Titel Inleiding Dialogische dageraad in een onzekere samenleving ik-posities, onzekerheid, dialoog Hubert J.M. Hermans

Vaccinatie

Imitatie en provocatie bij pasgeborenen - Imitatie: “tongue protrusion” als reactie (Maratos, 1973) - Provocatie: initiatief nemen (Nagy & Molnar, 2004) -Imitatie en provocatie zijn voorlopers van het latere vraag en antwoordspel: dialoogjes Hermans, H.J.M. & Hermans-Konopka, A. (2010). Dialogical Self Theory: Positioning and counter-positioning in a globalizing society. Cambridge, UK: Cambridge University Press, hoofdstuk 4.

Beatles 1

Beatels 2

Beatles 3

Beatels 4

Rochat: twee condities Intersubjectiviteit bij 1 en 2 maanden oud (Rochat et al., 1999) - Still-face conditie : zonder protoconversatie - Intersubjectieve conditie: met protoconversatie -Belang van rechter-hersenhelft: non-verbale dialogen (Schore, 2004) Rochat, P., Querido, J. G., and Striano, T. ( 1999 ). Emerging sensitivity to the timing and structure of protoconversation in early infancy. Developmental Psychology, 35 : 950–57. Zie Literatuuroverzicht: Hermans & Hermans-Konopka (2010)

Meerstemmigheid en dialoog bij 10 jarige leerling van Italiaanse basisschool “De eerste dag dat ik aankwam, kende ik niemand, maar mijn geest zei me dat de juffen/meesters erg vriendelijk waren. Nu hebben we een goede verstandhouding. Als we een probleem hebben met sommige dingen, zijn zij er om ons te helpen met onzekerheden. De juffen/meesters zijn deel van mij alsof ze een deel van mijn lichaam zijn, ze kennen alle bijzonderheden. Ze hebben me geholpen om een andere kant van mij te ontdekken, die voor mijzelf duister was. Ze hebben veiligheid in het spreken en doen overgebracht, ze hebben me een ‘sierraad’ gegeven dat ik goed bewaar’’ (Ligorio, 2010) 10 jarige leerling

Adolescent 17 jaar Uitspraak van Nathalie, 17 jaar “Soms kijk ik in de spiegel en zeg tegen mezelf: ‘Okay, wie ben je nou werkelijk, Nathalie?’ Ik trek mijn haar naar achteren, doe m’n make-up en kijk heel sophisticated. Dat is één ik. Ik laat m’n haar losjes over mijn schouders vallen, doe een Shetland sweater aan, dat is een ander ik. Ik schrijf poezie en sta ‘s nachts op een om naar de sterren en planeten te kijken door mijn telescoop; dat is weer een ander ik. Ik ben soms echt in mijn scheikunde huiswerk verdiept en denk dan dat ik een doctor ben; of ik wil een vertaler worden of een buitenland journalist. Er zijn bijna te veel mogelijkheden” (Clarke-Stewart et al, 1988, p. 413).

Meta-Position META-POSITIE: helicopter-positie zelf-reflectie-samen-met-ander (a) Geeft een overkoepelende visie op meer specifieke posities (b) Je ziet verbindingen tussen posities als deel van je persoonlijke geschiedenis. (c) Helpt om richting te vinden in je veranderingsproces (anders dan piekeren/rumination/co-rumination) Winters, A., Meijers, F., & Lengelle, R. (2011). The self in career learning: An evolving dialogue. In H.J.M. Hermans & T. Gieser. Handbook on the Dialogical Self.

