ONDERNEMINGS- EN BELASTINGRECHT Minor Ondernemingsadvies

LITERATUUR Reader

AGENDA BLOK 1 Week 1: Inleiding + start juridische entiteiten (ondernemingsrecht) Week 2: Juridische entiteiten vervolg Week 3: Loonbelasting Week 4: Inkomstenbelasting – raamwerk en boxensysteem Week 5: Inkomstenbelasting - wuo Week 6: Vennootschapsbelasting Week 7: BTW en formeel belastingrecht

RECHT Een verzamelnaam voor het geheel van alle rechtsregels recht heeft twee functies: a.ordenen van het menselijk gedrag b.geschilbeslechting Dit gebeurt door middel van gedragsvoorschriften (geboden en verboden) edrijfen Recht.n l 4

RECHTSREGELS Normen die we belangrijk vinden voor een samenleving Kenmerken van rechtsregels: rechtsregels worden gesteld en gehandhaafd door de overheid rechtsregels gelden in beginsel voor iedereen rechtsregels gaan in het algemeen voor andere regels en normen edrijfen Recht.n l 5

6 RECHTSBRONNEN Rechtsbronnen: De informatie bronnen van het recht (waar vindt ik recht?) De rechtsbronnen: 1.Wet 2.Jurisprudentie 3.Verdrag 4.Gewoonterecht/ongeschreven recht

WET Ieder regeling van een daartoe bevoegd overheidsorgaan dat algemeen verbindende voorschriften bevat Geschreven recht gemaakt door regering en parlement lagere overheden maken ook “wetten” Wetten van lagere ove rheden: verordeningen (APV) edrijfen Recht.n l 7

JURISPRUDENTIE Rechtspraak of het geheel van rechterlijke uitspraken Rechters moet recht spreken, ook in die gevallen waarvoor geen wettelijke regel is of waarvoor een onvolledige regel is edrijfen Recht.n l 8

GEWOONTE RECHT Ongeschreven regels: gewoonten Gebruiken Een rechter kan er rekening mee houden edrijfen Recht.n l 9

10 Recht Publiekrecht Privaatrecht Staatsrecht Bestuursrecht Strafrecht Belastingrecht

PUBLIEKRECHT & PRIVAATRECHT publiekrecht organisatie van de overheid verhouding tussen overheid als zodanig en burgers verhouding overheden onderling privaatrecht regelt de rechtsverhouding tussen burgers onderling 11

PRIVAATRECHT & STRAFRECHT privaatrecht regelt de rechtsverhouding tussen burgers onderling strafrecht het geheel van rechtsregels waardoor bepaalde handelingen door de overheid strafbaar worden gesteld houdt iemand zich niet aan deze regels, dan pleegt hij een strafbaar feit en moet hij mogelijk als verdachte voor de rechter verschijnen 12

FORMEEL- EN MATERIEEL RECHT formeelrecht procesrecht: de regels die aangeven op welke wijze een proces moet worden gevoerd materieelrecht de rechtsregels die rechten geven of verplichtingen opleggen 13

WET IN FORMELE- EN MATERIËLE ZIN Wet in formele zin: Wet dat tot stand is gekomen in samenwerking tussen regering en 2e en 1e kamer (parlement) Wordt wet genoemd Wet in materiële zin Een regeling van een daartoe bevoegd orgaan dat algemeen verbindende voorschriften bevat Bijvoorbeeld: verordening APV, AMvB edrijfen Recht.n l 14

edrijfen Recht.n l 15 RECHTERLIJKE ORGANISATIE de rechtspraak in Nederland is opgebouwd uit diverse instanties Hoge Raad (1) Gerechtshof (5) Rechtbank (19)

edrijfen Recht.n l 16 BEGINSELEN BURGERLIJK PROCESRECHT Openbaarheid Verplichte procesvertegenwoordiging (advocaat) m.u.v. procedures bij sector kanton gedaagde bij een kort geding Hoor en wederhoor Lijdelijkheid van de rechter

17 Gerechtshof Rechtbank Hoge Raad cassatie hoger beroep

2. ONDERNEMING, EENMANSZAAK MAATSCHAP EN VOF

Bedrijf & Recht 19 ONDERNEMING Voor een onderneming is een rechtsvorm verplicht De rechtsvorm van de onderneming is bepalend voor zaken als aansprakelijkheid en belastingen De keuze v/d rechtsvorm is afhankelijk van: aansprakelijkheid continuïteit belastingen financiering

20 Eenmanszaak Onderneming Samenwerkings vorm Geen rechtspersoon rechtspersoonB.V. N.V. Cooperatie. O.W.M. Stichting Maatschap Firma C.V.

