Aquacultuur in de Euregio scheldemond 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)

Vóór 2008, voor AquaVlan Situatie in Nederland Soorten als Baramundi, tong en tilapia worden niet meer gekweekt Paling en meerval elk 13 Forel 5 Tarbot 2? Snoekbaars 3 Tilapia 1 Het aantal bedrijven was 5 jaar voorheen bijna 100 (in 2010). De overgestapt naar steur, meerval of baramundi vanuit tilapia en palingkwekerij blijkt niet succesvol. Aquacultuur heeft nood aan innovatie

Situatie in Vlaanderen Aqua-Bio; Belgische kaviaar Enkele kwekers voor hengelsport (extensief) Weinig samenwerking binnen de sector en tussen verschillende onderzoeksinstellingen. Weinig aandacht naar de Vlaamse aquacultuur ontwikkeling.

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)

4 activiteiten in het project : 1. Schelpdieren 2. Duurzame visteelt 3. Zilte teelten 4. Onderwijs Aquavlan sept 2009 – feb 2014

Schelpdiersector Beperkingen voor het oogsten van mosselzaad. Hoge mortaliteit en lage groei van mosselen in broedhuizen. Nieuwe inititiatieven binnendijkse vijverkweek. Visteelt De RAS sector is vooral in Vlaanderen nog niet sterk ontwikkeld. Gebrek aan demonstratiemogelijkheden om deze technologie te introduceren. Diversificatie van soorten om de afzet naar streekmarkten te waarborgen. Zilte groenten Traditioneel in ‘het wild’ gesneden op de Zeeuwse schorren. Landbouwers stappen deels over naar teelt van zeegroenten De vraag stijgt en het in het wild snijden wordt in toenemende mate beperkt. Onderwijs Gekwalificeerd personeel en jonge ondernemers voor een duurzame groei. Het ontwikkelen van technische kennis en systemen voor de verschillende disciplines. Aquavlan sept 2009 – feb 2014

1. Schelpdieren Universiteit Gent doet onderzoek in samenwerking met De Roem van Yerseke: -Zoeken naar probionten en immunostimulanten, -Isoleren van mosselpathogenen

2. Duurzame visteelt Partners binnen deze activiteit: Inagro vzw, praktijkcentrum aquacultuur Imares HZ University of Applied Sciences (HZ), SEAlab Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (KAHO), Aqua-ERF Universiteit Gent (UGent) Katholieke Universiteit Leuven (KUL) Proefcentrum voor de groenten te Kruishoutem (PCG)

2. Duurzame visteelt, nieuwe onderzoek infrastructuren Inagro Imares HZ KAHO

2. Duurzame visteelt, nieuwe onderzoek infrastructuren Ugent KUL PCG

2. Duurzame visteelt, private initiatieven en investeringen die volgenden 70 tal mensen zijn informatie komen vragen aan de infoloketten INAGRO en Imares. 10 tal waren overtuigd na het inleidend gesprek en zoeken vandaag naar de juiste aanpak, vergunning, locatie,… 5 tal ondernemers produceren vis vandaag. Groot verschil NL en VL: in VL zijn er veel nieuwkomers, zonder enige ervaring. Ook Vlaamse overheid heeft weinig ervaring. In NL zijn het meestal viskwekers die willen omschakelen.

Bedrijf dat pootvis gaat produceren vanaf 2013, initiatief Jiri Bossuyt. Risicokapitaal verstrekker Limburgse Reconversie Maatschappij Jiri heeft jaren ervaring in baars kweek en andere soorten, RAS, management, … zakenpartners, de zus (bio-ingenieur), een vriend (geneticus). Begeleid door Vlaams Agentschap Ondernemen en Inagro vzw Begeleid door senior manager bij de het opstarten van hun zaak Grote werklust Begeleid door Inagro P

een spin-off van KUL die zich vestigt in Oost-Vlaanderen. Dit bedrijf is opgestart in 2013 en wil Omegabaars produceren. geen vismeel in voeder (plantaardig voeder) hoge densiteit, ‘tamme en robuuste’ vis resistent tegen hoge N waarden in water Gesitueerd naast een tomatenbedrijf, dit om de integratie van aquacultuur en horticultuur in de praktijk te brengen.

Silt produceert yellowtail Kingfish, reeds 3 jaar actief, eerste presentatie over de ervaring op het Vlaams Aquacultuur Symposium (in samenwerking met AquaVlan project).

3. Zilte teelten Partners binnen deze activiteit: Plant Research International (PRI) Inagro vzw

3. Zilte teelten Onderzoek naar productie zilte groenten in volle grond (PRI) en serre (Inagro): Zaadwinning verbeteren, kieming optimaliseren, soorten vergelijken, onkruidbestrijding, Bevloeiingsschema’s, Nutriënten en zout bepalen,...

3. Zilte teelten, bouw van nieuwe proefterreinen Op Wilhelminapolder worden proefvelden aangelegd door PRI. Inagro richt serre in voor proeven op zilte teelten, ook verschillende technieken uit de grond worden getest.

