Huis van het Kind Leuven Preventieve gezinsondersteuning versterken door lokale samenwerking

Visie spel en ontmoeting Samenkomst vrijwilligers 10 december 2013

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi Samenkomst vrijwilligers 10 december 2013

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.1 Wie is Loris Malaguzzi? 1.2 Krachtig kindbeeld 1.3 Honderd talen van kinderen 1.4 Pedagogiek van het luisteren 1.5 Pedagogisch documenteren 1.6 Drie pedagogen 1.7 In onze spel- en ontmoetingsruimten

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi Grondlegger Reggio-Emilia-benadering; Italiaanse psycholoog, pedagoog en filosoof; Een pedagogiek die voornamelijk wordt toegepast binnen de kinderopvang; Reggio Emilia is een stad in de Italiaanse regio Emilia- Romagna. Loris Malaguzzi was een pedagoog met zeer vooruitstrevende ideeën. Hij verdiepte zich in visies over onderwijs aan jonge kinderen en combineerde deze met zijn eigen ideeën en ervaringen tot een eigen pedagogiek. Ook werkte hij enkele jaren met door de oorlog getraumatiseerde jongeren. Hij ontdekte hierbij hoe belangrijk diverse uitingsvormen zoals beeld, theater, beweging enz. waren voor deze jongeren om te kunnen communiceren over wat er in hen omging. Deze ervaringen vormden mee het vertrekpunt van zijn Reggio-Emiliebenadering.

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.1 Krachtig Kindbeeld Een kind is krachtig, creatief, vol mogelijkheden, competent, intelligent, uit op ontdekking, nieuwsgierig, leergierig, sociaal en uit op communicatie. Uitgangspunt = het rijke kind met zijn potentiële talenten, nieuwsgierigheid en ontwikkelingsdrang.

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.2 Honderd talen van kinderen Kinderen beschikken over honderd talen om zich in uit te drukken en om te communiceren: via woorden, in hun creativiteit, in hun fantasie, in hun bewegingen, enz.

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.2 Honderd talen van kinderen ‘Alleen van de kinderen zelf kun je de dingen leren die over kinderen gaan of voor hen bestemd zijn’ - Loris Malaguzzi ‘Kinderen hebben wel 100 talen maar volwassenen nemen er 99 af.’ - Loris Malaguzzi Deze citaten om aan te tonen dat de verbale taal voor ouders erg belangrijk lijkt te zijn maar dat kinderen zich op ontzettend veel andere manieren kunnen uiten. En al deze uitingsvormgen zijn veel belang en vormen grote aandachtspunten.

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.3 Pedagogiek van het luisteren Zorgvuldig kijken en luisteren naar kinderen met de bedoeling te achterhalen wat hen bezighoudt, uitdaagt, fascineert om hen te helpen een volgende stap te zetten. Wat trekt kinderen aan? Wat hebben zij nodig om een stapje verder te gaan in hun spel? Hoe kunnen kinderen verder worden uitgedaagd en worden gestimuleerd?

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.4 Pedagogisch documenteren = een methodiek om te kijken naar je werk met kinderen. Op basis van observaties en reflecties, je plannen en de kwaliteit in het werken met kinderen bijsturen. = een middel tot reflectie en communicatie = via kijken en luisteren, registreren en inspelen op In onze SOR zal het pedagogisch documenteren voornamelijk bestaan uit observaties en reflecties.

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.5 Drie pedagogen Kinderen leren het meest van elkaar, voor elkaar zijn zij de eerste pedagoog. Volwassenen zijn de tweede pedagoog: inspelen op de diverse uitingsvormen van kinderen. De omgeving en al zijn aspecten (ruimtelijk, visueel, geluiden, geuren en kleuren) vormen de derde pedagoog. Eerste pedagoog: kinderen zien elkaar spelen, ze kopiëren elkaars gedrag, ze vergelijken zichzelf constant met de ander, ze dagen elkaar uit, ze stimuleren elkaar. Ze leren enorm veel van elkaar. Tweede pedagoog: volwassenen bieden mogelijkheden zodat kinderen zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Ze denken na over wat kinderen verder zou kunnen uitdagen en zij spelen hier op in. Derde pedagoog: de omgeving en het speelgoed dat wordt aangeboden moeten het kind stimuleren en uitdagen tot ontdekking en zelfverkenning.

