Basismethodiek YOUTURN Basisdocument JJI De Hunnerberg september 2011 Basismethodiek YOUTURN Beschrijving van de methodiek voor opvoeding en behandeling van strafrechterlijk geplaatste jongeren in justitiële jeugdinrichtingen. september 2011 Basisdocument JJI De Hunnerberg | september 2011

Aanleiding en context Inspectierapporten en recidivemetingen gaven aanleiding tot zorg (2007) en hebben geleid tot: Visiedocument met verbetervoorstellen, waaronder - Scheiding straf-civiel - Onderscheid in korte en lange trajecten (i.p.v. opvang en behandeling) - Vergroten van ouderparticipatie - Verkleining van groepsgrootte - Verhogen van opleidingsniveau: van groepsleiders naar pedagogisch medewerkers - Verbeteren van samenwerking in de keten, o.a. nazorg - Eén methodiek voor alle inrichtingen - Gebruik van erkende gedragsinterventies (What Works). - Valide instrumentarium om effecten te meten

Doelgroep Strafrechtelijke meisjes en jongens: Preventief gehechten Jongeren veroordeeld tot jeugddetentie (max 2 jaar) PIJ-jongeren Interne differentiatie: korte trajecten jongens (16+/16-) lange trajecten jongens (16+/16-) korte trajecten meisjes lange trajecten meisjes bijzondere zorg resocialisatie

Terugdringen recidive Criminogene factoren (risico/protectief) zijn: Delictgeschiedenis Opvoedingsvaardigheden ouders/verzorgers Opleiding en werk Vrienden en vrijetijdsbesteding Alcohol en drugs Denkpatronen, vaardigheden en houding Bronnen plaisier, weerman, van der laan, nelissen, blom,verwer, sloeber, slot, vogelvang,van Yperen, Boendemaker

Doelstelling YOUTURN is erop gericht om jongeren te helpen om: Competenties te ontwikkelen en vaardigheden aan te leren om taken te vervullen waarvoor zij zich in het dagelijks leven gesteld zien. Moreel besef en verantwoordelijk gedrag te ontwikkelen en elkaar hierbij te helpen. Speerpunten: Positieve begeleidingsstijl van de pedagogisch medewerker Positieve beïnvloeding van/door groepsgenoten Verhogen moreel groepsklimaat

Theoretische grondslag Gebaseerd op het Competentiemodel en de EQUIP-methode Achterliggende theorieën: Operante leertheorie Sociale leertheorie Zelfmanagementtheorie Cognitieve gedragstherapie Morele ontwikkelingstheorie

Compentiemodel Competentiemodel richt zich op: In kaart brengen en aanleren van basisvaardigheden die noodzakelijk zijn voor het leven van alledag. Specifieke vaardigheden aanleren die gekoppeld zijn aan persoonlijke problematiek die het leven van alledag verstoort. Draagkracht en draaglast met elkaar in balans brengen. Focus ligt op het versterken van vertoond gewenst gedrag en het aanleren van nieuwe gedrag.

Equip (Gibbs, Potter, Goldstein) Tekorten in morele ontwikkeling opheffen Bijbrengen van moreel besef Interventies op cognitieve vertekeningen Meer verantwoordelijkheid nemen voor eigen gedrag Jongeren helpen elkaar d.m.v. groepsbijeenkomsten Verhogen van moreel besef op de leefgroep (positieve groepscultuur)

Morele ontwikkeling (Kohlberg) Preconventionele stadium (tot 11 jaar), gebaseerd op IK Moreel redeneren is gebaseerd op gehoorzaamheid en vermijden van straf Moreel redeneren is gebaseerd op dealtjes sluiten, voor wat hoort wat. Conventionele stadium, gebaseerd op WIJ Goed is wat anderen goed vinden (respect) Goed is wat de eigen groep goed vindt (commitment) Preconventionele stadium, gebaseerd op maatschappij Goed is wat in overleg is afgesproken Goed is wat het eigen geweten aangeeft

Integratie methodieken Morele ontwikkeling wordt geïntegreerd in het leven van alledag Dagelijkse routine wordt geïntegreerd in de Equip methode Methode biedt duidelijke handvatten voor pedagogisch medewerkers in de begeleiding van jongeren.

