Lezen, taalontwikkeling en zwakke lezers en dBos Kenniscirkel dBos 4 juni 2013 Nicolien de Pater

Veel kinderen horen te weinig woorden  Een kind uit een gezin met ongeschoolde/ laaggeschoolde ouders hoort ca. 615 woorden per uur.  Een kind uit een gezin met ouders met een redelijke opleiding hoort 1251 woorden per uur.  Een kind uit een gezin met hoogopgeleide ouders hoort 2153 woorden per uur. Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

 Wat maakt zwakke lezers zwak?  Wat doet de school eraan?  Opbrengstgericht werken  Vrij lezen: kennis uit MLP  De rol van de bibliotheek: meer doelgericht samenwerken met de school  Monitor de Bibliotheek op school  Maatwerk van de bibliotheek, met kennis van MLP, 4you! Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Zwakke lezers  Woordenschat  Technisch lezen  Algemene kennis  Toepassen van leesstrategieën  Motivatie Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Leesvaardigheid: PIRLS 2011  Tiende plaats voor lezen  Scores stabiel t.o.v. meting 2006: daling tot stand gekomen  Enkele andere landen zijn Nederland voorbij gestreefd  Goed nieuws: Nederland heeft de beste zwakke lezers! Alle deelnemende kinderen uit groep 6 halen ten minste het laagste niveau.  Keerzijde: Nederland heeft zeer weinig excellerende leerlingen Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Wat doen de scholen?  Sinds 2007 meer aandacht voor basisvaardigheden taal en rekenen. (taalpilots, scholen aan zet)  Meer aandacht voor verschillen tussen kinderen  Resultaten moeten omhoog via werkwijze van opbrengstgericht werken Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

 De school zoekt de oplossing in methoden, didactiek en organisatie.  Dat is nodig, maar niet voldoende. Dus: Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Vrij lezen! Goed voor  woordenschat  begrijpend lezen  schrijfstijl  spelling  kennis van grammatica Stephen Krashen (1993), The Power of Reading: Insights from the Research. Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Onderzoek S Mol en A Bus: To read or not to read Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Nog meer bewijs: de relatie tussen lezen en Cito-scores  Er is een positief verband tussen het lezen van boeken en de scores op taal, wiskunde en studievaardigheden van de Cito-eindtoets.  Frequent boeken lezen van een hoger niveau is de beste voorspeller voor Cito-scores taal. Bron: D. Kortlever & J. Lemmens: ‘Relaties tussen leesgedrag en Cito-scores van kinderen.’ Tijdschrift voor Communicatie-wetenschap, 40, 1, 2012 Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

 Wat kan de bibliotheek bijdragen? Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Doelgericht samenwerken  Oog voor de problemen van de school: wij helpen jullie om taalproblemen te verminderen.  Aansluiten bij de werkwijze van de school: opbrengstgericht werken.  Maatwerk leveren: diensten en collecties mede richten op de zwakke lezers. Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Opbrengstgericht Werken Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Leerkrachten informeren Kenniscirkel dBos 4 juni 2013  Hoe?

Monitor De Bibliotheek op school Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Wat meet de Monitor?  Leengedrag  Leesmotivatie  Leesgedrag  Leescultuur thuis  Leesbevorderend gedrag van leerkrachten  Uitvoering leesbevorderingsbeleid Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Opbrengstgericht werken met de Monitor 1. Resultaten analyseren Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Aantal uitleningen Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Leesvoorkeuren in groep 7 van school Y Meisjes  Vriendschap  Humor  Ander onderwerp  School  Griezelen Jongens  Sport  Humor  Techniek  Griezelen  Oorlog Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Kennis inzetten bij analyse Verband leggen leesmotivatie, leesgedrag en  leesvaardigheid  kenmerken van zwakke lezers  de collectie  leesbevorderend gedrag van leerkrachten (boekenkring – praten over boeken) Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Informatie Kenniscirkel dBos 4 juni 2013   Van leesmotivatie naar taalprestatie  Open Boek  Verborgen talenten  JSW, Didactief

Opbrengstgericht werken met de Monitor 2. doelen stellen  Voorbeeld van doelen zijn: Kennis inzetten  Zwakke lezers benoemen als specifieke doelgroep  Belang van tijd voor vrij lezen  Actieve rol van de leerkracht  Collectie: maatwerk en presentatie Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Opbrengstgericht werken met de Monitor Stap 3: afspraken maken over (nieuwe) werkwijzen Voorbeelden zijn: Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Monitor De Bibliotheek op school Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Kennis inzetten  Begeleiding van zwakke lezers in de schoolbibliotheek.  Samenstellen en opstellen van collecties in de schoolbibliotheek en in de klas.  Leerkrachten toerusten om effectief te werken aan leesbevordering (boekenkring, alternatieve werkvormen voor boekspreekbeurt, begeleiding bij boekkeuze (de vijfvingertest)) Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Opbrengstgericht werken met de Monitor  Stap 4: werkwijzen uitvoeren  Jaar (of half jaar) uitvoeren, daarna opnieuw kijken naar de resultaten.  De lees- of taalcoördinator houdt de vinger aan de pols bij de leerkrachten.  Door de werkwijze regelmatig te herhalen, worden trends zichtbaar, ook in de taalprestaties van de leerlingen. Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Samengevat:  Maak scholen bewust maken van het belang van vrij lezen en vrijetijdslezen, ook voor zwakke lezers  Sluit aan bij de problemen en werkwijzen van de school  Faciliteer leerkrachten om effectief te werken aan leesbevordering bij zwakke lezers Kenniscirkel dBos 4 juni 2013

Lezen loont! Ook voor zwakke lezers Kenniscirkel dBos 4 juni 2013