3. Zilte teelten, begeleiden van bedrijven -> In Zeeland zijn bedrijven actief in de volle grond. Deze worden begeleid bij het oplossen van hun bottlenecks, oogsttechnieken, productie optimalisatie, onkruidbestrijding,… -> In Vlaanderen wordt gekeken om over te schakelen op zilte teelt in serres. Drempels: Eenmaal de grond wordt verzilt is wordt deze onbruikbaar voor andere teelten. Installaties zijn niet bestand tegen het zoute water, zout is corrosief.

4. Onderwijs Partners binnen deze activiteit: Katholieke Hogeschool St. Lieven (KAHO) HZ University of Applied Sciences (HZ)

4. Onderwijs SEAlab (HZ): Infrastructuur voor studenten, docentonderzoekers, kennis- en onderwijsinstellingen voor praktijkgericht onderzoek en training op het gebied van aquacultuur voor en met bedrijven. KAHO organiseert een avond cursus rond aquacultuur naar voorbeeld van de aquacultuur cursus op HZ. Op KAHO komen studenten in contact met aquacultuur dmv stages, projecten en eindwerken.

(r)Evoluties ten gevolge van het AquaVlan project Vlaamse onderzoeksinstellingen richten samen een platform op naar analogie van het Nederlandse aquacultuurgenootschap. Vlaamse overheid officialiseert dit platform tot Vlaams Aquacultuur Platform en richt een Stuurgroep Aquacultuur wordt opgericht door Kabinet Peeters: zorgt voor visie in de ontwikkeling van aquacultuur in Vlaanderen Jaarlijks Vlaams Aquacultuur symposium. In Zeeland ontwikkelt het vouchersysteem. Een centraal infoloket aan beide landsgrenzen.

RAS en regels Dit project had volgende doelstellingen voor ogen: Duidelijkheid scheppen voor overheidsinstanties: bij verstrekken van milieuvergunning. Eenduidige interpretatie van de wetgeving. Duidelijk maken aan potentiële viskwekers wat het wettelijk kader is en wat er verwacht wordt: milieu, slachtprocedure, registratie, FAVV controles,… De resultaten zijn een leidraad voor starters en voor de werkgroep “wetgeving” (opgericht onder de Vlaamse Strategische stuurgroep Aquacultuur).

haalbaarheidsstudie aquacultuur: NL snoekbaarskwekers werden bezocht en geïnterviewd: - welk commercieel voer gebruiken ze vandaag - drijvend zinkend - gewenste samenstelling - gebruikte hoeveelheid

Ook in Nederland heeft AquaVlan zijn invloed: Project Zeeuwse tong: de teelt van zilte groenten. Zilte teelt bij de Heerlijkheid van Wolphaartsdijk en in het nieuwe kustlaboratorium. Gebruik van grondwater bij zilte aquacultuur. RAAK Zilte parels en zilte productie: smaak en geur beïnvloeding bij schelpdieren. Meer relevant praktijkgericht onderzoek. Er komt meer aandacht voor kennisvalorisatie (toepassing) en netwerkvorming. POVLT - Presentatie

Waarom een opvolger van AquaVlan? Bedrijven die vandaag starten moeten ondersteund worden met objectieve kennis. Nieuwe ideeën bij de ondernemers = nieuwe uitdagingen. Scholing en opleiding hebben praktijkinfrastructuur nodig die up to date blijft. Samen staan we sterker. Gezamenlijke projecten verzekeren uitwisseling van kennis en ervaring.

AquaVlan II ( ) Trekker: Inagro vzw Vandaag zit een kerngroep rond de tafel: Inagro, Ugent, PCG, KAHO, HZ. Andere partners worden aangesproken, zowel ondernemingen als onderzoeksinstellingen. Onderzoeksonderwerpen zijn bottlenecks in de Euregio scheldemond aquacultuur sector. Bundelen van de kennis en inspanningen in de regio stimuleert ondernemen in aquacultuur.

AquaVlan II ( ) Inhoud van het nieuwe project vandaag: 1.Ervaringen uitwisselen: – Infoloket organisatie en beheer – Managen vouchersysteem – Kweekvis op de visveiling brengen 2.Integratie – Horticultuur-viskweek, mobiele viskwekerij op tuinbouwbedrijf. – Uitwerken van de integratie: zager kweek – algenteelt algenteelt - copepoden productie

AquaVlan II ( ) 3.Ontwikkeling voeders: – Grow-out voer met laag Na-gehalte – Schelpdier voeder – Voeder voor de vis hatchery – Bioflocs voor filter feeders 4.Zilte teelten: Interviews met telers worden momenteel afgenomen, op zoek naar bottlenecks.

AquaVlan II ( ) 5.Aquacultuur producten vermarkten: – Regel en wetgeving rond dierenwelzijn bij het vermarkten. – Hoe kan de versmarkt van schelpdieren uitgebreid worden. – Voorkomen van grondsmaak. 6.Educatie: – Verderzetten cursussen aquacultuur aan KAHO en HZ – Uitbreiden cursus aan KAHO. – Bachelor opleiding op KAHO bied keuzevak aquacultuur aan ( ). – Studietraject: hoe kan cursus KAHO en HZ complementair worden.. – Bi-diplomering nastreven.

Bedankt voor uw aandacht, Zijn er vragen?