Universiteit en Associatie: Zegen of Vloek? K. Debackere K.U.Leuven

Overzicht Van waar komen we? Wat betekenen associatie en universiteit vandaag voor elkaar, opportuniteiten? De uitdagingen: –Integratie en profilering –Medebestuur –Financiën en personeel Wat biedt de toekomst? 2

Van waar komen we? 1977: keuze voor een drieledig hoger onderwijssysteem: –universitair hoger onderwijs –hoger onderwijs van het korte type –hoger onderwijs van het lange type 1999: Bologna proces --- één hoger onderwijsruimte in Europa --- met potentieel, na afronding, naast de 6 bestaande universiteiten, nog eens 18 bijkomende universiteiten in Vlaanderen op basis van academisering 2002: K.U.Leuven en een groep hogescholen creëren, op basis van hun grondwettelijke vrijheid, de “federatie” associatie K.U.Leuven 2003: Herstructurering van het Vlaams hoger onderwijs (Structuurdecreet) invoering bachelor-masterstructuur invoering accreditatiesysteem creatie van een tweeledig hoger onderwijssysteem vorming van associaties academisering flexibilisering 3

Van waar komen we? Professioneel hoger onderwijs Academisch hoger onderwijs Hogescholen Lid van een associatie Universiteiten Van: 1 cyclus Naar: professioneel gerichte bachelor Van: 2 cycli Naar: academisch gerichte bachelor master Van: 2 cycli Naar: academisch gerichte bachelor master bachelor na bachelormaster na master PhD Structuurdecreet

Associaties Een associatie bestaat uit één universiteit, die zowel bachelor- als masteropleidingen kan aanbieden, en tenminste één hogeschool. Een universiteit of hogeschool kan niet tot meer dan één associatie behoren. Associaties ontvangen een beperkte toelage van de overheid van € per associatie 5

Waarom associaties? Bevorderen samenwerking hogescholen en universiteiten Academisering hogeschoolopleidingen van twee-cycli Kwaliteit en efficiëntie van onderwijsaanbod verbeteren Versnippering van onderzoeksmiddelen vermijden (Structuurdecreet, art. 101 en 101 bis) 6

Decretale opdrachten --- Structuurdecreet Opstellen meerjarenplannen inzake de ordening van een rationeel onderwijsaanbod Afstemming opleidingsprofielen, structureren van opleidingstrajecten en verbeteren van doorstromingsmogelijkheden Organisatie van trajectbegeleiding Afstemming interne reglementen inzake het personeelsbeleid Opstellen meerjarenplan voor onderwijsvernieuwing en onderwijsverbetering 7

Opstellen meerjarenplan voor onderzoek en maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening Ontwikkeling van gezamenlijke systemen van interne kwaliteitszorg voor onderwijs en onderzoek Academisering van de hogeschoolopleidingen van twee cycli Opstellen van een meerjarenplan voor de onderlinge afstemming van investeringen, infrastructuur, bibliotheek- en documentatievoorzieningen Decretale opdrachten --- Structuurdecreet 8

Vertegenwoordiging van de hogescholen met academiserende opleidingen in de onderzoeksraad van de universiteit regelen Uitbrengen advies over nieuwe opleidingen Opstellen van een algemeen onderzoeks- en samenwerkingsreglement 9

Andere decretale opdrachten Medezeggenschap personeel en studenten Industrieel Onderzoeksfonds en bijkomende academiseringsmiddelen Expertisenetwerk School of Education Expertisecel Wetenschapscommunicatie Uitbouw, coördinatie en promotie sportaanbod Vlaams Supercomputercentrum Interfaceactiviteiten 10

Overzicht Van waar komen we? Wat betekenen associatie en universiteit vandaag voor elkaar, opportuniteiten? De uitdagingen: –Integratie en profilering –Medebestuur –Financiën en personeel Wat biedt de toekomst? 11