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.6 In onze spel- en ontmoetingsruimten Onthaal Warme welkom aan ouder(s) en kind(eren) Richten op het kind: het kind aanspreken en aankijken Naam en leeftijd op krijtbord schrijven Bij eerste bezoek ruimte kaderen en uitnodigen een kijkje te nemen: de ruimte aan de bezoekers laten Laagdrempelig!

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi Ruimte als derde pedagoog Ruimte-inrichting zegt iets over: kwaliteit – het aanbod voor kinderen en ouders en de eigenheid van de voorziening. Ruimte als zintuiglijk laboratorium: erkenning geven aan honderd talen van kinderen, uitdagen en stimuleren 3. Zelfstandigheid van kinderen: vanuit een krachtig kindbeeld maar niet alle spelmateriaal leent zich er toe deze te plaatsen op kindhoogte

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.6 In onze spel- en ontmoetingsruimten Criteria ruimte: Uitdagend en stimulerend Hanteerbaar Overzichtelijk, duidelijk Gedoseerd in prikkels Sfeervol

1. Reggio Emilia – Loris Malaguzzi 1.6 In onze spel- en ontmoetingsruimten Speelgoed Uitdagend en stimulerend Herkenbaar en kosteloos spelmateriaal Veilig Inspelen op verschillende zintuigen (muziekinstrumenten, spiegels, voelboekjes, enz.) Als derde pedagoog 1. Nadenken over speelgoed vanuit een krachtig kindbeeld en erkenning geven aan de honderd talen van kinderen.

2. Maisons Vertes – Françoise Dolto Samenkomst vrijwilligers 10 december 2013

2. Maisons Vertes – Françoise Dolto Een franse kinderarts en psychoanalyticus Bekend om haar psychotherapeutisch werk met met kinderen Zij startte de eerste ‘Maisons Vertes’ op SpeelOdroom heeft zich voornamelijk laten inspireren door ‘Maisons Vertes’

2. Maisons Vertes – Françoise Dolto Huizen waar ouders en kinderen onder de 3 jaar elkaar kunnen ontmoeten Een intermediaire ruimte tussen gezin en kinderopvang waar ouders en kinderen zich tegenover anderen kunnen uitspreken

2. Maisons Vertes – Françoise Dolto 2.3 In onze spel- en ontmoetingsruimten Hechtingsfiguur blijft in de ruimte samen met het kind. In veilige en stimulerende omgeving sociaal experimenteren Vrije confrontatie tussen bezoekers (onderling) en gastheer/gastvrouw Vrijwillige bijdrage Rode lijn: je mag niet voorbij de rode lijn met je fiets Eetruimte: er wordt enkel gegeten in de eetruimte, niet in de speelruimte Nadruk op alledaagse kan stroken met idee van medewerker is facilitator van interactie: daarom facilitator bekijken als voorwaarden scheppen en niet dwingend of begeleidend

3. Het kleine ontmoeten – Ruth Soenen Samenkomst vrijwilligers 10 december 2013

4. Het kleine ontmoeten – Ruth Soenen Antropologe Bestudeerde de vluchtige contacten tussen mensen in de publieke ruimte. Het kleine ontmoeten als basis van het sociaal klimaat in een ruimte.

3. Het kleine ontmoeten – Ruth Soenen 3.2 Belangrijkste uitgangspunten: Wereld van kortstondige en vluchtige contacten tussen onbekenden Small talk 1 kleine interactie kan serie van kleine contacten in gang zetten waardoor bepaald sociaal klimaat gecreëerd wordt.

3. Het kleine ontmoeten – Ruth Soenen 3.3 In onze spel- en ontmoetingsruimten Spel- en ontmoetingsruimte als een overdekte ‘bank in het park’ Ruimte creëren die ontmoeting mogelijk maakt: kansen bieden Opvoeden als een gedeelde verantwoordelijkheid