Bedrijf & Recht 21 ONDERNEMINGSVORMEN ZONDER RECHTSPERSOONLIJKHEID EenmanszaakMaatschapV.O.FC.V. OprichtingVormvrij, geen notariële akte vereist InschrijvingHandelsregistern.v.tHandelsregister KapitaalNiet verplicht BestuurEigenaarMatenVennotenBeherende vennoten Andere organengeen Aansprakelijkheid100% privéIedere maat voor een gelijk deel privé Iedere vennoot 100% privé Beherende vennoten 100% privé; commanditaire vennoten tot verstrekt kapitaal

Bedrijf & Recht 22 HANDELSREGISTER Een door de Kamer van Koophandel gehouden register waarin ondernemingen vermeld staan met hun gegevens Gegevens voor iedereen toegankelijk (voor uittreksel wel kosten)

Bedrijf & Recht 23 DIRECTE VERTEGENWOORDIGING De vertegenwoordiger handelt in naam en voor rekening van de vertegenwoordigde Er ontstaat een overeenkomst tussen vertegenwoordigde en derde Vertegenwoordigde Vertegenwoordiger Derde

Bedrijf & Recht 24 INDIRECTE VERTEGENWOORDIGING De vertegenwoordiger handelt op eigen naam, maar voor rekening van de vertegenwoordigde Er ontstaat een overeenkomst tussen vertegenwoordiger en derde Vertegenwoordigde Vertegenwoordiger Derde

Bedrijf & Recht 25 EENMANSZAAK Onderneming waarvan één persoon eigenaar is Ondernemer is onbeperkt aansprakelijk voor de schulden van zijn onderneming (art. 3:276 BW) Juridisch gezien geen onderscheid tussen ondernemingsvermogen en privé-vermogen (wel fiscaal)

26 Aansprakelijkheid eenmanszaak Privé vermogen Ondernemingsvermogen Ondernemer

Bedrijf & Recht 27 HUWELIJK & ONDERNEMING In gemeenschap van goederen door huwelijk ontstaat er gezamenlijk vermogen alle bezittingen en schulden worden gemeenschappelijk. Buiten gemeenschap van goederen (huwelijkse voorwaarden) geen of gedeeltelijk gezamenlijk vermogen

Bedrijf & Recht 28 MAATSCHAP Samenwerkingsvorm tussen twee of meer ondernemers Wanneer is er een maatschap? Indien voldaan is aan de vereisten van art. 7A:1655 BW: 1.wederkerige overeenkomst 2.waarbij twee of meer personen d.m.v. samenwerking 3.beogen gezamenlijk vermogensrechtelijk voordeel te behalen 4.m.b.v. inbreng

Bedrijf & Recht 29 BESTUUR Bestuur is beheer + beschikken adviesbureau: geven van adviezen is beheer, kopen van een vrachtauto is beschikken autohandel: kopen en verkopen van auto's is beheer, kopen van een bedrijfspand is beschikken

Bedrijf & Recht 30 BEHEERSDADEN Normale juridische handelingen voor een specifieke maatschap Tenzij anders wordt overeengekomen, is iedere maat zelfstandig beheersbevoegd (art. 7A:1676 BW) Beheersdaden komen voor rekening van de gezamenlijke maten indien een maat bevoegd heeft gehandeld

Bedrijf & Recht 31 BESCHIKKINGSDADEN Juridische handelingen die vallen buiten de normale activiteiten van de maatschap. Iedere maat heeft afzonderlijk geen bevoegdheid tot beschikkingsdaden tenzij anders is overeengekomen

32 ONDERSCHEID a.beheer b.beheer en beschikken c.vertegenwoordiging d.aansprakelijkheid a.beschikken b.Vertegenwoordiging c.aansprakelijkheid d.verhaal

Bedrijf & Recht 33 ONDERSCHEID beheer beschikken beheer en beschikking vertegenwoordiging vertegenwoordiging aansprakelijkheid aansprakelijkheid verhaal.

