hitteletsels

oorzaak Ontstaat met name ten gevolge van overmatig vocht- en zoutverlies door zweten Bij te hoge temperaturen en te veel lichamelijke inspanningen De tijdsduur van de blootstelling aan te hoge temperaturen is te lang Invloed van windkracht, luchtvochtigheid, ventilatie (gebouwen) en kleding

omstandigheden Een persoon kan bevangen worden door de hitte. Alleen tijdens sport, werkzaamheden, bezoek evenement. Meerdere slachtoffers meestal bij: Sportevenementen buiten Overige evenementen werkzaamheden

omstandigheden Sportevenementen Overige evenementen Werkzaamheden Outdoor activiteiten en duurprestaties Sport in een te warm sportcomplex (al of niet met dak) Evenementen aan het strand of natuurgebieden Sport en evenementen die de hele dag-dagen duren Overige evenementen Outdoor en indoor Slecht geventileerde hallen en gebouwen In stedelijke gebieden (weinig wind, temperatuur stijgt) Werkzaamheden Werkzaamheden bij wegen- en waterbouw Werkzaamheden zonder mogelijkheid tot beschutting

Hittekramp, waarmee het begint Rode gelaats- en lichaamskleur en zweten Pijn en krampverschijnselen met name in de spieren van de ledematen, buik en rug Dorst Misselijkheid duizeligheid

Eerste hulp hittekramp Lichaamstemperatuur normaliseren door: Slachtoffer in een koele omgeving brengen Te veel aan kleding verwijderen Inspanning vermijden Vocht- en zouttekort aanvullen Water en of sportdrankjes Geen zout!! (misselijkheid) maar chips of pinda’s Pijnlijke spieren masseren (schudden) en of koelen

Hittekramp  hittestuwing Doordat er niet wordt gereageerd op de verschijnselen van de hittekramp volgt een verdere temperatuurverhoging van het lichaam met de volgende verschijnselen. Kramp, misselijkheid, duizeligheid Hoofdpijn Bleke, klamme koude huid door overmatig zweten of warme, droge rood-gestuwde huid Moe en slapte benauwdheid

Eerste hulp hittestuwing Lichaamstemperatuur normaliseren door: Slachtoffer in een koele omgeving brengen Actief afkoelen mag Slachtoffer laten liggen Controleer bewustzijn en ademhaling Te veel aan kleding verwijderen Inspanning vermijden Vocht- en zouttekort aanvullen Water en of sportdrankjes Geen zout!! (misselijkheid) maar chips of pinda’s Pijnlijke spieren masseren (schudden) en of koelen

Hittestuwing  hitteberoerte De lichaamstemperatuur loopt verder op en vitale functies (hersenen) raken verstoord Hete en droge huid omdat het slachtoffer niet meer kan zweten Verward, onrustig en sterk afwijkend gedrag Motoriek en coördinatie falen Benauwd Suf en bewusteloosheid Toevallen (lijkt op epilepsie) circulatiestilstand

Eerste hulp hitteberoerte Lichaamstemperatuur normaliseren door: Slachtoffer in een koele omgeving brengen Actief afkoelen (mogelijkheid coldpacks) Slachtoffer laten liggen Controleer bewustzijn en ademhaling 112 alarmeren Inspanning vermijden Geen drinken geven bij bewustzijnsstoornissen

samenvatting Tijdens ernstige situaties en omstandigheden kunnen de verschijnselen van hittekramp, hittestuwing en hitteberoerte elkaar in snel tempo opvolgen. Soms is er maar sprake van een paar minuten!! dat een slachtoffer van hitteletsel in een levensbedreigende situatie raakt.