De instellingen van de Associatie K.U.Leuven EHSAL - Europese Hogeschool Brussel * Groep T - Internationale Hogeschool Leuven Hogeschool Sint-Lukas Brussel Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Katholieke Hogeschool Kempen Katholieke Hogeschool Leuven Katholieke Hogeschool Limburg Katholieke Hogeschool Mechelen Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Lessius Hogeschool Katholieke Universiteit Leuven * Hogeschool-Universiteit Brussel is de koepelnaam voor EHSAL, HONIM, K.U.Brussel en VLEKHO. 12

Associatie K.U.Leuven in 23 steden en gemeenten Aalst Antwerpen Brugge Brussel Diepenbeek Diest Dilbeek Geel Genk Gent Hasselt Kortrijk Leuven Lier Mechelen Oostende Roeselare Sint-Katelijne-Waver Sint-Niklaas Tielt Torhout Turnhout Vorselaar 13

Opleidingen Associatie K.U.Leuven Totaal van 537 opleidingen, georganiseerd door de 13 partnerinstellingen Hoger professioneel onderwijs: 180 opleidingen Professionele bachelor (138 opleidingen aan 12 hogescholen) Bachelor-na-bachelor (42 opleidingen aan 9 hogescholen) Academisch onderwijs: 357 opleidingen Academische bachelor (41 opleidingen aan 9 hogescholen en 49 opleidingen aan de K.U.Leuven) Master (79 opleidingen aan 12 hogescholen en 121 opleidingen aan de K.U.Leuven) Master-na-master (6 opleidingen aan 5 hogescholen en 61 opleidingen aan de K.U.Leuven) Hoger onderwijsregister 20 mei

Hoger onderwijs Vlaanderen Universiteitsstudenten Hogeschoolstudenten –Professionele opleidingen –Te academiseren opleidingen Totaal: Cijfers op basis van publicatie ‘Hoger Onderwijs in cijfers 2008 – 2009’ van het Departement Onderwijs, 31 oktober 2008 (enkel studenten in basisopleidingen) 15

Associatie K.U.Leuven Universiteitsstudenten % Hogeschoolstudenten % - Professionele opleidingen % - Te academiseren opleidingen % Totaal % % van totaal in Vlaanderen Cijfers op basis van publicatie ‘Hoger Onderwijs in cijfers 2008 – 2009’ van het Departement Onderwijs, 31 oktober 2008 (enkel studenten in basisopleidingen)

Studentenaantallen Associatie K.U.Leuven Hoger onderwijs in cijfers

Studentenaantallen Situering t.o.v. andere associaties Hoger onderwijs in cijfers

Werkingsmiddelen Totaal effectieve werkingsmiddelen hoger onderwijs 2008: euro Totaal effectieve werkingsmiddelen instellingen Associatie K.U.Leuven 2008*: euro Aandeel instellingen Associatie K.U.Leuven* : 42% Bron: definitieve samenvatting werkingsuitkeringen 2008, Administratie Hoger Onderwijs *De middelen voor de Katholieke Universiteit Brussel zijn niet meegerekend

Werkingsmiddelen universiteit Basisfinanciering K.U.Leuven: Onderwijs: 55% - sokkel - variabel deel (input, output, diplomabonus) Onderzoek: 45% - sokkel - variabel deel (Ba/Ma diploma’s associatie (30%  24%), diversiteit (0%  6%), publicaties & citaties (30%), doctoraten (40%)

Werkingsmiddelen universiteit K.U.Leuven basisfinanciering 2009: –Werkingstoelage afgerond 240 MIO EUR: Onderwijssokkel: 7,8 MIO EUR Variabel onderwijs: 126,6 MIO EUR Onderzoekssokkel: 25,6 MIO EUR Variabel onderzoek: 80,4 MIO EUR waarvan aanvankelijk 30% (nu 24%) te danken aan de Ba/Ma diploma’s associatie … –Verder: eigen K.U.Leuven studiepuntenaandeel = 39% doctoraatsaandeel K.U.Leuven = 44% publicatie- & citatie-aandeel K.U.Leuven = 44% aandeel associatiediploma’s voor K.U.Leuven = 43% 21

