Doorbreken cirkel van geweld! Hoe kunnen we een duurzame veilige situatie thuis creëren? Effectonderzoek naar de aanpak huiselijk geweld in de G4 Majone Steketee Katinka Lünnemann Bas Tierolf

Belangrijkste conclusies De aanpak werkt voor een bepaalde groep van gezinnen. Voor een bepaalde groep (50%) van de gezinnen is na anderhalf jaar nog steeds sprake van ernstig en veelvuldig geweldincidenten. De gevolgen voor met name de kinderen zijn groot. WAT BETEKENT DIT VOOR DE HULP AAN DEZE GEZINNEN?

Centrale onderzoeksvraag effectonderzoek Wat zijn de effecten en resultaten van de aanpak en de hulpverleningstrajecten in de vier grote steden? subvragen gekeken naar: afname van geweldservaringen? afname van traumatisering en een verbetering in het welbevinden van ouders? afname van problemen in de opvoedingssituatie? afname van traumatisering en emotionele onveiligheid van de kinderen?

Onderzoekspopulatie 607 respondenten, 211 volwassenen en 396 kinderen die te maken hebben (gehad) met huiselijk geweld, Vrouwen oververtegenwoordigd 91% is vrouw, 9% man Referentiegroep, Nederlandse bevolking, 757 deelnemers

Partnergeweld in het laatste jaar Mannen Vrouwen Onderzoek N=16 Referentie N=212 Onderzoek N=178 referentie N=297 Eigen ernstig geweld 80,260,3 Partner ernstig geweld 120,5320,2 Eigen mild geweld Partner mild geweld Totaal geweld

Resultaten: ontwikkeling geweld aantal incidenten in het afgelopen jaar

Opgesplitst naar type geweld * p<.05, ** p<.01, *** P <.001

Opgesplitst percentage gezinnen: prevalentie geweld partner * p<0.05

Ontwikkeling traumascores percentage getraumatiseerde ouders * p<0.05

Ontwikkeling opvoedingsstress NOSI-K score, hoe hoger hoe meer opvoedingsstress

Conclusies Significante afname geweld Significante afname percentage getraumatiseerden Geen verschil wat betreft alcoholgebruik, sociaal gedrag en impulsiviteit Significante afname (2 en 3 e meting) opvoedingsstress

Maar hoe zit het met de kinderen, wat zijn de gevolgen van partnergeweld? Trauma klachten Emotionele veiligheid

Resultaten kinderen: emotionele veiligheidsscore jonge en oudere kinderen vergelijking referentie- en onderzoeksgroep eerste meting, hoger is onveiliger

Ontwikkeling emotionele veiligheid jonge kinderen, hoger is onveiliger

Klinisch trauma bij kinderen vergelijking referentie- en onderzoeksgroep 1 e meting percentage kinderen met klinisch trauma

Ontwikkeling traumascores percentage klinisch getraumatiseerde kinderen

Wat werkt?

Percentage ouders en kinderen die hulp ontvangen hebben

Wat werkt? * p<0.05 ** P< 0.01

Wat werkt? Melden werkt Hulpverlening werkt, maar niet voor iedereen en niet voor ernstig fysiek geweld Zorgen dat geweld stopt, afname geweld heeft direct invloed op de kinderen Weggaan bij partner is geen garantie dat het geweld daadwerkelijk stopt Gerichte gespecialiseerde hulp werkt: tweedelijnshulp ten aanzien van de afname van trauma’s wel een significante bijdrage van de tweedelijnshulpverlening.

Werkzame elementen in de aanpak Geweld benoemen en veiligheid voorop Lange adem: Aansluiten bij tempo, behoefte en terugval Systeemaanpak Partner in beeld Kind centraal Vrouw niet uit zicht Maatwerk Culturele diversiteit Alcohol en verslavingen Persoonlijkheidsstoornissen Schulden Kwaliteit aan de poort

Wat hebben jongeren nodig ? Doorbreken isolement van jongere en het gezin Verantwoordelijke en solidaire omgeving Actief sociaal netwerk Goede ervaringen met ouderschap Kunnen praten met ouders wat er is gebeurd

Beleidsimplicaties gericht op jongeren Bewustwording effecten partnergeweld op jongeren tijdens en na het geweld (hulpverleners en ouders) Kinderen zelf meer betrekken Ouders niet altijd betrouwbare bron Bespreekbaar maken van geweld binnen het gezin. Ondersteuning van moeders/ouders bij het leren bespreken Ondersteuning moeders/ouders om te kunnen luisteren naar wat de kinderen te vertellen hebben

Aanbevelingen Algemeen: Aandacht veiligheid gezin moet voorop staan Melding, signalering en dialoog: Laagdrempelige voorzieningen Triage en probleemanalyse: Hoge kwaliteit aan de poort Hulpverlening: Deze specifieke groep verdient langdurige en gespecialiseerde hulp

Veilig thuis: meer dan alleen meldpunt Drempel is verlaagd, eerder melden en meer mensen melden Drempel om hulp te vragen (angst, geen vuile was buiten hangen, hopen op verbetering, geleidelijkheid) Negatieve beeldvorming Meldingen betreffen nu zeer zware problematiek Meldingen vooral via de politie

Hoge kwaliteit aan de poort Triage, risicoscreening ten aanzien van creëren van een duurzame veilige situatie Professionele kennis van geweldssituaties  Geweld als item verdwijnt uit beeld van de hulpverlening.  Weggaan bij partner is geen garantie dat het geweld daadwerkelijk stopt. Professionele kennis van de gevolgen van geweld

Systeemgericht werken Partners (vaders en moeders) zijn altijd in beeld  Ontbreken hulp en aandacht voor dader Kind centraal: hulpverlening is gericht op kinderen  Kinderen onschuldigen en ondersteunen  Doorbreken de vicieuze cirkel van intergenerationele overdracht huiselijk geweld Sociale context als steunpilaar

hulp altijd gericht op versterken eigen kracht Hulp afstemmen op eigen kracht en probleemdefiniëring Hulp zo vroeg en zo snel mogelijke Het sociale netwerk moet betrokken en ondersteund worden door professionals

Wat is nodig? (1) Investeren in professionaliteit bij de meldpunten maar ook bij de sociale wijkteams. Betrekken en ondersteunen van het sociale netwerk Bieden van trajecthulpverlening, langdurig en specialistisch wanneer nodig Meer kennis van effectieve interventies en werkwijze

Wat is nodig? (2) Multidisciplinaire werkwijze Gemeentelijk beleid en regie op: prestatie afspraken, kwaliteit van de hulpverlening, heldere afspraken over kostprijzen bij trajectfinanciering Uniforme metingen en benchmarking tussen gemeenten en andere ketenpartners (dit vergt eenduidig registratiesysteem)

Wat weten we nog niet? Wat zijn de gevolgen voor kinderen op langere termijn? Hoe kunnen we de schade bij deze kinderen zoveel mogelijk voorkomen? Hoe kunnen we de cirkel van intergenerationele overdracht doorbreken?

Wat gaan we doen? / / * Cohort1 211 gezinnen 337 kinderen T1T2T3T4 T5 Cohort gezinnen 450 kinderen T1T2/T3T4 Cohort gezinnen 450 kinderen T1

Mogelijke effecten van aanpak en beleid 2010/ / / / * Cohort1 211 gezinnen 337 kinderen T1T2T3T4 T5 Cohort gezinnen 450 kinderen T1T2/T3T4 Cohort gezinnen 450 kinderen T1

Bedankt Bas Tierolf Katinka Lünnemann Majone Steketee