Fasering 3 interne fases leiden tot 2 externe fases FASE 1: Instroom 10 dagen FASE 2: Basistraject 3 maanden FASE 3: Individueel traject Gemiddeld 1 tot 2 jr. FASE 4: Resocialisatie Scholings- en Trainings Programma 3 tot 12 mnd FASE 5: Nazorg

Componenten Houding, vaardigheden en kennis van medewerkers Invulling van drie rollen (groepsleider, mentor, trainer/coach) Fasering van het verblijf Een duidelijk gestructureerde dagelijkse routine Vaste formats voor bv. rapportage Coaching door methodiekcoaches

Balans tussen beheersing en vrije ruimte Een veilig leefklimaat is voorwaarde voor ontwikkeling van jongeren en medewerkers De grens tussen beheersing en overheersing dient goed bewaakt te worden om jongeren en medewerkers in staat te stellen zich te ontwikkelen

Grondhouding medewerkers Onvoorwaardelijke acceptatie van jongeren Optimisme t.a.v. veranderingsmogelijkheden Gericht zijn op ontwikkeling en zelfontplooiing Vanuit de gegeven functionele gezagspositie integer handelen gebaseerd op rechtvaardigheid Open machtsvrije communicatie

Competenties Positieve houding naar jongeren, collega’s en methodiek Het toepassen van pedagogische interventies met oog voor veiligheid en groepsdynamische processen. Organiseren van eigen werkzaamheden Ontwikkeling en zelfreflectie

Tools 4-maandelijks Perspectiefplan met leerdoelen en plan van aanpak. Pedagogische interventies op de leefgroep en in mentoraat, bv. feedbacktechnieken om gewenst gedrag te versterken en ongewenst gedrag om te buigen/te stoppen (bv. gedragsinstructie geven, vragen-niet zeggen, confronteren, Top-tip-top, etc). Basisprofielen in (fase 2) en ontwikkelprofielen (in fase 3) om vaardigheden te leren, gekoppeld aan beloningssysteem. Equiptrainingen en Tipbijeenkomsten (3x per week) waarin jongeren leren hun denkfouten en probleemnamen te (h)erkennen, vaardigheden aanleren en elkaar helpen om te gaan met lastige situaties.

Vaardigheidsprofielen Basis (eerste 10-12 weken verblijf, verdeeld over 5 profielen) Dag- en nachtritme Zelfverzorging Verzorging eigen kamer Deelname aan de maaltijden Groepscorvee Omgang met de groepsleiding Omgang met groepsgenoten Deelname aan groepsvergaderingen Invulling van vrije tijd Herkennen van denkfouten en probleemnamen

Persoonlijke ontwikkelprofielen, na 12 weken tot aan einde verblijf Zorg voor de eigen gezondheid Omgang met leeftijdsgenoten Omgaan met vrije tijd Respect Omgaan met gezag Omgaan met complimenten en kritiek Middelengebruik Omgang met spanningen en conflicten Beseffen wat je doet

Persoonlijke ontwikkelprofielen (vervolg) Verliefdheid en liefde Toekomst Eigen keuzes maken Intimiteit en seks Zelfbeeld Omgang met ouders en gezin Zelfredzaamheid Omgang met delicten Omgang met vrijheden en verlof

Erkende gedragsinterventies Erkende gedragsinterventies (trainingen) in fase 3, gericht op behandelen van gedragsproblematiek, bv: Agressieregulatie op maat In control! Brains 4 use (middelengebruik) Buitenprogramma Work-Wise Leren van Delict Functional Family Therapie Werken aan je Toekomst Sova op maat

Rollen van de pedagogisch medewerker Begeleider van het leven van alledag op de leefgroep Mentor van individuele jongere Trainer/coach bij Equip- en Tipbijeenkomsten

Leefgroep Mentoraat Het bieden van een veilige, geborgen omgeving met rust, orde en regelmaat Groeibevorderend leefklimaat Ontwikkelingskansen bieden in leven van alle dag Werken aan prestatieplan van de jongere

