galgenput afgevoerd. De plek was strategisch gekozen. Zeelieden die Amsterdam binnen voeren konden zien dat de stad streng toezag op naleving van de wet. In 1795 werd de galgenput opgeheven.

De galgenput

DE KINDERBOOM Dichtbij het galgenveld stond de kinderboom die de kleine Amsterdammertjes voortbracht. Wij geloven nog altijd dat de babietjes gebracht worden door de ooievaar. In Amsterdam was dat anders. Als een Amsterdams kind vroeg waar de kindertjes vandaan komen, kreeg die een spannend verhaal van zijn ouders te horen. In de nacht huurden de ouders bij de Schreierstoren een bootje waarmee zij over het brede en woelige IJ roeiden. Aan de overkant aangekomen liepen zij naar de kinderboom waar de babietjes hen verwelkomden met “ Pluk mijn, pluk mijn, ik zal alle dagen zoet zijn ”. De ouders zochten er een uit en roeiden terug. De moeder was dan zo vermoeid dat zij een week het bed moest houden.

Het Tolhuis voor feesten en parijen

Wandschildering " Zomer bij het Tolhuis" naar N.v.d.Waaij, 1891

Het voormalige galgenveld

Overhoeks 1971, architekt Arthur Staal

Bij de Pont

DE PONT De grote boot schuift naar de overzijde Dit is een reis van bijster korte duur Maar voor een kind is het een vrijgeleide Om weg te zeilen in een avontuur Hoe heerlijk is het om je prijs te geven Aan water, wind en zorgloze zon Er valt voor wie dat wil, veel te beleven Zo tussen Tolhuis en Centraal Station ( Ivo de Wijs )

Terug naar Velsen met de Fast Ferry