Bedrijf & Recht 34 AANSPRAKELIJKHEID Als een maat een overeenkomst sluit met een derde (of het nu beheer- of beschikkings-daden zijn, is hij in principe zelf aansprakelijk Uitz.: maatschapscrediteur heeft verhaal op het ondernemingsvermogen, als de maatschap niet aan de verplichtingen voldoet zijn de maten voor een evenredig deel (in dit geval voor de helft, omdat er twee maten zijn) aansprakelijk

35 Aansprakelijkheid Maat AMaat B

Bedrijf & Recht 36 VENNOOTSCHAP ONDER FIRMA Twee of meer ondernemers die onder gemeenschappelijke naam een bedrijf uitoefenen Relatie Burgerlijk Wetboek en Wetboek van Koophandel Afgescheiden vermogen

Bedrijf & Recht 37 VEREISTEN V.O.F. 1.wederkerige overeenkomst 2.waarbij twee of meer personen d.m.v. samenwerking 3.beogen gezamenlijk vermogensrechtelijk voordeel te behalen 4.d.m.v. inbreng 5.bedrijf uitoefenen 6.onder gemeenschappelijke naam handelen

38 Aansprakelijkheid Firmant AFirmant B

Bedrijf & Recht 39 VERTEGENWOORDIGING Iedere firmant is, in beginsel, vertegenwoordigingsbevoegd (art. 17 WvK)

Bedrijf & Recht 40 AANSPRAKELIJKHEID Firmanten zijn hoofdelijk aansprakelijk (art. 18 WvK) Crediteuren van de vof hebben verhaal op het ondernemingsvermogen, bij niet betaling zijn de vennoten met hun privé vermogen hoofdelijk aansprakelijk Firmanten zijn voor alle schulden van de firma aansprakelijk, ongeacht wie de schuld veroorzaakt

Bedrijf & Recht 41 COMMANDITAIRE VENNOOTSCHAP (ART. 19 WVK) een firma met een "stille" firmant (commandiet) vertegenwoordiging van commandiet commandiet mag CV niet vertegenwoordigen elke behere nde firmant blijft hoofdelijk aansprakelijk (art. 18, 19 WvK)

Bedrijf & Recht 42 AANSPRAKELIJKHEID Commandiet is intern aansprakelijk, hij is aansprakelijk voor zijn inbreng (art. 20 lid 3 WvK) Crediteuren van de commanditaire vennootschap hebben verhaal op het ondernemingsvermogen Bij niet voldoen zijn slechts de beherende vennoten hoofdelijk (100%) aansprakelijk

3. RECHTSPERSONEN, BESLOTEN VENNOOTSCHAPPEN

44 Rechtspersonen Natuurlijke personen Natuurlijke personen Rechts subjecten Rechts subjecten Publiekrechtelijke rechtspersonen Publiekrechtelijke rechtspersonen Privaatrechtelijke rechtspersonen Privaatrechtelijke rechtspersonen

Bedijf & Recht 45 KENMERKEN RECHTSPERSOON Eigen rechten en plichten Eigen (afgescheiden) vermogen Elke rechtspersoon wordt vertegenwoordigd door zijn organen Elke rechtspersoon heeft een doel Vermogensrechtelijk staat de rechtspersoon aan de natuurlijke persoon gelijk

Bedijf & Recht 46 CONSEQUENTIES geen eigen aansprakelijkheid van de handelende (natuurlijke) persoon voor de verplichtingen van de rechtspersoon dus geen verhaal op privé vermogen van de natuurlijke persoon. Privé persoon niet zelf aansprakelijk

47 Privaatrechtelijke- rechtspersonen Privaatrechtelijke- rechtspersonen NV BV Vereniging Stichting Notariële vereniging Notariële vereniging Niet-Notariële vereniging Niet-Notariële vereniging

