“Much ado about nothing” én “Steen in de Vijver” Henk Wesselo 17 februari 2016 Wet DBA:

2 Inhoud wet DBA | Highlights 1.Context en achtergronden 2.Ondernemerschap? 3.Invulling wet DBA

3 Wie is ondernemer? Of ZZP’er? Praktijk vs theorie Praktijk vs theorie Verouderde wetgeving Inconsistentie rechtsgebieden Jurisprudentie Arbeidsrecht Fiscaal recht IB, LB, VB, OB Socialezekerheidrecht Pensioenrecht Verbintenissenrecht Mededingingsrecht CAO-recht SER 2010: “kom tot een eenduidige en praktisch hanteerbare definitie van de zzp’er.” wet DBA | Highlights

4 Context: de VAR onder druk De VAR is ‘technisch’ al sinds de introductie omstreden: – Toetsing VAR (vooraf) veelal op generieke gronden; – Opdrachtgever niettemin vrijwel volledig gevrijwaard tegen risico’s In de loop der jaren is VAR papieren tijger geworden – Door vrijwaring kan de BD slechts beperkt handhaven Consequenties handhaving liggen eenzijdig bij ZP’er – Door forse groei ZP is toetsing een loterij – Door brede inbedding in procurement is VAR tot een “paspoort tot de markt” geworden voor de ZP’er – VAR geeft géén zekerheid over fiscale behandeling ZP (aftrek) Sociaal Akkoord: aanpak schijnconstructies – Extra politieke druk op mogelijkheden tot handhaving

5 Context: Perspectief ZP t.a.v. VAR De generieke vrijwaring maakt dat opdrachtgevers makkelijk ZP inhuren: a)er is veel werk! b)weinig ‘zorg’ over contractering Een VAR-WUO suggereert recht op fiscale faciliteiten – dit geeft regelmatig teleurstelling/discussie achteraf Als handhaving leidt tot intrekken VAR-WUO is ZP’er “paspoort” tot markt en daarmee business kwijt. Dat is een veel ernstiger en onredelijker gevolg dan een naheffing ten aanzien o.b.v. van één specifieke opdracht.

6 Context: Ontstaan wet DBA Fors draagvlak voor afschaffen VAR in politiek en polder Juridisch onderscheid “Ondernemer” essentieel Pensioenen, Verzekeringen, Fiscaliteit Bestrijden beeldvorming = bestrijden ‘schijn’ Rechtspositie ZP’er !? Maar: wat is het alternatief?!? Onwerkbare alternatieven succesvol bestreden: VAR–webmodule; BGL (Beschikking geen loonheffingen) !?

7 Context: Ontstaan wet DBA Fors draagvlak voor afschaffen VAR Alternatief?!? ZZP-organisaties: 1.Back to the basics (overeenkomst centraal) 2.Gerichte sectorale aanpak probleemgebieden bijv Zorg, Bouw, Transport 3. Indien gewenst zekerheid vooraf door Voorbeeld-contracten Toetsing vooraf

8 Breed draagvlak voor de richting … wet DBA | Highlights “Samenwerkende ZZP-organisaties” “FNV - verenigingen”

9 Inhoud wet DBA | Highlights 1.Context en achtergronden 2.Ondernemerschap? 3.Invulling wet DBA

10 Wie is ondernemer? wet DBA | Highlights Ondernemerschap (fiscaal) Werknemerschap (fiscaal en sociaal) “Werknemer” “Ondernemer” “Scharrelbanen” “Bijverdieners” Schijn?

11 Wie is ondernemer? wet DBA | Highlights Ondernemerschap (fiscaal) Werknemerschap (fiscaal en sociaal) Werknemerschap Loon Gezag (Persoonlijke) Arbeid WG-aansprakelijkheid Ondernemerschap Ondernemersrisico Meerdere opdrachtgevers Winstoogmerk Deelnemen economisch verkeer Aansprakelijk voor resultaat Acquisitie Investeringen

12 Inhoud wet DBA | Highlights 1.Context en achtergronden 2.Ondernemerschap? 3.Invulling wet DBA

13 (Her-)gebruik overeenkomsten wet DBA | Highlights “Voorbeeld” “Model” “Eigen” Publicaties Belastingdienst Generiek versus Specifiek: Gemak versus Zekerheid

14 (Model-)overeenkomsten Fiscale kernbedingen Geen werkgeversgezag Geen persoonlijke arbeidsverplichting = vrije vervanging Contractsvrijheid Overige Bepalingen Algemene voorwaarden Aanwijzing Resultaat en Inspanning Rapportage Voortschrijdend inzicht … en veel symboliek … Objectieve criteria Informatieplicht vs “Veto” Verantwoordelijkheid Aansprakelijkheid

15 Perspectief