COPYRIGHT © 2013 BOTLEKTROEP SCOUTING HOOGVLIET Workshop Kaart & Kompas

Windstreken Om iedereen duidelijk te maken hoe je de kaart houdt en in welke richting je kijkt zijn er afspraken gemaakt Voor het gemak hebben we de kaart in 4 richtingen verdeeld Het noorden, het oosten, het zuiden en het westen. Deze verdeling heten "de hoofdwindstreken” Deze naam gaat terug naar de tijd van de zeevaarders die zo gemakkelijk aan konden geven uit welke hoek de wind blies

Windstreken Niet alles in deze wereld is in vier richtingen te verdelen Daarvoor is de kompasroos verder onderverdeeld in een aantal sub- windstreken. Tussen het noorden en het oosten ligt het noordoosten en tussen het westen en het noorden ligt het noordwesten.

Windstreken Noord en Zuid zijn de 2 belangrijkste richtingen en Oost en West zijn daar aan ondergeschikt De belangrijkste windrichting wordt vooraan gezet en volgt daarna de ondergeschikte windrichting Het noorden voorop en de subwindrichting daarachter aan, noord-noordoost. en tussen het oosten en het noordoosten zit oost-noordoost

Kompas In plaats van de windstreken te benoemen hebben ze op een kompas allemaal een nummer gekregen Daarnaast is de windroos niet in 16 stukken verdeeld maar is de kompas roos verdeeld in 360 graden Op 0 graden ligt het noorden. Het zuiden is 180°, oost 90° en west 270°.

Kompas Dus nu kan je zeer gericht aangeven waar iets zich bevind, bijvoorbeeld op 254 graden of 254° Op de draaibare roos zie je alleen de getallen zonder 0 (tientallen) Elk streepje is 2 graden. 6 is dus 60° en 28 is 280° Let op! Je kunt zowel het kompas zelf als de kompasroos draaien

Kompas Waar is nu precies het noorden? Daarvoor hebben we een kompas nodig In een kompas zit een kompasnaald en deze naald is magnetisch, net zoals de aarde Hierdoor wijst de noordpool van de naald altijd naar de noordpool van de aarde en dus naar het noorden Dus als je zorgt dat de N van noorden precies bij het noorden van de naald zit dan wijst je kompas naar het noorden

Kompas Op de kompasroos staan de hoeveelheid graden vermeld waarmee je een kompas richting kunt instellen De kompasroos kan je draaien naar het de gewenste hoeveelheid graden Op het voorbeeld hiernaasr staat de kompasroos ingesteld op 170° Als je zorgt dat de kompas naald tussen de twee streepjes staat en dus naar het noorden wijst Dan kijk je via het je vizier richting je ingestelde hoeveelheid graden, in dit voorbeeld dus 170°

Peilen / Schieten

De Kaart De kaart wijkt op vijf punten af van de werkelijkheid: Het beeld is verkleind De kaart is vlak Het beeld is vereenvoudigd De kaart is verouderd De kaart is van een toelichting voorzien

Kaart lezen Het beeld is verkleind zodat we een handzaam vel papier overhouden om mee te nemen De schaal geeft aan in welke verhouding het beeld verkleind is Wandelkaarten zijn vaak schaal 1:25.000; wat wil zeggen dat 1 cm op de kaart overeenkomt met cm ofwel 250 meter in de werkelijkheid

Kaart versus werkelijkheid Wegen, spoorlijnen en rivieren zijn op de kaart breder weergegeven dan ze op grond van de schaal zouden mogen zijn Lijnen van de juiste breedte zouden echter niet te zien zijn. Bedenk dat een weg van 5 meter breed op een 1: kaart slechts 1/5 mm breed zou mogen zijn Een weg met veel bochten staat op de kaart rechter dan in werkelijkheid, omdat de bochten die over een afstand van 25 m kunnen voorkomen niet meer op 1 mm van de kaart kunnen worden getekend.

Een kaart is per definitie verouderd Tussen de verkenning van het landschap door de cartografische dienst en het drukken van de kaart ligt vaak een periode van drie jaar Het verkennen van een gebied is een zo omvangrijke klus, dat dit maar eens in de tien jaar gebeurt In de tussenliggende periode kan er veel veranderd zijn Zandwegen kunnen inmiddels verhard zijn of loofbossen zijn door bosbouw vervangen door naaldbos In de praktijk is er met een oudere kaart goed te werken als we maar in ons achterhoofd houden dat de wereld voortdurend verandert.

Symbolen op een kaart (Legenda) De tekenaar van een kaart kan niet altijd iets natekenen Om dat op te lossen tekent hij speciale tekens De uitleg van wat deze tekens betekenen, noemen we de legenda In de legenda staan alle tekens en kleuren die op de kaart gebruikt worden De uitleg staat ernaast

Kleuren op een kaart (Legenda) Op de kaart wordt met verschillende kleuren gewerkt, ieder kleur zegt iets over de omgeving Een voorbeeld: een donkergroen vlak is een bos, een lichtgroen vlak is een grasveld Zo kun je aan de kleur van het gebied zien waar je bent Sta je midden in een weiland, dan hoef je niet bij het donkergroene vlak op de kaart te kijken.

Oriënteren Om er voor te zorgen dat we de kaart niet ‘op z’n kop’ houden kunnen we de kaart ‘op het noorden leggen’ De bovenkant van de kaart is het noorden Leg het kompas op een willekeurige plaats op de kaart Draai de kaart net zolang tot de rode kompasnaald naar de bovenkant van de kaart wijst De naald loopt nu evenwijdig aan de noord/zuid-lijnen op de kaart.

Oriënteren De richtingen op de kaart komen overeen met de richtingen in werkelijkheid Goed kijken naar welke dingen er wel eens op de kaart zouden kunnen staan Sta je bijvoorbeeld in een naaldbos, of een loofbos en... zie je ergens een huis? Hoe meer dingen je ziet en ook vindt op de kaart, hoe zekerder je weet dat je goed zit

Coördinaten Ga naar dat ene kruispunt drie dorpen verderop net 100 meter buiten het dorp niet al te ver van de snelweg....“ Als je de aanwijzing hierboven zou lezen, zou jij dan weten waar je heen moet?

Coördinaten Op een kaart staan lijnen van boven naar beneden en van links naar rechts Deze lijnen noemen we coördinaatlijnen De coördinaatlijnen op een kaart zijn allemaal genummerd De nummers nemen toe van links naar rechts en van onder naar boven

Coördinaten Door getallenparen op te geven kun je punten op de kaart aanwijzen Dergelijke getallenparen noemen we coördinaten Neem bijvoorbeeld het punt Je zoekt de lijn met nummer 152 en daarna de lijn met nummer 404. Deze twee lijnen snijden elkaar Dat is punt Het punt waar je wezen moet Je gaat altijd eerst opzij en dan omhoog

Kaarthoekmeter Huis in – Trap op !

KNOPEN ROUTE

KRUISPUNTEN ROUTE

BOLLETJE / PIJLTJE ROUTE

OLEAAT / ROUTESCHETS

STRIPPENKAART X X X

FOTOTOCHT

SMILEY ROUTE