Andere middelen universiteit Daarnaast: –BOF: publicatie en doctoraatsoutput die de hogescholen samen met de universiteit behalen tellen mee Evoluties met VABB –IOF: industriële inkomsten, octrooien en spin-offs via associatiepartners tellen in de toekomst ook mee! –Verschillende beheersovereenkomsten lopen via de associatie: Supercomputer Materialeninitiatief O&O Monitoring Valorisatie-activiteiten School of Education … 22

Onderwijs Meerjarenplan: 10 actielijnen Opleidingenspectrum en continuüm Innovatieve werkvormen en leermiddelen Flexibilisering Begeleiden en oriënteren van studenten in het hoger onderwijs Diversiteit Internationalisering Onderwijskundige professionalisering Onderzoek naar onderwijs Permanente vorming Onderwijskwaliteitszorg 23

Onderwijs Bevorderen van samenwerking inzake onderwijs: Associatieraad voor Onderwijs Meerjarenplan voor onderwijsvernieuwing en -verbetering Expertisenetwerk School of Education Directe impuls voor innovatieve samenwerkings-projecten: Onderwijsontwikkelingsfonds (OOF ) 24

Onderwijs Optimalisatie en profilering van het onderwijsaanbod: afstemming en profilering van opleidingen Geassocieerde Faculteit Industriële en Biowetenschappen (Geïntegreerde) Faculteit Economische, Toegepaste Economische en Handelswetenschappen Geïntegreerde Faculteit Letteren Geassocieerde Faculteit Kunsten & Architectuur Geïntegreerde Faculteit Rechten gezamenlijke organisatie van opleidingen opleidingsplatform journalistiek regionale structurele samenwerkingen masters na professionele bachelor (toerisme, verpleegkunde- vroedkunde, sociaal werk) opleiding revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 25

Onderwijs Flexibilisering van het hoger onderwijs –(Flexibiliseringsdecreet 2004) ontwikkeling van overstapmogelijkheden (databanken, Wanaba?!) associatie is validerende instantie voor het erkennen van eerder verworven competenties (EVC) associatiebreed raamwerk voor onderwijs- en examenreglementen Gemeenschappelijke digitale leeromgeving onderwijsondersteuning met ICT associatiebreed project 26

Onderwijs Kwaliteitszorg Uitbouwen van gezamenlijke kwaliteitszorgsystemen Gezamenlijke instrumenten kwaliteitszorg Metis en Kronos (voor in kaart brengen studietijd en studeerbaarheid) Samenwerking rond internationalisering Voorbereidingsdagen reisbeursstudenten Afspraken over diploma’s en diplomasupplementen 27

Onderzoek & innovatie Bevorderen van samenwerking inzake onderzoek : Meerjarenplan voor onderzoek en maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening Algemeen onderzoeks- en samenwerkingsreglement Statuut van geaffilieerd onderzoeker en geassocieerd (hoofd)docent/hoogleraar Gemeenschappelijk model jaarverslag onderzoek met gedifferentieerd meetsysteem voor onderzoeksoutput Wetenschapscommunicatie 28

Onderzoek & innovatie Meerjarenplan onderzoek en dienstverlening Beleid op 3 niveaus 1.Onderzoeksbeleid voor de gehele associatie 2.Onderzoeksbeleid voor de academische opleidingen per wetenschapsgebied 3.Onderzoeksbeleid op instellingsniveau Gestructureerd rond 5 dimensies 1.Onderzoeksbeleid en kwaliteitszorg 2.Onderzoeks- en valorisatieresultaten 3.Onderzoekspersoneel 4.Onderzoeksfinanciering 5.Integratie onderzoek – onderwijs Meta-dimensie: integratie 29

Onderzoek & innovatie Samenwerking en positionering: Associatieraad voor Onderzoek Werkgroep Onderzoek in de Professionele Bacheloropleidingen Opvolgingscommissie Geïntegreerde en geassocieerde faculteiten (incl. IvOK) DOC & LRD: dienstverlening op associatieniveau IOF-Raad Onderzoeksraad Expertisecel Wetenschapscommunicatie 30