48 VERGELIJKING B.V. uitsluitend aandelen op naam (blokkeringsregeling) Geen (was minimum kapitaal € ,-) N.V. keus: aandelen op naam aandelen aan toonder aandelen aan toonder en op naam minimum kapitaal € ,-

Bedijf & Recht 49 BV Definitie: "een rechtspersoon met een in aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal" (art. 2:175 BW) Waarom BV? continuïteit (erfrecht) fiscaal bedrijfsrisico's aandeelhouders niet aansprakelijk voor schulden van de vennootschap

Bedijf & Recht 50 OPRICHTINGSVEREISTEN Notariële akte (officiële akte opgesteld door notaris), hierin staan de statuten Verklaring van geen bezwaar nvt antecedenten onderzoek de oprichters en bestuurders mogen de laatste acht jaar niet betrokken zijn geweest bij vermogensdelicten of faillissementen Geen minimumkapitaal (was € ) Inschrijving bij de KvK

Bedijf & Recht 51 NOTARIËLE AKTE EN DE STATUTEN Statuten: grondwet van de rechtspersoon Op welk moment een BV/NV? verklaring van geen bezwaar en als de akte van oprichting is verleden -> niet meer van toepassing

Bedijf & Recht 52 AANSPRAKELIJKHEID OPRICHTERS/BESTUURDERS In oprichtingsfase hoofdelijk aansprakelijk Na oprichting kan bv/nv verplichtingen overnemen, maar bestuurders/oprichters blijven hoofdelijk aansprakelijk bij misbruik (wordt voorondersteld bij faillissement binnen één jaar)

Bedijf & Recht 53 MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL Maximaal bedrag (nominaal) dat in aandelen mag worden uitgegeven (aandelenplafond) Vermeld in de statuten

Bedijf & Recht 54 GEPLAATST KAPITAAL Het deel van het maatschappelijk kapitaal dat daadwerkelijk aan aandeelhouders is uitgegeven (nominaal) Vermeld in de balans

Bedijf & Recht 55 GESTORT KAPITAAL Het geld dat daadwerkelijk op geplaatste aandelen is gestort (nominaal) Vermeld in de balans

KAPITAALBESCHERMING (1) Persoonlijke aansprakelijkheid beperkt Crediteuren van de BV kunnen zich alleen verhalen op BV- vermogen Bescherming crediteuren BV -> winstuitkeringen zijn slechts toegestaan voor zover het EV BV groter is dan gestort en opgevraagd vermogen plus de reserves Door grote dividenduitkeringen, kan de vermogenspositie van de BV onder druk komen te staan -> BV kan failliet gaan AvA gaat over dividenduitkeringen Voorafgaand aan dividenduitkeringen moet een balanstest en een uitkeringstest worden gedaan

BALANSTEST EN UITKERINGSTEST Balanstest Een uitkering is alleen toegestaan voor zover het eigen vermogen van de BV groter is dan het totaal van de aan te houden wettelijke en statutaire reserves Uitkeringstest Bij dividenduitkering etc Eigen vermogen moet groter zijn dan de reserves die volgens de wet of de statuten moeten worden aangehouden Bestuur moet bij iedere uitkering beoordelen of de vennootschap na het doen van de uitkering haar opeisbare schulden kan blijven betalen

AANSPRAKELIJKHEID BESTUUR Indien de BV na een uitkering in staat van faillissement raakt, zijn de bestuurders die dat hadden kunnen weten ten tijde van de uitkering, hoofdelijk aansprakelijk Aandeelhouders die een uitkering ontvangen terwijl zij wisten dat de BV hierdoor financieel in de problemen zou kunnen geraken, zijn gehouden tot vergoeding van het tekort dat door de uitkering is ontstaan

SOORTEN AANDELEN Gewone aandelen (cumulatief) preferente aandelen Prioriteitsaandelen Aandelen zonder stemrecht Aandelen met meervoudig stemrecht Aandelen zonder recht op uitkering Preferente overwinst-delende aandelen Aandelen zonder enig recht op uitkering 59

VRAGEN 60

VRAAG 1 Pieter werkmans koopt op eigen naam, maar voor rekening en risico van Softy bv een partij processors bij Intel nv. Waarvan is hier sprake? a.Indirecte vertegenwoordiging b.Baattrekking c.Directe vertegenwoordiging d.Beheersdaad 61