Emoties Emoties vanuit verschillende perspectieven - COGNITIEF: resultaat van interpretaties - FYSIOLOGISCH: adrenaline, cortisol - EVOLUTIONAIR: fight, flight, freezing - DIALOGISCH: Emotie als boodschap; als ik-positie; belang van luisteren; Wat zegt de emotie over jezelf of ander? Antwoord geven. Leer ervan. - Emotie van eerste orde (“hij is een….”) en tweede orde (“ik ben boos”) (Lambie & Marcel, 2002): onzekerheid! - Dialoog emotie-verstand (niet-rationeel en ook niet overweldigd door emoties)

Uitspraak C. Lewis We zijn geen eenheid maar een relatie A person cannot help thinking of himself as, and even feeling himself to be... two people, one of whom can act upon and observe the other. Thus he pities, loves, admires, hates, despises, rebukes, comforts, examines, masters or is mastered by, ‘himself’ C.S. Lewis

Wat is dialoog? - Vanuit een specifieke positie, verbaal of non-verbaal, tot uitwisseling overgaan met een positie in een ander of bij jezelf. Vormen van dialoog: (zelf-)overleg, (zelf-)afspraken, (zelf)-conflict, en (zelf-)kritiek. - Belangrijke vormen van uitwisseling zijn vraag en antwoord en eens en oneens zijn, maar zo dat je er iets van leert, d.w.z. dat de oorspronkelijke positie verder ontwikkeld wordt op grond van de uitwisseling zelf (verschil met piekeren): belang van doorvragen! - Dialoog veronderstelt tolerantie voor onzekerheid

Dialogical Self Het dialogische zelf als meerstemmig zelf - Dynamische veelheid van ik-posities in het landschap van de geest verbonden als deze geest is met die van anderen. - Die posities reageren op elkaar: belang van diversiteit, tegenstellingen, conflicten en onderhandelingen. - Interne posities: ik als collega, ik als docent, ik als vader, ik als intuitief, ik als impulsief, ik als slachtoffer. Ook als externe posities: ouders, leerlingen, collega’s, directie, etc. - Vraag naar tegengestelde kanten in jezelf: b.v. ik als rationeel vs. ik als emotioneel, ik als optimistisch vs. ik als pessimistisch, ik als autoritair vs. ik als sociaal (in dialoog met elkaar)

Hedendaagse Zelf: Onzekerheid Hedendaagse zelf - Drie kenmerken: toenemende dichtheid en heterogeniteit van ik-posities, grotere positiesprongen. -Toename van onzekerheid: (a) complexiteit; (b) betekenissen liggen niet vast; (c); geen overkoepelend betekenissysteem (vooral sociaal en maatschappelijk); (d) onvoorspelbaarheid - Onzekerheid kan ook positief zijn: b.v. avontuur (crimi, reis, nieuwe job, blind date). Als onzekerheid boven de tolerantiegrens komt: dan verwarring en angst (b.v. internationale terrorisme).

Onzekerheid als noodzaak - Ontwikkelingspsychologie: Ontwikkeling is noodzakelijk gebaseerd op onzekerheid (Abbey & Valsiner, 2005) - Psychotherapie: Belang van innoverende momenten bij doorbreken van gesloten verhaal: belang van de uitzondering (Ribeiro & Goncalves, 2010) - Interculturele contacten: Veelheid van acculturatie strategieën (Bhatia, 2007)

Milan Kundera in “De kunst van de roman” Milan Kundera “Met Cervantes de wereld te zien als een dubbelzinnigheid; in plaats van aan een enkele waarheid het hoofd te moeten bieden aan tal van relatieve waarheden die onderling in tegenspraak zijn, En dus als enige zekerheid de wijsheid van de onzekerheid te bezitten, Dat vereist een niet minder grote kracht.”

Veiligheid en de kwaliteit van relaties - “De zekerheid ontleend aan veiligheid en vertrouwen, is een voorwaarde voor het omgaan met onzekerheid ” “Ze hebben veiligheid in het spreken en doen overgebracht, ze hebben me een ‘sierraad’ gegeven dat ik goed bewaar’’ (10 jaar)

Seminar on dialogical coaching (including e-coaching) and global network meeting Subscriptions on or via our flyer 25 November 2010, Jachtslot de Mookerheide

Website adressen Voor algemene info Voor praktijk Voor opleiding

Docent-student positie-repertoire docent - expert - begeleider/coach positie-repertoire leerling - opnemend - zelfverantwoordelijk Fit of misfit posities docent en leerling fit misfit