Vocht en voeding Altijd belangrijk om goed te beoordelen of het slachtoffer nog kan drinken en eten. Misselijkheid en braken zijn veel voorkomende verschijnselen. Vocht: Water is vaak voldoende Bij sportdranken wordt voorgesteld om dan alleen isotone dranken te gebruiken omdat de vocht behoefte groter is dan de behoefte aan mineralen

Preventie, 1 Bij hoge temperaturen lichamelijke inspanningen (werk, sport en vakantie) aanpassen Blijf voldoende drinken 250 – 750 ml per uur Dorstgevoel = te kort dus drinken Gevarieerd eten om met name zoutverlies aan te vullen Blijf voldoende plassen! minimaal 3 – 5 x per dag Kleur van de urine donker ↑ ↑ meer drinken, licht gekleurde urine = prima

Preventie, 2 Drink voldoende voor u gaat slapen bij hoge temperaturen overdag, s’avonds en s’nachts Huid bedekken (lichtgekleurde kleding) tegen de inwerking van de zon, zonnebrandcreme, zonnebril Zware werkzaamheden op de koelere momenten van de dag of anders s’avonds of s’nachts uitvoeren Bij ziekte (diarree, braken en koorts) alert zijn op extra!! Vocht verlies

onderkoeling

lichaamstemperatuur De mens is warmbloedig, dat wil zeggen dat het lichaam de temperatuur op een constante temperatuur houdt. Deze constante is: Tussen de 36,5 en 37,5 graden celsius

lichaamstemperatuur De afgifte van warmte vindt door een 4-tal systemen plaats: Warmte uitstraling (huid, zweet) Warmte geleiding (contact met vaste materie) Verdamping (zweet, ademhaling) Stroming (contact met lucht en of water)

Bij inspanning, warm weer en koorts Bij stijging van de lichaamstemperatuur wordt de warmteafgifte verhoogd door verhoging zweetklierproduktie (zweten) verhoging van de huiddoorbloeding (rode huid)

Warmte afvoer Warmte afvoer vindt dus op specifieke plaatsen van het lichaam plaats waar zich veel zweetklieren bevinden en waar de huid oppervlakkig en beter doorbloed is. hoofd- en halsgebied > 50 % oksels en borstkas ± 20 % liesstreek ± 20 % Overige ± 10 %

oorzaken luchtstroming langs het lichaam terwijl onvoldoende of niet geschikte kleding wordt gedragen verblijf in koud* water lage omgevingstemperaturen terwijl het lichaam onvoldoende door kleding wordt geïsoleerd * alle oppervlakte water met een temperatuur lager dan 260 C

overlevingsfactoren Temperatuur van de lucht en de windsnelheid Wordt gevoelstemperatuur genoemd (windchill factor) Temperatuur van het water en de sterkte van de stroming van het water Wind en stroming kunnen tot golfslag leiden Angst Hyperventilatie door de schrik reactie Lichaamsbouw, sekse Bewegen (doelbewuste spierarbeid, rillen) Algemene conditie m.b.t. voeding, ziekten, alcohol en roken

Windchill factor

kerntemperatuur Tijdens het onderkoeld raken zal het lichaam maatregelen nemen om met name de kern en dus de vitale functies van hersenen, hart en longen zo lang mogelijk tegen onderkoeling te beschermen.

Onderkoeling 1ste fase kerntemperatuur < 36 0 C Dit wordt ook wel de opwindingsfase genoemd, door met name spierarbeid probeert het lichaam op temperatuur te blijven. bleke huid en gelaat kippenvel bibberen/klappertanden krachtsverlies vermindering van het oordeelsvermogen suf en slaperig weinig interesse passiviteit

Onderkoeling de overige fases Kerntemperatuur < 34 ° C Desoriëntatie Apathie langzame ademhaling Orgaanfunctie gaan uitvallen Herstel is mogelijk als opwindingsfase helpt en herstel stofwisseling (voeding) plaats vindt

Onderkoeling de overige fases Kerntemperatuur < 32 ° C Uitputting Euforie verlaging bewustzijn Spierstijfheid geen controle op motoriek Kerntemperatuur < 30 ° C Bewusteloosheid geen reflexen zeer langzame ademhaling hartritme stoornissen

preventie Beschutting Tijd blootstelling kort houden Juiste kleding, op het water reddingvest Voorkom paniek Bij te water raken: Niet zwemmen Juiste houding

Complicaties bij te water raken “cold shock” Niet te beheersen hyperventilatie hierdoor wordt water ingeslikt Gevolgd door verhoogde hartsamentrekkingen en bloedvatvernauwing een stijging van de bloeddruk Hierdoor kan per direct een hersenbloeding, hartinfarct of fibrilleren van de hartkamers het gevolg zijn.