Onderzoek & innovatie Onderzoeksmiddelen op associatieniveau Industrieel Onderzoeksfonds (IOF) Bijkomende academiseringsmiddelen Vlaams Supercomputercentrum Subsidie interfaceactiviteiten Hercules 1 & 2 (procedure op associatieniveau) Wetenschapscommunicatie Stimuleringsfonds 31

Onderzoek & innovatie Door samenwerking rond de universiteit: wordt versnippering van onderzoeksmiddelen vermeden is specialisatie mogelijk wordt het onderzoekscontinuüm versterkt wordt de innovatieketen versterkt 32

Studentenbeleid Associatieraad voor Studentenbeleid Verwezenlijkingen: uitbouwen van een gezamenlijk sportbeleid intervisie van de begeleiding van studenten in het hoger onderwijs Samenwerking K.U.Leuven en STUVO’s 33

Algemeen beheer Competentiecentrum Diensten Algemeen Beheer op associatieniveau ondersteunt associatie(leden) op het vlak van: –Juridische kwesties –Verzekeringen –Preventie en Milieu –Fiscaliteit –Vastgoed en ruimtebeleid –Facilitaire ondersteuning –ICT –Audiovisuele en Nieuwe Educatieve Technologieën 34

Overzicht Van waar komen we? Wat betekenen associatie en universiteit vandaag voor elkaar, opportuniteiten? De uitdagingen: –Integratie en profilering –Medebestuur –Financiën en personeel Wat biedt de toekomst? 35

De uitdagingen Integratie en profilering: –Eindverantwoordelijkheid voor het academische luik bij de universiteit: kwaliteitszorg, curriculumontwikkeling … –Universiteit als onderzoekscoördinator van het geheel: kwaliteit, selectiviteit, speerpunten, … –Profielbepaling en –bewaking van de academische opleidingen, met bewaking profielen TT, HW, IWT –Met opdracht naar rationalisatie en optimalisatie –Met duidelijke opdracht tot profilering van de campussen qua academisch onderwijs & onderzoekszwaartepunten –Bewaking van de innovatieketen en ondersteuning ervan, centraal universiteit en lokaal campussen –Coördinatie met de associatie van de dwarsverbanden en – structuren tussen professioneel en universitair 36

De uitdagingen Medebestuur: –Het verleggen van de academische eindverantwoordelijkheid naar de universiteit, vereist een integratie van de bestuursmodellen, via medebestuur in de universiteit via geassocieerde/geïntegreerde faculteiten: Medebestuur op niveau van departementen en faculteiten Medebestuur op niveau van groepsstructuren Medebestuur op niveau van CvB, AR en RvB –Het bestuur van de hogescholen krijgt een dubbele rol: Raad van Bestuur voor de professionele campus Bestuurscomité met bevoegdheidsdelegatie vanuit de Raad van Bestuur universiteit voor wat het academisch gedeelte betreft –De associatie coördineert de dwarsverbanden en een deel van het gemeenschappelijk vermogen (patrimoniumcomité etc.) 37

De uitdagingen Financiën en personeel: –Nood aan (veel) euro’s … maar daardoor juist een gebundeld antwoord op de versnippering én verarming die zich anders hoe dan ook zal voordoen … –Aanpassingen financieringsdecreet –Onderzoeksmiddelen bij en via de universiteit –Nood aan afgelijnde personeelskaders: ZAP (conform de spelregels qua kwaliteit en inhoudelijke verwachtingen) OP AAP/BAP ATP universiteit en ATP hogescholen 38

Overzicht Van waar komen we? Wat betekenen associatie en universiteit vandaag voor elkaar, opportuniteiten? De uitdagingen: –Integratie en profilering –Medebestuur –Financiën en personeel Wat biedt de toekomst? 39

Wat brengt de toekomst? Zegen of vloek? –Positief en pro-actief project naar studenten, docenten, hoger onderwijs en maatschappij –Met uitdagingen, uiteraard, maar ook grote troeven voor de K.U.Leuven –Zonder daarbij het alternatief ook maar te durven uittekenen … Laat de discussie komen … 40