Dagelijkse routine

Groepsdynamica Groepsfase Kenmerken Begeleider Positie Vorming Kat uit de boom kijken. Doceert Voor de groep Storming Strijd om posities Begrenst en enthousiasmeert In de groep Norming Stabilisatie Begeleidt Naast de groep Positieve groepscultuur Elkaar helpen Coacht Buiten de groep

Functie mentoraat Relationele beveiliging Bijdragen aan ontwikkeling/ behandeling Servicedesk

Mentoraat Wekelijks contact met ouders Wekelijks gesprek met jongere met actieve inbreng van mentor én jongere. Vanuit mentorgesprek en profielen dagelijks feedback Vanuit equip-en tipbijeenkomsten dagelijks feedback Veel positieve bekrachtiging door beloningssysteem Informeren en rapporteren

Equiponderdelen Een keer per week Tipbijeenkomst in een groep van 6-8 jongeren. Twee keer per week Equiptraining in diezelfde samenstelling, 3 thema’s: Omgaan met kwaadheid Sociale vaardigheden Morele keuzes Totaal 33 bijeenkomsten

Het verhaal van de 5 G’s 1. Gebeurtenis 2. Gedachte 3. Gevoel 4. Gedrag 5. Gevolg

Denkfouten Egocentrisme Goedpraten/verkeerd benoemen Uitgaan van het ergste Anderen de schuld geven

Probleemnamen Negatief zelfbeeld Geen rekening houden met jezelf Geen rekening houden met anderen Problemen met autoriteit hebben Snel beledigd zijn Anderen uitlokken

Probleemnamen vervolg Anderen misleiden Goedgelovig zijn Alcohol en drugs gebruiken Stelen Liegen Baldadig zijn

Psychiatrische basiszorg Spreekuren en consultatie Jeugdpsychiater Psycho-educatie met inzet SPV Psychiatrische behandelingen conform zorgpaden jeugdpsychiatrie

Ouderparticipatie Vanaf 1e dag worden ouders betrokken bij het verblijf Op zoek gaan naar een optimale samenwerking Opvoedingsondersteuning tijdens en na verblijf JJI

Interculturalisatie Gericht zijn op integratie van interculturele waarden binnen de organisatie. Actief deelnemen aan interculturele activiteiten.

Onderwijs Gericht op motivatie en begeleiding bij het behalen van diploma’s en certificaten en bij het vinden stage of werk Fase 1 en 2: voorwaarden tot leren, oriëntatie, algemeen vormende theorie en praktijkvakken met certificering Fase 3: beroepsgerichte interne opleidingen met interne en later externe school en stage

Vrije tijd en Vorming Nadruk ligt op het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling door middel van vrije tijd -en vormende activiteiten. Kennis maken met allerlei vormen van vrije tijdsbesteding

Individuele Traject Begeleiding Begeleidt jongeren op de 5 leefgebieden: Wonen Dagbesteding Sociaal netwerk Vrije tijd Financiën Coördineert contacten met ketenpartners, bv: Raad voor de Kinderbescherming, Reclassering, Gemeente, Zorgverleners Is betrokken bij nazorg

Fase 4: resocialisatie Wonen, School en Training buiten de inrichting m.b.v. begeleiders m.b.v. ouderinterventies m.b.v. ambulante interventies JJI blijft verantwoordelijk In een STP-plan worden afspraken en voorwaarden vastgelegd waaraan de jongere zich dient te houden. De reclassering houdt toezicht. Bij het niet nakomen van de afspraken moet de jongere terug naar de inrichting. FASE 1: Instroom FASE 2: Basistraject FASE 3: Individueel traject FASE 4: Resocialisatie FASE 5: Nazorg

Fase 5: Nazorg JJI trekt zich geheel terug Begeleiding en interventies zijn afgebouwd Frequent contact om terugval op lange termijn te voorkomen FASE 1: Instroom FASE 2: Basistraject FASE 3: Individueel traject FASE 4: Resocialisatie FASE 5: Nazorg