Complicaties bij te water raken “dry drowning” door inslikken van koud water kan een kramptoestand van de stembanden in het strottenhoofd plaats vinden hierdoor geen water in de longen komt.

Complicaties bij te water raken “duikreflex” Door onderdompeling van het gelaat in koud water kan door deze prikkel kramptoestand van de stembanden optreden. Met als gevolg verlaagde hartslag en ademhalingsstilstand. Hierdoor lagere stofwisseling en dus zuurstofbehoefte

Complicaties bij te water raken “2de verdrinking” Deze complicatie kan enkele uren tot 24 uur na de verdrinking plaats vinden in de longblaasjes is water terecht gekomen wordt het celmembraam en longhaarvaten beschadigd. gevolg vochtophoping in de longen. ophoesten van roze-rood schuimend bloed/vocht Het slachtoffer verdrinkt als ware in zijn eigen vocht en wordt ernstig kortademig.

Complicaties bij te water raken “hydrostatisch drukverval” Bij redding uit het water valt de druk weg de zwaartekracht wordt weer merkbaar Bij een vertikale redding kan het bloed naar de benen zakken Ook wordt het relatief warme bloed uit de kern door de koude onderste ledematen getransporteerd waardoor afkoeling en indikking van het bloed plaats vindt. zwaardere belasting voor het hart shock, bewusteloosheid en hartritmestoornissen ontstaan

Heat Escape lessening Posture (HELP) In het water Huddle Heat Escape lessening Posture (HELP) De overlevingstijd kan hierdoor met een factor 5 worden verlengd

Eerste hulp, onderkoeling Zorg voor een beschutte, droge warme ruimte Geef warme dranken, geen alcohol bescherm slachtoffer met deken “afterdrop” Na redding, ondanks EH-maatregelen kan de temperatuur van het slachtoffer ± 30 minuten nog zakken Blijf vitale functies controleren Stabiele zijligging 112

Eerste hulp drenkeling Zorg voor een veilige redding Beweeg de drenkeling voorzichtig Zorg voor een beschutte, droge warme ruimte bescherm slachtoffer met deken “afterdrop” Blijf vitale functies controleren Stabiele zijligging 112

Letsels ten gevolge van bevriezing

Plaatselijke bevriezing Meestal treden bevriezingen op van lichaamsdelen zoals: handen Voeten neus, oren en kin Ook kunnen delen van de (vaak onbedekte) huid bevriezen. Bevriezingen kunnen voorkomen na blootstelling van enkele minuten tot enkele uren aan droge of vochtige koude bij temperaturen beneden het vriespunt in combinatie met wind.

verschijnselen Verschijnselen bij een plaatselijke bevriezing een intens gevoel van koude gevolgd door gevoelloosheid (dood gevoel) mogelijk een tintelende, stekende pijn; Bij mensen met een lichte huidskleur ziet de huid eerst rood daarna grauw tot bleekwit Zo'n (bleek) witte plek is scherp begrensd en niet gezwollen; Bij mensen met een donkere huidskleur wordt de huid grijsgrauw

Graden van bevriezing Verschijnselen worden zichtbaar na opwarming tot lichaamstemperatuur 1e graad: roodheid, zwelling, restloze genezing 2e graad: roodheid, zwelling en blaren 3e graad: weefselversterf (weefsel wordt zwart) Vaak pas na weken of maanden is het duidelijk welk weefsel afgestorven is.

Eerste hulp Nooit masseren of wrijven Opwarmen met lichaamswarmte Opwarmen met warm water Voorzichtig beginnen!! Afdekken, niet drukkend Geen alcohol, niet roken Specialistische beoordeling Indien de pijn niet binnen 15 minuten terugkeert is er sprake van ernstige bevriezing!

Vragen?