VRAAG 2 Wat is juist? Indien een vertegenwoordiger van Softy bv rechtshandelingen verricht in eigen naam, maar wel voor rekening van Softy bv, dan heeft de vertegenwoordiger: a.Een volmacht en is er sprake van directe vertegenwoordiging b.Geen volmacht en is er sprake van directe vertegenwoordiging c.Een volmacht en is er sprake van indirecte vertegenwoordiging d.Geen volmacht en is er sprake van indirecte vertegenwoordiging 62

VRAAG 3 Wat is juist? Bij een maatschap zijn de maten zonder nadere afspraken: a.Ieder bevoegd tot beheersdaden b.Ieder bevoegd tot beschikkingsdaden c.Ieder bevoegd tot zowel beheers- als beschikkingsdaden d.Niet bevoegd tot beheers- of beschikkingsdaden 63

VRAAG 4 De vof X wordt gevormd door de firmanten A, B en C. A sluit namens de vof een koopovereenkomst met D. Deze handeling valt binnen de grenzen van zijn bevoegdheid. D heeft volgens deze overeenkomst een vordering van € Wie is aansprakelijk voor het voldoen van deze schuld aan D? a.A, B en C b.De vof X c.A en de vof X d.A, B, C en de vof X 64

VRAAG 5 Welke stelling is juist? Bij de maatschap: a.Heeft het faillissement van een maat tevens het faillissement van de maatschap ten gevolge b.Is er een afgescheiden vermogen c.Bindt de maat die beheersdaden verricht naast zichzelf zijn medematen d.Zijn de maten bevoegd bij beheers- en beschikkingsdaden namens de anderen op te treden 65

VRAAG 6 I.Gaat een firmant failliet, dan gaat van rechtswege ook de vof failliet II.Gaat de vof failliet, dan gaan van rechtswege ook de firmanten failliet a.I en II zijn juist b.I is juist, II is onjuist c.I is onjuist, II is juist d.I en II zijn onjuist 66

VRAAG 6 Pieter Werkmans richt met zijn broer Marcel en hun vader Softy bv op. Pieter en zijn vader treden op als bestuurder van Softy bv. Na de oprichting, maar voor de opgave ter eerste inschrijving in het handelsregister, koopt Pieter, bevoegd als bestuurder van de bv, een partij computers van C. Wie is aansprakelijk voor de schuld uit deze koopovereenkomst? a.Pieter b.Pieter en zijn vader c.Softy bv d.Pieter, de vader en Softy bv 67

VRAAG 7 Wat is juist? De aandeelhouders van Softy bv zijn: a.beperkt aansprakelijk voor de schulden van de onderneming b.Wettelijk aansprakelijk voor de schulden van de onderneming c.Hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de onderneming d.Niet aansprakelijk voor de schulden van de onderneming 68

VRAAG 8 Pieter Werkmans, directeur van Softy bv, zoekt – rekening houdend met de schaarste aan ICT’ers – naar mogelijkheden om personeel sterker aan de onderneming te binden. Naast een hoog salaris zou het bezit van enige aandelen in de bv het beoogde effect kunnen hebben. Het personeel deelt dan immers mee in de bedrijfsresultaten (dividend en waardestijging aandelen). Pieter wil wel de volledige zeggenschap behouden. Welke aandelen kan hij dan het best gebruiken? a.Gewone aandelen b.Aandelen zonder stemrecht c.Aandelen zonder winstrecht d.Prioriteitsaandelen 69

VRAAG 9 Pieter Werkmans richt een dochteronderneming op. Wanneer bezit deze dochtervennootschap rechtspersoonlijkheid? a.Vanaf het moment van inschrijving in het handelsregister b.Vanaf het moment van publicatie in de Nederlandse digitale Staatscourant c.Zodra de meerzijdige rechtshandeling tot stand komt d.Zodra de notariele akte is verleden 70

VRAAG 10 Wat is voor de crediteuren van Softy bv met name van belang? a.Het maatschappelijk kapitaal b.Het geplaatste kapitaal c.Het gestorte kapitaal d.Het eigen vermogen 71